Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, son of David, King of Israel:
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 For the knowledge of wisdom and correction, for discerning the sayings of intelligence;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 For receiving the correction of prudence, righteousness and justice, and equity;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 For giving To the simple shrewdness, To the young man, knowledge and discretion.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 A wise man, will hear, and will increase learning, and a, discreet man, wise counsels, will acquire,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 By gaining discernment of proverb, and satire, the words of the wise, and their dark sayings.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 The reverence of Yahweh, is the beginning of knowledge, Wisdom and correction, the foolish have despised.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Hear, my son, the correction of thy father, and do not reject the instruction of thy mother;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 For, a wreath of beauty, shall they be to thy head, and chains of ornament, to thy neck.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 My son, if sinners entice thee, do not consent.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 If they say—Come with us, —Let us lie in wait for blood, Let us watch in secret for him who is needlessly innocent;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
12 Let us engulf them, like hades, alive, While in health, like them who are going down to the pit; (Sheol h7585)
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 All costly substance, shall we find, We shall fill our houses with spoil;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Thy lot, shalt thou cast into our midst, One purse, shall there be, for us all.
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 My son, do not walk in the way with them, Withhold thy foot from their path.
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 For, their feet, to mischief, do run, and haste to the shedding of blood.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Surely, in vain, is spread the net, in the sight of aught that hath wings!
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Yet, they, for their own blood, lie in wait, They watch in secret for their own life.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Such are the ways of every one that graspeth with greed, The life of the owners thereof, it taketh away!
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Wisdom, in the open place, soundeth forth, in the broadways, she raiseth her voice;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 At the head of bustling streets, she crieth aloud, —at the openings of the gates in the city—her sayings, she doth utter: —
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and, scoffers, in scoffing, delight them? and, dullards, hate knowledge?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Will ye turn, at my reproof? Lo! I will pour out to you my spirit, I will make known my words to you.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Because I called, and ye refused, I stretched out my hand, and no one regarded;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 But ye dismissed all my counsel, and, to my rebuke, would not yield,
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 I also, at your calamity, will laugh, I will mock, when cometh your dread;
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 When cometh as a crashing your dread, and, your calamity, as a storm-wind, overtaketh, when there come upon you, distress and anguish.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Then, will they call me, but I will not answer, they will seek me diligently, but shall not find me.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Because they hated knowledge, and, the reverence of Yahweh, did not choose;
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Consented not to my counsel, disdained all my rebuke,
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and, with their own counsels, be filled.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 For, the turning away of the simple, will slay them, —and, the carelessness of dullards, will destroy them.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Whereas, he that hearkeneth unto me, shall dwell safely, and be at rest, without dread of misfortune.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
