2 Samuel 12
1 Yahweh [told the prophet Nathan what David had done, and he] sent Nathan to tell [this story to] David: “[I heard about] two men [who] were living in a certain city. One was rich and the other was poor.
Ug si Jehova nagapadala kang Nathan ngadto kang David. Ug siya miadto kaniya ug miingon kaniya: May duruha ka tawo sa usa ka ciudad; ang usa adunahan ug ang usa kabus.
2 The rich man owned a lot of cattle and sheep.
Ang adunahan nga tawo may daghan kaayong panon sa carnero ug mga panon sa mga vaca;
3 But the poor man had only one little female lamb, which he had bought. He raised the lamb, and it grew up with his children. He would give the lamb some of his own food and let it drink from his cup. He let the lamb sleep in his arms. The lamb was like a daughter to him.
Apan ang kabus nga tawo walay bisan unsa, gawas sa usa ka diyutay nga bayeng carnero nga nati, nga iyang pinalit ug gibuhi: ug kini mitubo ipon kaniya, ug uban sa iyang mga anak; kini nagkaon sa iyang kaugalingong tinapay, ug nag-inum sa iyang kaugalingong copa ug gipauraray sa iyang sabakan, ug alang kaniya kini sama sa iyang anak nga babaye.
4 [One day] a visitor came to [visit] the rich man. The rich man did not want to take one of his own animals [and kill it] to prepare a meal for the visitor. So instead, he stole the poor man’s lamb [and killed it] and prepared a meal for his visitor.”
Ug may usa ka lumalangyaw nga miadto sa adunahan nga tawo, ug siya wala bumuot sa pagkuha gikan sa iyang kaugalingong panon sa carnero, ug gikan sa iyang kaugalinong panon sa vaca, aron ihawon alang sa humalapit nga tawo nga nahianha kaniya, apan gikuha ang nating carnero sa kabus nga tawo, ug giihaw kini alang sa tawo nga nahianha kaniya.
5 [When] David [heard that, he] was very angry about [what] the rich man [had done]. He said to Nathan, “I solemnly declare that the man who did that should be executed!
Ug ang kasuko ni David misilaub sa daku uyamut batok sa tawo; ug siya miingon kang Nathan: Ingon nga si Jehova buhi, ang tawo nga nagbuhat niini angay nga patyon:
6 But before he is executed, he should pay back to the poor man four lambs for doing this, and for not having pity [on the poor man].”
Ug iyang igauli ang nating carnero sa upat ka pilo, tungod kay gibuhat niya kining butanga, ug tungod kay siya walay kalooy.
7 Nathan said to David, “You are the man [I have been talking about]! And this is what Yahweh, the God we Israelis [worship], says to you: ‘I appointed you to be king of Israel, after having rescued you from Saul.
Ug si Nathan miingon kang David: Ikaw mao ang tawo. Kini mao ang gipamulong na Jehova, ang Dios sa Israel, ako nagdihog kanimo nga hari sa ibabaw sa Israel, ug ako nagluwas kanimo gikan sa kamot ni Saul;
8 I gave you his palace and his wives. I caused you to become the king to rule Israel and Judah. If [you had told me that] you were not content with what I gave you, I would have given you twice as much!
Ug ako naghatag kanimo sa balay sa imong agalon, ug ang mga asawa sa imong agalon diha sa imong sabakan, ug naghatag ako kanimo sa balay sa Israel ug sa Juda, ug kong kini diyutay ra gayud pun-an ko pa unta ikaw niini ug nianang mga butanga.
9 So why have you despised my commandment [about not committing adultery]? You have done what I consider to be very evil! You have arranged for Uriah to be killed in a battle by the Ammon people-group’s soldiers, and you have taken his wife to be your wife!
Nganong nagtamay ka sa pulong ni Jehova, sa pagbuhat niadtong dautan sa iyang mga mata? Ikaw nagsamad kang Uria, ang Hetehanon, pinaagi sa pinuti, ug nagkuha sa iyang asawa aron maimong asawa, ug gipatay mo siya pinaagi sa pinuti sa mga anak sa Ammon.
10 You have despised me, and have taken Uriah’s wife to be your wife. So for many generations some of your descendants will die violently. [MTY, PRS]
Busa karon ang espada dili mobulag gikan sa imong balay, tungod kay ikaw nagtamay kanako, ug nagkuha sa asawa ni Uria, ang Hetehanon aron imong maasawa.
11 I solemnly declare to you that I will cause someone from your own family to bring trouble to you. I will take your wives and give them to him, and he will have sexual relations with them in the daytime, where everyone can see it, and you will know all about it.
Sa ingon niini namulong si Jehova: Ania karon, ako mopatindog ug dautan batok kanimo gikan sa imong kaugalingong balay; ug ako magakuha sa imong mga asawa sa atubangan sa imong mga mata, ug ihatag ko sila ngadto sa imong silingan, ug siya mohigda ipon sa imong mga asawa diha sa dayag niini nga adlaw.
12 What you did, you did secretly, but what I will cause to happen, everyone in Israel will be able to see it [or know about it]. [IDM]’”
Kay ikaw naghimo niana sa tago; pagabuhaton ko kining butanga sa atubangan sa tibook nga Israel, ug sa atubangan sa adlaw.
13 David replied, “I have sinned against Yahweh.” Nathan said to David, “Yahweh has forgiven you for your sin: You will not die [because of this sin].
Ug si David miingon kang Nathan: Ako nakasala batok kang Jehova. Ug si Nathan miingon kang David: Si Jehova usab nagpapas sa imong sala; ikaw dili mamatay.
14 But, you have shown contempt for Yahweh by doing this. So, your baby will die.”
Bisan pa niana, tungod kay niining buhata, ikaw naghatag ug dakung hinungdan sa mga kaaway ni Jehova sa pagpasipala, ang bata usab nagmatawo-mamatay gayud.
15 Then Nathan went home. Then Yahweh caused the baby t o become very sick, the one that Uriah’s wife had given birth to.
Ug si Nathan milakaw ngadto sa iyang balay. Ug si Jehova naghampak sa bata nga gianak sa asawa ni Uria kang David, ug kini nagmasakiton sa hilabihan.
16 So David prayed to God that the child [would not die]. He (fasted/abstained from food), and he went into [the room where he slept] and lay all night on the floor.
Busa si David nagpakilooy sa Dios alang sa bata; ug si David nagpuasa, ug misulod, ug mihigda sa tibook nga gabii sa ibabaw sa yuta.
17 [The next morning] his advisors stood around him and urged him to get up. But he would not get up, and he would not eat any food with them.
Ug ang mga anciano sa iyang balay mingbangon, ug mingtindog sa tupad kaniya, aron sa pagbangon kaniya gikan sa yuta: apan siya wala bumuot, ni mokaon siya ug tinapay uban kanila.
18 One week later the baby died. David’s servants were afraid to tell that to David. They said [to each other], “Hey, while the baby was still alive, we talked to him, but he would not answer us. Now, if we tell him that the baby is dead [RHQ], he may do something to harm himself!”
Ug nahitabo sa ikapito ka adlaw, ang bata namatay. Ug ang mga sulogoon ni David nahadlok sa pagsugilon kaniya nga ang bata patay na; kay sila miingon: Ania karon, samtang buhi pa ang bata kita mingsulti kaniya, ug wala siya mamati sa atong tingog: Pagkadaku ang pagsakit sa iyang kaugalingon, kong siya suginlan nato nga ang bata patay na!
19 But when David saw that his servants were whispering something to each other, he realized that the baby must be dead. So he asked them, “Is the baby dead?” They replied, “Yes, he is dead.”
Apan sa diha nga si David nakakita nga ang iyang mga sulogoon nanaghulongihong, si David nakasabut nga ang bata patay na; ug si Davidi miingon sa iyang mga sulogoon: Namatay na ba ang bata? Ug sila miingon: Siya patay na.
20 Then David got up from the floor. He bathed himself, put lotions on his body, and put on other clothes, Then he went into Yahweh’s Sacred Tent and worshiped Yahweh. Then he went home. He asked his servants for some food. They gave him some, and he ate it.
Unya si David mibangon gikan sa yuta, ug mihilam-os, ug nanihog sa iyang kaugalingon, ug nag-ilis sa iyang bisti; ug miadto siya sa balay ni Jehova, ug misimba: unya siya miadto sa iyang kaugalingong balay; ug sa nakapangutana na siya, sila mingbutang ug tinapay sa iyang atubangan, ug siya mikaon.
21 Then his servants said to him, “We do not understand [RHQ] why you have done this! While the baby was still alive, you cried for him and refused to eat anything. But now that the baby has died, [you are not crying any more!] You got up and ate some food!”
Unya miingon ang iyang mga sulogoon kaniya: Unsang butanga kining imong nabuhat? Ikaw nagpuasa ug nagbakho alang sa bata samtang buhi pa siya; apan sa diha nga namatay na ang bata, ikaw mibangon ug mikaon ug tinapay.
22 David replied, “While the baby was still alive, I fasted and cried. I thought, ‘Who knows? Yahweh may be merciful to me and not allow the baby to die’.
Ug siya miingon: Samtang buhi pa ang bata, ako nagpuasa ug nagbakho; kay ako miingon Kinsay nahibalo kong si Jehova dili ba malooy kanako, aron ang bata mabuhi?
23 But now the baby is dead. So (there is no reason for me to (fast/abstain from eating food) any more./why should I (fast/abstain from eating food) any more?) [RHQ] (Can I bring him back to me?/I certainly cannot bring him back to me!) [RHQ] [Some day] I will go to where he is, but he will not return to me.”
Apan karon siya patay na, nganong magpuasa pa ako? Makapabalik ba kaha ako pag-usab kaniya? Moadto ako kaniya, apan siya dili na mahibalik kanako.
24 Then David comforted his wife, Bathsheba. Then he (slept/had sexual relations) with her, and she [became pregnant again and] gave birth to another son. David named that son Solomon. Yahweh loved that little boy.
Ug si Bath-sheba ang iyang asawa, gilipay ni David, ug miadto kaniya ug mihigda ipon kaniya. Ug siya nanganak kaniya ug usa ka anak nga lalake, ug iyang gitawag ang iyang ngalan nga si Salomon. Ug si Jehova nahigugma kaniya;
25 He told the prophet Nathan to tell David to name the baby boy Jedediah [which means ‘loved by Yahweh’, ] because Yahweh loved him.
Ug gipasugoan niya pinaagi sa kamot ni Nathan, ang manalagna; ug iyang gitawag ang iyang ngalan nga Jedidiah tungod kang Jehova.
26 (Meanwhile/While all that was happening), Joab’s [soldiers] attacked Rabbah, [the capital city] of the Ammon people-group; and they captured the king’s fortress.
Karon si Joab nakig-away batok sa Rabba sa mga anak sa Ammon, ug nakuha ang harianon nga ciudad.
27 Then Joab sent messengers to David, to tell him this: “My troops are attacking Rabbah, and we have captured the city’s water supply.
Ug si Joab mipadala ug sulogoon ngadto kang David, ug miingon: Ako nakig-away batok sa Rabba; Oo, nakuha ko ang ciudad sa mga katubigan.
28 Now gather your troops and come and surround the city and capture it. If you do not do that, my troops will capture the city and it will then be named ‘the City of Joab’.”
Busa karon tiguma ang uban sa katawohan, ug magpahaluna alang sa gubat atbang sa ciudad, ug kuhaa kana; tingali unya makuha ko ang ciudad, ug kini pagatawgon sunod sa akong ngalan.
29 So David gathered all his troops. They went [with David] to Rabbah and attacked it and captured it.
Ug si David mitigum sa tanang katawohan, ug miadto sa Rabba, ug nakig-away batok niini, ug nakuha kini.
30 Then David took the crown from the head of the king of Rabbah (OR, from the head of [Milcom] the god of Rabbah) and put it on his own head. It [was very heavy; it] weighed (75 pounds/34 kg.), and it had many very valuable stones fastened to it. His soldiers also took many other valuable things from the city.
Ug iyang gikuha ang purongpurong sa ilang hari gikan sa iyang ulo; ug ang gibug-aton niini, may usa ka talento nga bulawan, ug diha niana may mga mahal nga bato; ug kini gibutang sa ulo ni David. Ug iyang gidala ang inagaw sa ciudad, hilabihang pagkadaghan.
31 Then they brought the people of Rabbah out of the city and forced them to [work for them] using saws and iron picks and axes. David’s troops also forced them to make bricks. David’s soldiers did this in all the towns of the Ammon people-group. Then David and all of his army returned to Jerusalem.
Ug iyang gipanala ang katawohan nga didto niini, ug gipamutang sila sa ilalum sa mga gabas, ug sa mga kahig nga puthaw, ug sa mga wasay nga puthaw, ug gipalatas sila sa hudno nga tisa: ug ingon niini ang gihimo niya sa tanang mga ciudad sa mga anak sa Ammon. Ug si David ug ang tanang katawohan mingpauli ngadto sa Jerusalem.
