Ecclesiastes 8

1 [I will tell you about] those who are truly wise [RHQ] with the result that they can explain why everything happens. Being wise enables people to be happy [MTY] and enables them to smile.

Sự khôn ngoan biết bao kỳ diệu, phân tích cùng giải lý mọi điều. Sự khôn ngoan làm mặt người sáng lên, xóa tan vẻ khó khăn, làm cho nét mặt ra dịu dàng.

2 You solemnly promised God that you would obey what the king commands, so do that.

Phải tuân lệnh vua, như lời con đã thề với Đức Chúa Trời.

3 Do not quickly disobey the king. And do not join those who want to rebel against him, because the king will do what he wants to do.

Đừng tránh né bổn phận, dù phải làm việc mình không thích, vì vua có quyền làm điều gì vua muốn.

4 We need to obey what the king says more than we need to obey what anyone else says; no one can say to the king, “(Why are you doing that?/You should not be doing that.) [RHQ]”

Lệnh của vua có quyền tối hậu. Không ai có thể chống lại hay nghi ngờ.

5 If you obey what the king commands, he will not harm you. [So] be wise, and know the correct/right time to do things and the right way to do them.

Người tuân lệnh vua sẽ không bị trừng phạt. Người khôn ngoan sẽ tìm thời cơ và cách làm đúng,

6 Although people experience many troubles/difficulties, there is a right/correct time to do things, and there is a right/correct way [to do them].

vì việc gì cũng có thời hạn và cách thức để thực hiện, dù khi người đang gặp khó khăn.

7 No one knows what will happen in the future, so there is no one [RHQ] who can tell us what is going to happen.

Thật vậy, làm sao loài người có thể tránh được điều họ không biết sẽ xảy ra?

8 We cannot control the wind, and we cannot control when we will die. Soldiers are not permitted to go home during a battle, and evil people will not be saved by [doing what is] evil.

Không ai trong chúng ta có thể giữ lại linh hồn mình khi hồn lìa khỏi xác. Không ai trong chúng ta có quyền để ngăn trở ngày chúng ta chết. Không một người nào được miễn trừ trong cuộc chiến này. Và khi đối mặt với sự chết, chắc chắn sự gian ác sẽ không cứu được điều ác.

9 I thought about all those things, and I thought about all [HYP] the other things that happen on this earth. I saw that [sometimes] people cause those whom they control to suffer.

Tôi suy nghĩ sâu xa về mọi việc xảy ra dưới mặt trời, nơi loài người có quyền thế hãm hại nhau.

10 I also saw that [sometimes] after evil [people] die, they are highly honored at their funerals by the people in the cities where they had done [evil] deeds. It seemed to be difficult to understand why that happens.

Tôi cũng thấy người ác qua đời, được chôn cất tử tế. Họ là người thường ra vào Đền Thờ và bây giờ được ca ngợi trong chính thành mà họ từng làm điều ác! Đây cũng là một điều vô nghĩa.

11 If evil people are not immediately punished, it causes [other] people [SYN] to [also] want to do evil things.

Vì điều ác không bị trừng phạt ngay, nên người đời vẫn tiếp tục làm điều sai trật.

12 But even if sinful people commit 100 crimes, and [even if they] live for a long time, I know that things will go better for those who greatly respect and revere God.

Nhưng dù có người làm cả trăm điều ác lại được sống lâu, thì tôi vẫn biết rằng những ai kính sợ Đức Chúa Trời sẽ được phước.

13 [I also know] that things will not go well go for those who are evil, because they do not revere God. Shadows [do not last a long time]. Similarly [SIM], evil people will not live a long time.

Còn người ác sẽ không được phước, vì họ không kính sợ Đức Chúa Trời. Những ngày của họ sẽ qua nhanh như bóng buổi chiều tà.

14 Another thing that [sometimes] happens on this earth is that bad things happen to righteous people, and good things happen to evil people. It is difficult to understand why that happens.

Còn một điều vô nghĩa nữa xảy ra trong thế giới chúng ta. Trong cuộc đời này, có những người thiện bị đối xử như thể họ làm điều ác, lại có những người ác được đối xử như thể họ làm điều thiện. Đây cũng là điều vô nghĩa!

15 [So] I decided that I would recommend that people be happy while they are alive, because the best thing that people can do here on this earth is to eat and drink and be happy. Enjoying doing those things will help people while they do their work, all the time that God has given to them to remain alive here on the earth.

Vậy, tôi cho rằng ở đời cứ hưởng vui sướng, vì không có gì tốt hơn cho loài người trong thế giới này là ăn, uống, và tận hưởng cuộc sống. Như vậy, họ sẽ kinh nghiệm được sự vui thỏa trong các việc khó nhọc mà Đức Chúa Trời ban cho họ dưới mặt trời.

16 I thought about being wise and about people who work very hard, working day and night and not taking time to sleep.

Trong cuộc tìm kiếm sự khôn ngoan và trong sự quan sát của tôi về những gánh nặng của loài người trên đất này, tôi thấy rằng họ làm việc không ngừng, ngày cũng như đêm.

17 Then I thought about everything [HYP] that God has done, and I realized that no one can understand everything that happens here on this earth. Truly, people are not able to fully understand everything [that God understands], even if they try hard to do that. Even if wise people claim that they understand it all, they cannot.

Tôi lại nhận ra rằng không ai có thể hiểu được mọi việc Đức Chúa Trời làm dưới mặt trời. Dù là người khôn ngoan tuyệt mức, tưởng mình biết cả, cũng không thể hiểu nổi.