Isaiah 28
1 Terrible things will happen to [Samaria city, the capital of Israel]! It is on a hill above a fertile valley; the people who live there, who get drunk by drinking too much wine, are very proud; it is a beautiful and glorious city, but some day that beauty will disappear like [MET] a flower that wilts and dries up.
Әфраимдики мәйхорларниң бешидики тәкәббурлуқ билән тақивалған гүллүк таҗиға вай! Мунбәт җилғиниң бешиға тақивалған, Йәни уларниң солишип қалған «пәхри» болған гүлигә вай! И шарапниң әсири болғанлар!
2 Listen to this: Yahweh will cause a great army to attack Samaria. Their soldiers will be like [SIM] a huge hailstorm [or] a very strong wind; they will be everywhere, like the water of a huge flood, and they will smash to the ground [the buildings in Samaria].
Мана, Рәб бир күч вә қудрәт егисини һазирлиди; У болса, мөлдүрлүк җудун һәм вәйран қилғучи борандәк, Дәһшәт билән ташқан кәлкүн сулиридәк, Әшәддийләрчә [таҗни] йәргә уриду.
3 The people of Samaria are proud, but everything that the drunks who live there think is wonderful/glorious will be trampled on by their enemies.
Әфраимдики мәйхорларниң бешидики тәкәббурлуқ билән тақивалған гүллүк таҗи аяқ астида чәйлиниду;
4 [Yes], Samaria is beautiful, set on a hill above a fertile valley, but that beauty will disappear like [MET] a flower that wilts and dries up. Whenever someone sees a good fig at the beginning of the season [when figs become ripe], he quickly picks and eats it; [similarly, when the enemies of Israel see all the beautiful things in Samaria], [they will quickly conquer the city and take away all those things].
Вә мунбәт җилғиниң бешида тақивалған, Уларниң «пәхри» болған солишип қалған гүли болса, Балдур пишқан әнҗирдәк болиду; Уни көргән киши көрүпла, Қолиға елип кап етип жутувалиду.
5 At that time, the Commander of the armies of angels will be [like] a glorious wreath of flowers for [us] Israeli people who are still alive [after being exiled].
Шу күнидә, самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар Өз хәлқиниң қалдиси үчүн шәрәплик бир таҗ, Шундақла көркәм бир чәмбирәк болиду.
6 He will cause our judges to want to do what is fair/just when they decide people’s cases. He will enable the soldiers who stand at the city gates to strongly defend [the city when our enemies attack it].
У йәнә һөкүм чиқиришқа олтарғанларға тоғра һөкүм чиқарғучи Роһ, Вә дәрвазида җәңни чекиндүргүчигә күч болиду.
7 [But now, ] our leaders stagger/stumble because they have drunk a lot of wine and [other] alcoholic drinks. The priests and prophets also stagger because of drinking a lot of wine and other alcoholic drinks. They are not able to think right; they see visions but they cannot understand what they mean; they are unable to decide things correctly.
Бирақ буларму шарап арқилиқ хаталашти, Һарақ билән езиқип кәтти: — Һәм каһин һәм пәйғәмбәр һарақ арқилиқ езиқип кәтти; Улар шарап тәрипидин жутувелинған; Улар һарақ түпәйлидин әләң-сәләң болуп езиқип кәтти; Улар алдин көрүштин адашти, Һөкүм қилишта езиқишти;
8 All their tables are covered with [their] vomit; filth is everywhere.
Чүнки һәммә дәстихан бош орун қалмай қусуқ вә ниҗасәт билән толди.
9 They ridicule Yahweh saying, “Who does he think that he is teaching? Why is he talking to us like this? [Does he think that] we are little children who have recently been weaned?
«У кимгә билим өгәтмәкчиду? У зади кимни мошу хәвәрни чүшинидиған қилмақчиду?»
10 [He continually tells us], ‘Do this, do that;’ first he tells us one rule, then another rule, he tells us only one line at a time.”
Еғизландурулғанларға әмәсму?! Әмчәктин айрилған бовақларға әмәсму?! Чүнки хәвәр болса вәзмувәз, вәзмувәздур, Қурмуқур, қурмуқурдур, Бу йәрдә азрақ, Шу йәрдә азрақ болиду...
11 So now, Yahweh will need to force them to listen to [Assyrians] speaking to them in a language that they do not understand.
Чүнки дудуқлайдиған ләвләр вә ят бир тил билән У мошу хәлиққә сөз қилиду.
12 Yahweh told his people [long ago], “[This is] a place where you can rest; you are exhausted [from all your travels through the desert], but you will be able to rest [in this land].” But they refused to pay attention to what he said.
У уларға: — «Мана, арам мошу йәрдә, Һали йоқларни арам алдуруңлар; Йеңилиниш мошудур» — дегән, Бирақ улар һеч немини аңлашни халимиған.
13 So Yahweh continues to tell the people of Samaria, one line at a time, “Do this, do that,” first one rule and then another rule. But because [of their ignoring what God said], they will be attacked and defeated; they will be wounded and snared and captured.
Шуңа Пәрвәрдигарниң сөзи уларға: — «Вәзмувәз, вәзмувәздур, Қурмуқур, қурмуқурдур. Мошу йәргә азрақ, Шу йәргә азрақ болиду; Шуниң билән улар алдиға кетиветип, Путлишип, оңда чүшиду, Сундурулуп, Қапқанқа чүшүп тутулуп қалиду.
14 Because of [what will happen in Samaria], you rulers in Jerusalem who make fun of me, listen to this message from Yahweh:
— Шуңа һәй силәр мазақ қилғучилар, Йерусалимда турған мошу хәлиқни идарә қилғучилар, Пәрвәрдигарниң сөзини аңлап қоюңлар!
15 You [boast] saying, “We have made an alliance with [the leaders of Egypt], so we will not be killed [in battles]; we will never go to the place where the dead people are. When the [army of Assyria] attacks us, they will never defeat us, because we have made [an agreement with Egypt] to protect us!” [But that agreement consists of] a lot of lies [DOU]. (Sheol h7585)
Чүнки силәр: — «Биз өлүм билән әһдә түздуқ, Тәһтисара билән биллә бир келишим бекиттуқ; Қамча ташқиндәк өтүп кәткәндә, У бизгә тәгмәйду; Чүнки ялғанчилиқни башпанаһимиз қилдуқ, Ялған сөзләр астида мөкүнүвалдуқ» — дедиңлар, (Sheol h7585)
16 Therefore, Yahweh [our] Lord says this: “Listen to this! I am going to place in Jerusalem [someone who is like] [MET] a foundation stone, [he is like] a stone that has been tested [to determine if it is solid]. [He will be like] a valuable cornerstone around which it will be safe to build a house; and whoever trusts in him will never be disappointed.
Шуңа Рәб Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мана, Зионда һул болуш үчүн бир Таш, Синақтин өткүзүлгән бир таш, Қиммәтлик бир бүҗәк теши, Ишәшлик һәм муқим һул тешини салғучи Мән болимән. Униңға ишинип таянған киши һеч һодуқмайду, алдиримайду.
17 I will test you [people of Jerusalem] to find out if you will act justly and righteously [like] [MET] someone uses a plumb line [to determine if a wall is straight and vertical]. But because your agreement [with Egypt] to protect you [was made by leaders] lying to each other and deceiving each other, you will be defeated and taken away [from your country] by [an army that will come against you like] [MET] a flood.
Вә Мән адаләтни өлчәм таниси қилимән, Һәққанийлиқни болса тик өлчигүч жип қилимән; Мөлдүр башпанаһи болған ялғанчилиқни сүпүрүп ташлайду, Вә кәлкүн мөкүвалған җайини тешип әпкетиду.
18 I will annul/destroy the agreement that you made [with the leaders of Egypt]. You thought that [because of that agreement] you would not be killed, and you would not go to the place where the dead are. [But] when the vast [army of Assyria] overwhelms you like a flood, they will trample you into the ground. (Sheol h7585)
Шуниң билән өлүм билән түзгән әһдәңлар бекар қиливетилиду; Силәрниң тәһтисара билән бекиткән келишимиңлар ақмайду; Қамча ташқиндәк өтүп кәткәндә, Силәр униң билән чәйливетилисиләр. (Sheol h7585)
19 Their soldiers will come during the morning, at noontime, and at night, and they will carry you all away.” And when you understand this message, you will be terrified.
У өтүп кетиши биләнла силәрни тутиду; Һәм сәһәр-сәһәрләрдә, Һәм кечә-күндүзләрдиму у өтүп туриду, Бу хәвәрни пәқәт аңлап чүшинишниң өзила вәһимигә чүшүш болиду.
20 [You have heard people say], “Your bed is very short, you will not be able to sleep in it; your blankets are very narrow; they will not cover you!” [That means for you that your agreement with Egypt is not going to save you].
Чүнки кариват созулуп йетишқа қисқилиқ қилиду, Йотқан болса адәм түгүлүп ятсиму тарлиқ қилиду.
21 Yahweh will come [and cause you to be defeated]; he will do to you like he did to the army of Philistia at Perizim Mountain and like he did to the Amor people-group at Gibeon Valley. What he will do will be [very] strange and unusual [DOU].
Чүнки Пәрвәрдигар Өз ишини, Йәни Өзиниң ғәйрий әмилини жүргүзүш үчүн, Өзигә ят болған ишни вуҗудқа чиқириш үчүн, Пәразим теғида турғинидәк орнидин туриду, У Гибеон җилғисида ғәзәпләнгинидәк ғәзәплиниду;
22 The Commander of the armies of angels has told me that he is going to destroy the entire land. So do not ridicule [what I say any more], because if you do that he will punish you [even] more severely.
Шуңа мазақ қилғучилар болмаңлар; Болмиса, кишәнлириңлар чиң болиду; Чүнки мән самави қошунларниң Сәрдари болған Рәб Пәрвәрдигардин бир һалакәт тоғрисида, Йәни пүткүл йәр йүзигә қәтъийлик билән бекиткән бир һалакәт тоғрисидики хәвәрни аңлиғанмән.
23 Listen [IDM] to what I say; pay attention carefully.
— Қулақ селиңлар, авазимни аңлаңлар; Тиңшаңлар, сөзлиримни аңлаңлар.
24 When a farmer plows some ground, does he never plant seeds [RHQ]? Does he continue to plow it and never plant anything [RHQ]?
Йәр һайдиғучи дехан териш үчүн йәрни күн бойи һайдамду? У пүтүн күн йәрни ағдуруп, Чалмиларни езәмду?
25 No, he makes the ground very level, and then he plants seeds— dill and cumin and wheat and barley. He plants each kind of seed in the correct manner.
У йәрниң йүзини тәкшилигәндин кейин, Қаракөз бәдиянни ташлап, Зирини чечип, Буғдайни тапларда селип, Арпини теришқа бекитилгән җайға, Қара буғдайни етиз қирлириға теримамду?
26 [He does that] because God has taught him the correct way to do it.
Чүнки униң Худаси уни тоғра һөкүм қилишқа несиһәт қилиду, У униңға үгитиду.
27 [Farmers] never thresh caraway/dill with a heavy sledge/club; instead, they beat it only with a stick. [Farmers] never thresh cumin by driving a cart over it; instead, they hit it [only] with a rod.
Бәрһәқ, қаракөз бәдиян чишлиқ тирна билән тепилмәйду; Тулуқ зирә үстидә һайдалмәйду; Бәлки қаракөз бәдиян болса қамча билән соқулиду, Зирә болса төмүр-таяқ билән урулуп дан аҗритилиду.
28 And grain for baking bread is crushed easily, so the farmers do not continue to pound it for a long time. They sometimes cause their horses to pull a cart over it [to thresh it], [but] doing that does not grind the grain.
Ун тартишқа данни езиш керәк, амма [дехан] уни мәңгүгә тепевәрмәйду; У һарву чақлири яки ат туяқлири билән уни мәңгүгә тепевәрмәйду;
29 The Commander of the armies of angels gives [us] wonderful advice [about how to do things]; he causes [us] to be very wise. [So what the farmers do is very smart/wise, but what your leaders are doing is very stupid].
Мошу ишму самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигардин келиду; У несиһәт бериштә карамәт, Даналиқта улуқдур.
