Proverbs 28

1 The lawless, fleeth when no man pursueth, but, the righteous, like a lion, are confident.

Ang masama ay tumatakas ng walang taong humahabol: nguni't ang matuwid ay matapang na parang leon.

2 For the transgressions of a land, many are the rulers thereof, but, under an intelligent and discerning man, stability is prolonged.

Dahil sa pagsalangsang ng lupain ay marami ang kaniyang mga pangulo: nguni't sa naguunawa at matalino ay malalaon ang kalagayan niya.

3 A poor man, who oppresseth the helpless, [is like] a rain beating down, leaving no food.

Ang mapagkailangan na pumipighati sa dukha ay parang bugso ng ulan na hindi nagiiwan ng pagkain.

4 They who forsake instruction, praise one who is lawless, while, they who keep instruction, are at strife with them.

Silang nangagpapabaya sa kautusan ay nagsisipuri sa masama: nguni't ang nangagiingat ng kautusan ay nangakikipagkaalit sa kanila.

5 Wicked men, consider not justice, but, they who seek Yahweh, consider everything.

Ang masasamang tao ay hindi nangakakaunawa ng kahatulan: nguni't silang nagsisihanap sa Panginoon ay nangakakaunawa sa lahat ng mga bagay.

6 Better a poor man walking in his integrity, than one who is crooked—turning two ways, though, he, be rich.

Maigi ang dukha na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, kay sa suwail sa kaniyang mga lakad, bagaman siya'y mayaman.

7 He that keepeth instruction, is a son with discernment, but, a companion of squanderers, bringeth shame to his father.

Sinomang nagiingat ng kautusan ay pantas na anak: nguni't siyang kasama ng mga matakaw ay nagbibigay kahihiyan sa kaniyang ama.

8 He that increaseth his substance by interest and profit, for one ready to favour the poor, doth gather it.

Ang nagpapalago ng kaniyang yaman sa tubo at pakinabang, ay pumipisan sa ganang may awa sa dukha.

9 He that turneth away his ear from hearing instruction, even his prayer, is an abomination.

Siyang naglalayo ng kaniyang pakinig sa pakikinig ng kautusan, maging ang kaniyang dalangin ay karumaldumal.

10 He that misguideth the upright into a hurtful way! into his own pit, he himself, shall fall, but, men of integrity, shall inherit good.

Sinomang nagliligaw sa matuwid sa masamang daan, siya'y mahuhulog sa kaniyang sariling lungaw: nguni't ang sakdal ay magmamana ng mabuti.

11 Wise in his own eyes, is the man that is rich, but, a poor man of discernment, searcheth him out.

Ang mayaman ay pantas sa ganang kaniyang sarili; nguni't ang dukha na naguunawa ay sumisiyasat.

12 In the exulting of the righteous, there is great glorying, but, when the lawless arise, a man must be sought for.

Pagka ang matuwid ay nagtatagumpay, may dakilang kaluwalhatian: nguni't pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagtago ang mga tao.

13 He that covereth his transgressions, shall not prosper, but, he that confesseth and forsaketh, shall find compassion.

Siyang nagtatakip ng kaniyang mga pagsalangsang ay hindi giginhawa: nguni't ang nagpapahayag at nagiiwan ng mga yaon ay magtatamo ng kaawaan.

14 How happy the man who is ever circumspect, whereas, he that hardeneth his heart, shall fall into calamity.

Masaya ang tao na natatakot na lagi: nguni't siyang nagmamatigas ng kaniyang kalooban ay mahuhulog sa kahirapan.

15 A growling lion, and a ranging bear, is a lawless ruler, over a poor people.

Kung paano ang umuungal na leon at ang gutom na oso, gayon ang masamang pinuno sa maralitang bayan.

16 A leader, may lack intelligence, yet abound in oppressions, The hater of greed, shall lengthen out days.

Ang pangulo na kulang sa paguunawa ay lubhang mamimighati rin: nguni't siyang nagtatanim sa kasakiman ay dadami ang kaniyang mga kaarawan.

17 A man oppressed with a person’s blood, unto a pit, shall flee, let them not hold him back.

Ang tao na nagpapasan ng dugo ng sinomang tao, tatakas sa lungaw; huwag siyang pigilin ng sinoman.

18 He that walketh with integrity, shall be saved, but, he that is crooked, turning two ways, shall fall in one.

Ang lumalakad ng matuwid ay maliligtas: nguni't siyang masama sa kaniyang mga lakad ay mabubuwal na bigla.

19 He that tilleth his ground, shall have plenty of bread, but, he that pursueth empty-heads, shall have plenty of poverty.

Siyang bumubukid ng kaniyang lupain ay magkakaroon ng saganang tinapay: nguni't siyang sumusunod sa mga walang kabuluhang tao ay madudukhang mainam.

20 A man of fidelity, aboundeth in blessings, but, one hasting to be rich, shall not be held innocent.

Ang tapat na tao ay mananagana sa pagpapala: nguni't siyang nagmamadali sa pagyaman ay walang pagsalang parurusahan.

21 To take note of faces [in judgment], is not good, and, for a bit of bread, a man will transgress.

Magkaroon ng pagtatangi sa mga pagkatao ay hindi mabuti: ni hindi man sasalangsang ang tao dahil sa isang putol na tinapay.

22 A man, hasting to be rich, hath an evil eye, and knoweth not when want may overtake him.

Siyang may masamang mata ay nagmamadali sa pagyaman, at hindi nakakaalam, na kasalatan ay darating sa kaniya.

23 He that reproveth a man, shall, afterwards, find more, favour, than he that useth a flattering tongue.

Siyang sumasaway sa isang tao ay makakasumpong sa ibang araw ng higit na lingap kay sa doon sa kunwa'y pumupuri ng dila.

24 He that robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression, companion, is he to one who wasteth.

Ang nagnanakaw sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, at nagsasabi, hindi ito pagsalangsang; Yao'y kasama rin ng maninira.

25 The ambitious in soul, stirreth up strife, but, he that trusteth in Yahweh, shall be enriched.

Siyang may sakim na diwa ay humihila ng kaalitan: nguni't siyang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay tataba.

26 He that trusteth his own heart, the same, is a dullard, but, he that walketh wisely, the same, shall be delivered.

Siyang tumitiwala sa kaniyang sariling puso ay mangmang: nguni't ang lumakad na may kapantasan, ay maliligtas.

27 One who giveth to the poor, shall have no want, but, he that hideth his eyes, shall receive many a curse.

Siyang nagbibigay sa dukha ay hindi masasalat: nguni't siyang nagkukubli ng kaniyang mga mata ay magkakaroon ng maraming sumpa.

28 When lawless men rise, a common man will hide himself, but, when they perish, righteous men multiply.

Pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagkubli ang mga tao; nguni't pagka sila'y nangamamatay, dumadami ang matuwid.