Proverbs 27
1 Do not boast thyself of to-morrow, for thou knowest not what a day may bring forth.
Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Let another praise thee, and not thine own mouth, a stranger, and not thine own lips.
Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
3 Heavy is a stone, and weighty is sand, —but, the vexation of a fool, is heavier than both.
Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
4 The cruelty of rage, and the overflow of anger! But who can stand before, jealousy?
Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
5 Better is a rebuke that is open, than love carefully concealed.
Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
6 Faithful are the wounds of a friend, but lavished are the kisses of an enemy.
Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
7 The surfeited soul, trampleth upon droppings from the comb, but, to the hungry soul, every bitter thing, is sweet.
Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
8 As a bird wandering from her nest, so, is a man wandering from his place.
Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
9 Oil and perfume, rejoice the heart, the sweetness of one’s friend, more than fragrant wood.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
10 Thine own friend and thy father’s friend, do not thou forsake; but, the house of thy brother, do not enter, in thy day of calamity, Better a neighbour near, than a brother far off.
Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
11 Be wise, my son, and rejoice my heart, that I may answer him that reproacheth me in a matter.
Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
12 A prudent man, seeth calamity—he hideth himself, the simple, pass on—they suffer.
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
13 Take a man’s garment when he hath become pledge for a stranger, then, for a female unknown, accept him as surety.
Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 He that blesseth his friend, with a loud voice, in the morning early, a reproach, shall it be reckoned to him.
Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
15 A continuous dripping on a day of downpour, and a contentious wife, are alike:
Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
16 He that hideth her, hideth the wind, and, perfume, his right hand may proclaim.
Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
17 Let, iron, by iron, become sharp, and let, a man, sharpen the face of his friend.
Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
18 He that guardeth the fig-tree, shall eat the fruit thereof, and, he that watcheth over his master, shall be honoured.
Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
19 As in water, face [answereth] to face, so, the heart of man to man.
Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
20 Hades and destruction, are not satisfied, and, the eyes of a man, are not satisfied. (Sheol h7585)
Mắt đầy tham vọng, chẳng bao giờ chán; âm ty nuốt người không hề thỏa mãn. (Sheol h7585)
21 Fining pot for silver, and crucible for gold, and, a man, [is to be tried] by what he praiseth.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
22 Though thou pound a fool in a mortar, amidst grain, with a pestle, his folly, will not depart from him.
Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
23 Note well, the appearance of thy flock, apply thy mind to thy herds;
Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
24 For, not age-abiding, are riches, nor is the diadem, from generation to generation: —
vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
25 The grass, is taken away, and the young shoot, showeth itself, and the herbage of the mountains, is gathered;
Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
26 There are, lambs, for thy clothing, and, for the price of thy field, there are he-goats;
thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
27 With, enough goats-milk, for thy food—for the food of thy household, and, a maintenance, for thy maidens.
Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
