Proverbs 6
1 My son, if thou have become surety for thy neighbour, —have struck for a stranger thy hands,
Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
2 Thou hast been snared by the sayings of thy mouth, —thou hast been caught by the sayings of thy mouth.
Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
3 Do this then, my son, and deliver thyself, When thou hast come into the hand of thy neighbour, Go, haste thee, and urge thy neighbour;
Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
4 Do not give sleep to thine eyes, or slumber to thine eyelashes;
Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
5 Deliver thyself, as a gazelle out of the hand, and as a bird, out of the hand of the fowler.
Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
6 Go to the ant, thou sluggard, observe her ways, and be wise;
Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
7 Which, having no harvest, scribe, or ruler,
Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
8 Prepareth, in the summer, her food, hath collected, in the harvest, her sustenance.
Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
9 How long, O sluggard, wilt thou lie? how long ere thou rise from thy sleep?
Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest: —
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
11 So shall come in, as a highwayman, thy poverty, and, thy want, as one armed with a shield.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
12 An abandoned man, a man of iniquity, [is he] who—goeth on in perversity of mouth;
Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
13 Winketh with his eyes, speaketh with his foot, pointeth with his fingers;
Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
14 [Hath] perverse things in his heart, deviseth mischief on every occasion, strifes, he sendeth forth.
Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
15 For this cause, suddenly cometh his doom, in a moment, shall he be torn in pieces and there be no mending.
Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
16 These six things, doth Yahweh hate, yea, seven, are the abomination of his soul: —
Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
17 Eyes that are lofty, a tongue that is false, and hands shedding innocent blood;
Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
18 A heart contriving iniquitous devices, feet hasting to run into mischief;
Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
19 One that uttereth lies—a false witness, and one sending forth strifes between brethren.
Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
20 Observe thou, my son, the commandment of thy father, and do not decline from the instruction of thy mother:
Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
21 Bind them upon thy heart continually, fasten them upon thy neck;
Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
22 When thou walkest abroad, it shall guide thee, when thou sleepest, it shall watch over thee, when thou wakest, it shall speak to thee:
Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
23 For, a lamp, is the commandment, and, the instruction, a light, and, the way of life, are the reproofs of correction:
Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
24 To keep thee from the wicked woman, from the flattery of the tongue of her that is a stranger.
Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
25 Do not covet her beauty, in thy heart, neither let her take thee, by her eyelashes;
Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
26 Because, for the sake of an impure woman, [a man may be brought] even to a cake of bread, —and, a man’s wife, for a precious soul, may hunt!
Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
27 Can a man snatch up fire in his bosom, and, his clothes, not be burned?
Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
28 Or can a man walk upon hot coals, and, his feet, not be burned?
Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
29 So, he that goeth in unto his neighbour’s wife, no man shall be guiltless who toucheth her!
Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
30 Men despise not a thief, when he stealeth, to satisfy his appetite, because he is famished;
Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
31 Yet, if found, he must pay back sevenfold, All the substance of his house, must he give:
Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
32 He that committeth adultery with a woman, lacketh sense, A destroyer of his own life, is he that doeth it;
Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
33 Smiting and shame, shall he find, and, his reproach, shall not be wiped out;
Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
34 For, jealousy, is the rage of a man, nor will he spare, in the day of avenging;
Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
35 He will not look, at any ransom, neither will he consent, though thou increase the bribe.
Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
