Acts 25
1 Festus, [who was now the governor] of the province, arrived in Caesarea, and three days later he went up to Jerusalem.
୧ଫେଷ୍ଟସ୍ ଏନ୍ ପାର୍ଗାନ୍ତେ ସେଟେର୍ୟାନ୍ରାଃ ଆପି ମାହାଁ ତାୟମ୍ତେ କାଇସରିୟାହେତେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେ ସେନଃୟାନା ।
2 In Jerusalem, the chief priests and [other] Jewish leaders formally told [Festus] about [the things that they said] that Paul [had done that were wrong].
୨ଏନ୍ତାଃରେ ମୁଲ୍ ଯାଜାକ୍ ଆଡଃ ଯିହୁଦୀ ଆଗୁଆଇକ ଆଡଃମିସା ପାଉଲୁସ୍ଆଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଚିଟାନ୍କାଜିକ ଫେଷ୍ଟସ୍ଆଃ ଆୟାର୍ରେ ବିନ୍ତିକେଦାକ ।
3 They urgently asked Festus to do something for them. [They asked him to command soldiers] to bring Paul to Jerusalem, [so that Festus could put him on trial there]. But they were planning that some [of them] would hide [near the road] and wait [for Paul] and kill him when he was traveling [to Jerusalem].
୩ପାଉଲୁସ୍କେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେ ଆଉ ନାଙ୍ଗ୍ ଆଚୁକମ୍ ମେନ୍ତେ ଇନ୍କୁ ଫେଷ୍ଟସ୍କେ କାଜିଗହାର୍କିୟାକ, ଚିଆଃଚି ଇନ୍କୁ ପାଉଲୁସ୍କେ ହରାରେ ଗଗଏଃ ନାଙ୍ଗ୍ ରୋଜୋଟକେଦ୍ତେ ଉହାଟ୍କାଦ୍ ତାଇକେନାକ ।
4 But Festus replied, “Paul is in Caesarea, and is being guarded {[soldiers] are guarding him} [there]. I myself will go down to Caesarea in a few days.
୪ଫେଷ୍ଟସ୍ କାଜିକେଦାଏ, “ପାଉଲୁସ୍କେ କାଇସରିୟାରେୟାଃ ଜେହେଲ୍ରେ ଦହକାନା ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏନ୍ତାଃତେ ଜାଲ୍ଦିଗିଇଙ୍ଗ୍ ସେନ୍ରୁହାଡ଼ା ।
5 Choose some of your leaders to go there with me. [While they are there], they can accuse Paul of the wrong things that you say that he has done.”
୫ଇନିଃ ଜେତ୍ନାଃ ଗୁହ୍ନାଁଁକାଦ୍ରେଦ, ଆପେୟାଃ ଆଗୁଆଇକ ଆଇଁୟାଃଲଃ କାଇସରିୟାତେ ସେନ୍କାକ ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ଇନିଃ କା ଠାଉକାନ୍କାମି କାମିକାଦ୍ତେୟାଃ ଉଦୁବେକାକ ।”
6 After Festus had been [in Jerusalem] eight or ten days, he went back down to Caesarea. [Several of the Jewish leaders also went there]. The next day Festus [commanded] that Paul be brought {someone to bring Paul} to him [in the assembly hall] so that he could judge him.
୬ଫେଷ୍ଟସ୍ ଇନ୍କୁଆଃଲଃ ଇରାଲିୟା ଚାଏ ଗେଲେୟା ମାହାଁଁଏତେ ଆଦ୍କା କା ତାଇନ୍କେଦ୍ତେ କାଇସରିୟାତେ ରୁହାଡ଼୍ୟାନା । ଏଟାଃ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ଇନିଃ ବିଚାର୍ରେୟାଃ କାଚାଇରିରେ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ ପାଉଲୁସ୍କେ ଆଉ ନାଗେନ୍ତେ ହୁକୁମ୍କେଦା ।
7 [After] Paul was brought to [the assembly hall], the Jewish [leaders] from Jerusalem gathered around him [to accuse him]. They told [Festus] that Paul had committed many crimes. But they could not prove [that Paul had done the things about which they accused him].
୭ପାଉଲୁସ୍ ହିଜୁଃୟାନ୍ଚି ଯୀରୁଶାଲେମ୍ରେନ୍ ଯିହୁଦୀ ହଡ଼କ ଆୟାଃ ଚାରିୟସାଃରେ ଜୁରୁହୁଣ୍ଡିକେଦ୍ତେ ତିଙ୍ଗୁୟାନାକ ଆଡଃ ଆୟାଃ ବିରୁଧ୍ରେ ପୁରାଃଗିକ କାଜିକେଦା । ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଏନ୍ କାଜିକେଦ୍ତେୟାଃରାଃ ସାବୁଦ୍ କାକ ଏମ୍ ଦାଡ଼ିକେଦା ।
8 Then Paul [spoke] to defend himself. He said to Festus, “I have done nothing wrong against the laws of us [(exc)] Jews, and I have not disobeyed the rules concerning our Temple. I have also done nothing wrong against your government [MTY].”
୮ମେନ୍ଦ ପାଉଲୁସ୍ ଆପ୍ନାଃ ବାଚାଅଃ ରିକା ନାଙ୍ଗ୍ କାଜିକେଦାଏ, “ଯିହୁଦୀ ହଡ଼କଆଃ ଆନ୍ଚୁ ବିରୁଧ୍ରେ ଚାଏ ମାନ୍ଦିର୍ ଅଡ଼ାଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଚାଏ କାଇସାର୍ଆଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଜେତ୍ନାଃ କାଇଙ୍ଗ୍ ଗୁହ୍ନାଁଁକାଦା ।”
9 But Festus wanted to please the Jewish [leaders, so] he asked Paul, “Are you [(sg)] willing to go up to Jerusalem so that I can listen as these men accuse you [there]?”
୯ମେନ୍ଦ ଫେଷ୍ଟସ୍ ଯିହୁଦୀ ହଡ଼କ ସୁକୁଃକାକ ମେନ୍ତେ ପାଉଲୁସ୍କେ କୁଲିକିୟା, “ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେ ସେନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଏନ୍ତାଃରେ ଆଇଁୟାଃ ହେପାଦ୍ରେ ନେ ସବେନ୍ ଗୁହ୍ନାଁଁ କାଜିକ ବିଚାର୍ ନାଗେନ୍ତେ ଆମ୍ ଚିନାଃ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନାମ୍?”
10 But Paul [did not want to do that. So] he said [to Festus], “[No], I [am not willing to go to Jerusalem]! I am [now] standing before you, and you [(sg)] are the judge [whom the Roman] Emperor [MTY] [has authorized. This is the place] where I should be judged {where you should judge me}. I have not wronged the Jewish people [at all], as you know very well.
୧୦ପାଉଲୁସ୍ କାଜିକେଦାଏ, “ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଇସାର୍ଆଃ ବିଚାର୍ ଠାୟାଦ୍ କାଚାଇରିରେ ତିଙ୍ଗୁଆକାନାଇଙ୍ଗ୍ । ନେତାଃରେଗି ଆଇଁୟାଃ ବିଚାର୍ ହବାଅଃ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ । ଆବେନ୍ ଆବେନ୍ଗି ବୁଗିଲେକା ସାରିତାନାବେନ୍, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଯିହୁଦୀ ହଡ଼କଆଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଜେତ୍ନାଃ କାଇଙ୍ଗ୍ ଅନ୍ୟାୟ ।
11 If I had done something bad [for which I] should be executed {[concerning which the law said that they] should execute me}, I would not plead [with them that they] not kill me. But none of these things about which they accuse me is [true, so] no one can [legally] surrender me to [these Jews]. So I formally request that the emperor [MTY] [should judge me at Rome].”
୧୧ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆନ୍ଚୁ ଟଟାଃକେଦ୍ତେ ଗଜେନ୍ ଲେକା ଜେତା ଅନ୍ୟାୟ କାମିଇଙ୍ଗ୍ କାମିକାଦ୍ରେଦ, ଏନାଏତେ ବାଞ୍ଚାଅଃ ନାଗେନ୍ତେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନା । ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଆଇଁୟାଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଆଉୱାକାଦ୍ ଚିଟାଅଃକାଜିକରେ ଜେତାନ୍ ସାନାର୍ତି ବାନଃରେଦ, ଜେତାଏ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ଇନ୍କୁଆଃ ତିଃଇରେ ଜିମା କାଏ ଦାଡ଼ିୟା । ଆଇଁୟାଃ କାଇସାର୍ତାଃରେ ବିଚାର୍ ହବାଅଃକା ମେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ କାଜିଗହାର୍ତାନାଃ ।”
12 Then after Festus conferred with the [men who regularly] advised him, he replied to Paul, “You [(sg)] have formally requested [that I should send you] to the emperor [in Rome. So I will arrange for] you to go there [in order that he can judge you].”
୧୨ଏନ୍ତେ ଫେଷ୍ଟସ୍, ମାରାଙ୍ଗ୍ ପାଞ୍ଚେଟ୍ରେନ୍ ପାଞ୍ଚ୍କଲଃ ଜାଗାର୍ ଚାବାକେଦ୍ତେ କାଜିରୁହାଡ଼୍କେଦା, “ଆମ୍ କାଇସାର୍ତାଃରେ କାଜିଗହାର୍କାଦାମ୍, ଏନାମେନ୍ତେ ଆମ୍ କାଇସାର୍ତାଃତେମ୍ ସେନା ।”
13 After several days, King [Herod] Agrippa arrived at Caesarea, along with [his younger sister] Bernice. They had come to [formally] welcome Festus [as the new Governor of the province].
୧୩ଚିମିନ୍ ମାହାଁ ସେନଃୟାନ୍ ତାୟମ୍ତେ ରାଜା ଆଗ୍ରିପା ଆଡଃ ବର୍ନିସ୍, ଫେଷ୍ଟସ୍କେ ଦାରମି ନାଗେନ୍ତେ କାଇସରିୟା ପାର୍ଗାନ୍ତେକ ହିଜୁଃୟାନା ।
14 King Agrippa and Bernice stayed many days in Caesarea. While [they were] there, Festus told Agrippa about Paul. He said to the king, “There is a man here whom Felix kept in prison [while he was governor]. He left him [there when his time as governor ended].
୧୪ଏନ୍ତାଃରେ ଇନ୍କୁ ଚିମିନ୍ ମାହାଁ ତାଇନ୍କେଦ୍ତେ ରାଜା ଫେଷ୍ଟସ୍କେ ପାଉଲୁସ୍ଆଃ ବିଷାଏରେ କାଜିକିୟାକ, “ଫେଲିକ୍ସ୍ ଜେହେଲାକାଇ ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ନେତାଃରେ ମିନାଇୟା ।
15 When I went to Jerusalem, the chief priests and [the other] Jewish elders told me that this man had done many things [against their laws]. They asked me to condemn him [to be executed] {judge him [so that people could kill him]}.
୧୫ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେ ସେନାକାନ୍ ତାଇକେନାଇଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ତା, ଯିହୁଦୀ ମୁଲ୍ ଯାଜାକ୍ ଆଡଃ ପ୍ରାଚିନ୍କ ଇନିୟାଃ ବିରୁଧ୍ରେ ଚିମିନ୍ ଚିଟାନ୍କାଜିକ ଆଉକେଦା ଆଡଃ ଇନ୍କୁ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ଇନିଃକେ ସାଜାଇ ନାଗେନ୍ତେକ କାଜିକେଦିୟାଁ ।
16 But I told them that when someone has been accused [of a crime, we] Romans do not immediately (condemn that person/declare that person to be guilty). First, we [command] him to stand before the people who are accusing him and to say whether or not he has done those things. [After that, the judge will decide what to do with] him.
୧୬ମେନ୍ଦ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁକେ କାଜିକେଦ୍କଆଇଙ୍ଗ୍ ଚି, ମିଆଁଦ୍ ଚିଟାକାନ୍ ହଡ଼କେ ବିଚାର୍ରେୟାଃ କାଚାଇରିରେ ଆଇଃକ୍କେ ଚିଟାକାଇ ହଡ଼କଆଃ ସାମ୍ନାଙ୍ଗ୍ରେ ଆପାନ୍କେ ବାଚାୱେନ୍କାଜି କାଜି ନାଗେନ୍ତେ ସୁଯୋଗ୍ ଏମ୍ ସିଦାରେ ଇନିଃକେ ସାଜାଇ ଏମ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଜିମା ରିକାରେୟାଃ ରୋମିରେନ୍ ହଡ଼କଆଃ ଆଇନ୍ ନାହାଁଲାଃ ।
17 So those Jews came [here to Caesarea] when I came. I did not delay. The day after [we(exc) arrived], after I sat down at the place where I make decisions, I [commanded] that Paul be brought {[soldiers] to bring Paul} into [the courtroom].
୧୭ଇନ୍କୁ ନେତାଃତେ ହିଜୁଃୟାନ୍ ତାୟମ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ବେଗାର୍ ବିଲାମ୍କେଦ୍ତେ ଏନାରେୟାଃ ଏଟାଃ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ କାଚାଇରିରେ ଦୁବ୍ୟାନାଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ପାଉଲୁସ୍କେ ଭିତାର୍ତେ ଆଉ ନାଙ୍ଗ୍ ଆଚୁକେଦ୍କଆଇଙ୍ଗ୍ ।
18 The Jewish leaders did accuse him, but the things about which they accused him were not any of the [evil] crimes about which I thought [they would accuse him].
୧୮ଆଇଃକ୍କେ ଚିଟାଇତାନ୍ ହଡ଼କ ଆୟାଃ ବିରୁଧ୍ରେ କାଜି ନାଗେନ୍ତେକ ତିଙ୍ଗୁୟାନା, ମେନ୍ଦ ଆଇଙ୍ଗ୍ ମନେକାଦ୍ ତାଇକେନ୍ ଲେକା ଚିଟାଅଃରାଃ କାଜି ଆଉୟାକ ମେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ଉଡ଼ୁଃକାଦ୍ ତାଇକେନା, ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଏନ୍ ଲେକା କାକ ଦାଡ଼ିକେନା ।
19 Instead, what they argued about with him were some teachings that [some] Jews believe [and others do not believe. They argued] about a man whose name was Jesus who had died, [but the man they were accusing, whose name is] Paul, kept saying, ‘Jesus is alive again.’
୧୯ଇନ୍କୁ ସବେନ୍କ ଆକଆଃ ଧାରାମ୍ ବିଷାଏରେ ଆଡଃ ୟୀଶୁ ନୁତୁମ୍ ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼, ଗଜାକାନ୍କଏତେ ଜୀଉବିରିଦାକାନାଏ ମେନ୍ତେ ପାଉଲୁସ୍ କାଜିତାନ୍ ବିଷାଏରେ ଜାଗାର୍ତାନାକ ।
20 I did not know what questions to ask [them, and I did not know how to judge] concerning their dispute. So I asked Paul, ‘Are you [(sg)] willing to go [back] to Jerusalem and have the dispute [between you and these Jews] judged there {and [let me] judge there the dispute [between you and these Jews]}?’
୨୦ଆଇଙ୍ଗ୍ ନେ ସବେନ୍ ବିଷାଏରେ ଆଡଃଗି ବୁଗିଲେକା ସାରିନାମ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଚିନାଃ ରିକା ଲାଗାତିୟାଁ, ଏନା କାଇଙ୍ଗ୍ ଉହାଟ୍ ଦାଡ଼ିୟାନ୍ ହରାତେ, ନେ ଚିଟାନ୍କାଜିରେ ବିଚାରଃ ନାଙ୍ଗ୍ ପାଉଲୁସ୍କେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେମ୍ ସେନାଚି ମେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ କୁଲିକିୟା ।
21 But Paul answered, ‘[No]. I [am not willing to go to Jerusalem]!
୨୧ମେନ୍ଦ ପାଉଲୁସ୍, ଆଇଃକ୍ଗି ରୋମିରେନ୍ ହାକିମ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ବିଚାରିଙ୍ଗ୍କା ମେନ୍ତେ କାଜିଗରଙ୍ଗ୍କେଦା, ଏନାତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିଃକେ କାଇସାର୍ତାଃତେ ଆଉରି କୁଲି ଜାକେଦ୍ ଜେହେଲ୍ରେ ଦହକେଦ୍ତେ ଦାର୍ୱାନ୍କକେ ହର ନାଙ୍ଗ୍ ଆଚୁକାଦ୍କଆଇଙ୍ଗ୍ ।”
22 Agrippa said to Festus, “I also would like to hear the man myself.”
୨୨ଆଗ୍ରିପା ଫେଷ୍ଟସ୍କେ କାଜିକିୟା, “ଆଇଙ୍ଗ୍ଗି ନେ ହଡ଼ରାଃ କାଜି ଆୟୁମ୍ ନାଗେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନା ।” ଫେଷ୍ଟସ୍ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, “ଗାପା ଆବେନ୍ ଇନିୟାଃ କାଜିବେନ୍ ଆୟୁମେୟା ।”
23 The next day Agrippa and Bernice came very ceremoniously to the assembly hall. Some [Roman] commanders and prominent men in [Caesarea] came with them. Then, Festus told an officer to bring Paul. So after the officer [went to the prison and] brought him,
୨୩ଏନାରେୟାଃ ଏଟାଃ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ଆଗ୍ରିପା ଆଡଃ ବର୍ନିସ୍ ପୁରାଃ ମାରାଙ୍ଗ୍ ପାଞ୍ଚେଟ୍ତେକ ହିଜୁଃୟାନା ଆଡଃ ହାଜାର୍ ସିପାଇକଆଃ ଆଗୁଆଇକ ଆଡଃ ନାଗାର୍ରେନ୍ ମାପ୍ରାଙ୍ଗ୍ ହଡ଼କଲଃ କାଚାଇରିତେ ବଲୟାନାକ । ଫେଷ୍ଟସ୍ଆଃ ହୁକୁମ୍ତେ ପାଉଲୁସ୍କେ ଭିତାର୍ତେକ ଆଉକିୟା ।
24 Festus said, “King Agrippa, and all [the rest of you] who are here, you see this man. Many [HYP] Jews in Jerusalem and also those here [in Caesarea] appealed to me, screaming that we [(exc)] should not let him live any longer.
୨୪ଫେଷ୍ଟସ୍ କାଜିକେଦାଏ, “ରାଜା ଆଗ୍ରିପା ଆଡଃ ନେତାଃରେ ମେନାକ ସବେନ୍ ମାଇନାନ୍ ହଡ଼କ, ଆପେ ନେଲିତାନ୍ ନେ ହଡ଼ଆଃ ବିରୁଧ୍ରେ ନେତାଃରେନ୍ ହଡ଼କ ଆଡଃ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ରେ ତାଇନ୍ତାନ୍ ଯିହୁଦୀ ହଡ଼କ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃତେ ଇନିୟାଃ ଗୁହ୍ନାଁଁକାଜିକ ଆଉୱାକାଦା । ଇନିଃ ଜୀନିଦ୍ ଆଲକାଏ ତାଇନଃକା ମେନ୍ତେ ଇନ୍କୁ ସବେନ୍କ କାଉରିୟାକାଦାକ ।
25 But [when I asked them to tell me what he had done, and they told me], I found out that he had not done anything for which he should be executed {[anyone should] execute him}. However, he has asked that our emperor [should judge his case], so I have decided to send him to Rome.
୨୫ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ଗନଏଃ ସାଜାଇ ନାମେଲେକା ଜେତାନ୍ କାମି କାଇଙ୍ଗ୍ ନାମ୍କେଦା । ଇନିଃ ଆଇଃକ୍ଗି ରୋମିରେନ୍ ହାକିମ୍କେ କାଜିଗହାର୍କାଇ ହରାତେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିଃକେ ରୋମ୍ତେ କୁଲ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଉହାଟ୍କାଦାଇଙ୍ଗ୍ ।
26 But I do not know what specifically I should write to the emperor concerning him. That is why I have brought him here. I [want] you all [to hear him speak], and I especially want you [(sg)], King Agrippa, to hear him. Then, after we [(inc)] have questioned him, I may know what I should write [to the emperor about him].
୨୬ମେନ୍ଦ ଇନିୟାଃ ବିଷାଏରେ ହାକିମ୍ତାଃତେ ଅଲ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ଜେତ୍ନାଃ କାଇଙ୍ଗ୍ ନାମେତାନା । ଏନାତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିଃକେ ଆପେତାଃତେ, ବିଶେଷ୍କେଦ୍ତେ ରାଜା ଆଗ୍ରିପା, ଆବେନାଃ ଆୟାର୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ଆଉକିୟା, ଜେ'ଲେକାଚି ଇନିୟାଃ ବିଷାଏ ବୁଗିଲେକା କୁଲିକେଦ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ରୋମିରେନ୍ ହାକିମ୍ତାଃତେ ଜେତ୍ନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଅଲ୍ ଦାଡ଼ିୟା ।
27 It seems to me [that it would be] unreasonable to send a prisoner [to the emperor in Rome without my] specifying the [things about which people] are accusing him.”
୨୭ଚିଆଃଚି ମିଆଁଦ୍ ଜେହେଲାକାନ୍ନିୟାଃ ବିରୁଧ୍ରେ ତାଇକାନ୍ ଚିଟାନ୍କାଜିକ ବୁଗିଲେକା କା ଉଦୁବ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃକେ ହାକିମ୍ତାଃତେ କୁଲ୍ତେୟାଃ କା ଠାଉକା ଲେକାଇଙ୍ଗ୍ ଆଟ୍କାରେତାନା ।”
