Proverbs 16
1 To man, belong the preparations of the heart, but, from Yahweh, cometh the answer of the tongue.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 All the ways of a man, [may be] pure in his own eyes, but, he that testeth spirits, is Yahweh.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Roll, upon Yahweh, thy doings, that thy plans, may be established.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Everything, hath Yahweh made for its own purpose, yea, even the lawless one, for the day of calamity.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 An abomination to Yahweh, is every one who is haughty in heart, hand to hand, he shall not be held innocent.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 By lovingkindness and fidelity, shall iniquity be covered, and, in the revering of Yahweh, is a turning away from wrong.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 When, acceptable to Yahweh, are the ways of a man, even his enemies, doth he cause to make peace with him.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Better a little with righteousness, than large revenues, without justice.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 A man’s heart, deviseth his way, but, Yahweh, directeth his steps.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 An oracle, is on the lips of a king, in giving sentence, his mouth must not be unfaithful.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 The balance and scales of justice, belong to Yahweh, and, his handiwork, are all the weights of the bag.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 The abomination of kings, is to work lawlessness, for, by righteousness, is established a throne.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 The delight of kings, are lips of righteousness, —and, the words of uprightness, he loveth.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 The wrath of a king, [meaneth] messengers of death, but, a man who is wise, will appease it.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 In the light of a king’s countenance, is life, and, his good-pleasure, is like the cloud of harvest-rain.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 To acquire wisdom, how much better than gold! and, to get hold of understanding, more choice than silver!
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 The highway of the upright, is to avoid evil, He preserveth his soul, who guardeth his way.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Before grievous injury, pride! and, before a fall, haughtiness of spirit!
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Better is lowliness of spirit, with the patient, than a portion of spoil, with the proud.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 He that showeth discretion concerning a matter, shall find good, and, he that trusteth in Yahweh, how happy is he!
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 The wise in heart, shall be called intelligent, and, sweetness of lips, increaseth persuasiveness.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 A well-spring of life, is discretion to its owner, but, the correction of the foolish, is folly.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 The heart of the wise, giveth discretion to his mouth, and, upon his lips, increaseth persuasiveness.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 A comb of honey, are pleasant words, sweet to the taste and healing to the bone.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 There is a way that enticeth a man, but, at the latter end thereof, are the ways of death.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 The appetite of the toiler, hath toiled for him, for his mouth, hath urged him on.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 An abandoned man, diggeth up mischief, —and, upon his lips, as it were a fire is scorching.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 A perverse man, sendeth forth strife, and, a tattler, separateth intimate friends.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 A ruthless man, enticeth his neighbour, and leadeth him in a way, not good.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Closing his eyes, to devise perverse things, biting his lips, he hath plotted mischief.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 A crown of adorning, is a hoary head, in the way of righteousness, it should be found.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Better he that is slow to anger, than a hero, and he that ruleth his spirit, than he that captureth a city.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Into the lap, is cast the lot, but, from Yahweh, is its every decision.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
