Matthew 10
1 Calling his twelve Disciples to him, Jesus gave them authority over foul spirits, so that they could drive them out, as well as the power of curing every kind of disease and every kind of sickness.
Gitawag ni Jesus sa tingob ang iyang napulo ug duha ka mga disipulo ug naghatag kanila sa katungod ibabaw sa mahugaw nga mga espiritu, sa pagpagawas kanila, ug sa pag-ayo sa tanang matang sa mga balatian ug tanang matang sa mga sakit.
2 The names of the twelve apostles are these, First Simon, also known as Peter, and his brother Andrew; James the son of Zebedee, and his brother John;
Karon ang mga ngalan sa napulo ug duha ka mga apostoles mao kini. Ang nauna, si Simon (nga gitawag usab siya nga Pedro), ug si Andres nga iyang igsoon; si Santiago ang anak nga lalaki ni Zebedee, ug si Juan nga iyang igsoon;
3 Philip and Bartholomew; Thomas and Matthew the tax-gather; James the son of Alphaeus, and Thaddaeus;
si Filipe ug Bartolomeo; si Tomas, ug Mateo ang kubrador sa buhis; si Santiago ang anak nga lalaki ni Alfeo ug Taddeo;
4 Simon the Zealot, and Judas Iscariot – the apostle who betrayed him.
si Simon ang Zealotes, ug si Judas Iscariote, nga mao ang magbudhi kaniya.
5 These twelve Jesus sent out as his messengers, after giving them these instructions – ‘Do not go to the Gentiles, nor enter any Samaritan town,
Gipadala ni Jesus kining napulo ug duha. Nagsugo siya kanila ug miingon, “Ayaw pag-adto sa dapit diin nagpuyo ang mga Gentil, ug ayaw pagsulod sa bisan diin nga lungsod sa mga Samarianhon.
6 but make your way rather to the lost sheep of Israel.
Adtoa hinuon ang nangawala nga karnero sa balay sa Israel.
7 On your way proclaim that the kingdom of heaven is at hand.
Ug samtang kamo moadto, pagwali ug pagsulti, “Ang gingharian sa langit nagkaduol na.”
8 Cure the sick, raise the dead, make the lepers clean, drive out demons. You have received free of cost, give free of cost.
Ayoha ang masakiton, banhawa ang mga patay, hinloi ang mga sanlahon, ug hinginli ang mga demonyo. Walay bayad ang inyong pagdawat, walay bayad ang paghatag.
9 Do not provide yourselves with gold, or silver, or coins in your purses;
Ayaw pagdala ug bulawan, salapi, o plata sa inyong mga puntil.
10 not even with a bag for the journey, or a change of clothes, or sandals, or even a staff; for the worker is worth his food.
Ayaw pagdala ug sudlanan sa inyong pagpanglakaw, o dugang pang sapot, o sandalyas, o usa ka sungkod, kay ang magbubuhat angayan sa iyang pagkaon.
11 Whatever town or village you visit, find out who is worthy in that place, and remain there until you leave.
Bisan unsang siyudad o baryo nga inyong masudlan, pangitaa kung kinsa ang takos niini, ug pagpuyo didto hangtod nga kamo mobiya.
12 As you enter the house, greet it.
Sa inyong pagsulod didto sa balay, panghinaoti kini.
13 Then, if the house is worthy, let your blessing rest on it, but, if it is unworthy, let your blessing return on yourselves.
Kung ang balay takos, pasagdi nga ang inyong kalinaw maanaa niini. Apan kung dili kini takos, pasagdi nga ang inyong kalinaw magabalik kaninyo.
14 If no one welcomes you, or listens to what you say, as you leave that house or that town, shake off its dust from your feet.
Alang niadtong dili magdawat kaninyo o maminaw sa inyong mga pulong, sa dihang mobiya na kamo niana nga balay o siyudad, itaktak ang abog gikan sa inyong mga tiil.
15 I tell you, the doom of the land of Sodom and Gomorrah will be more bearable in the day of judgment than the doom of that town.
Sa pagkatinuod magsulti ako kaninyo, mas maantos pa alang sa yuta sa Sodoma ug Gomorrah ang adlaw sa paghukom kaysa nianang siyudara.
16 ‘Remember, I am sending you out as my messengers like sheep among wolves. So be as wise as snakes, and as blameless as doves.
Tan-awa, ipadala ko kamo sama sa karnero taliwala sa mga lobo, busa pagmaalamon sama sa mga bitin ug dili makapasakit sama sa mga salampati.
17 Be on your guard against others, for they will betray you to courts of law, and scourge you in their synagogues;
Pagbantay sa katawhan! Itugyan nila kamo sa mga konseho, ug latigohon nila kamo sa ilang mga sinagoga.
18 and you will be brought before governors and kings for my sake so that you may witness for me before them and the nations.
Ug dad-on kamo atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, ingon nga pagpamatuod ngadto kanila ug ngadto sa mga Gentil.
19 Whenever they betray you, do not be anxious as to how you will speak or what you will say, for what you will say will be given you at the moment;
Sa dihang itugyan na nila kamo, ayaw kamo kabalaka mahitungod kung unsaon o unsa ang inyong isulti, kay kung unsa ang igasulti ihatag kaninyo nianang taknaa.
20 for it will not be you who speak, but the Spirit of your Father that speaks within you.
Kay dili na kamo ang magasulti, kondili ang Espiritu sa inyong Amahan ang magasulti diha kaninyo.
21 Brother will betray brother to death, and the father his child; and children will turn against their parents, and cause them to be put to death;
Ang igsoon magatugyan sa igsoon ngadto sa kamatayon, ug ang amahan sa iyang mga anak. Ang mga anak magatindog batok sa ilang mga ginikanan ug maoy hinungdan nga sila pagapatyon.
22 and you will be hated by everyone because of me. Yet the person who endures to the end will be saved.
Pagadumtan kamo sa tanan tungod sa akong ngalan. Apan si bisan kinsa kadtong maglahutay sa kataposan, kanang tawhana mamaluwas.
23 But, when they persecute you in one town, escape to the next; for, I tell you, you will not have come to the end of the towns of Israel before the Son of Man comes.
Sa dihang lutoson nila kamo niining siyudara, kalagiw ngadto sa pikas, kay sa pagkatinuod magasulti ako kaninyo, nga dili pa ninyo mahuman pag-adto ang mga siyudad sa Israel sa dili pa moabot ang Anak sa Tawo.
24 A student is not above his teacher, nor a servant above his master.
Ang usa ka disipulo dili molabaw sa iyang magtutudlo, ni ang sulugoon motaas sa iyang agalon.
25 It is enough for a student to be treated like his teacher, and a servant like his master. If the head of the house has been called Beelzebul, how much more the members of his household!
Igo lamang sa disipulo nga mahisama siya sa iyang magtutudlo, ug ang sulugoon mahisama sa iyang agalon. Kung tawagon nila nga agalon sa balay nga Beelsebul, unsa pa kaha ang pagpakaulaw nila sa iyang panimalay!
26 Do not, therefore, be afraid of them. There is nothing concealed which will not be revealed, nor anything hidden which will not become known.
Busa ayaw kahadlok kanila, kay walay bisan unsang natago nga dili madayag, ug walay bisan unsang tinago nga dili masayran.
27 What I tell you in the dark, say again in the light; and what is whispered in your ear, proclaim on the housetops.
Kung unsa ang akong gisulti kaninyo diha sa mangitngit, isulti diha sa kahayag, ug kung unsa ang inyong nadungog nga malumo sa inyong dalunggan, imantala diha sa ibabaw sa atop.
28 Do not be afraid of those who kill the body, but are unable to kill the soul; rather be afraid of him who is able to destroy both soul and body in Gehenna. (Geenna g1067)
Ayaw kahadloki kadtong mopatay sa lawas apan dili makahimo sa pagpatay sa kalag. Hinuon, kahadloki siya nga makahimo sa paglaglag sa kalag ug lawas didto sa impiyerno. (Geenna g1067)
29 Are not two sparrows sold for a one copper coin? Yet not one of them will fall to the ground without your Father’s knowledge.
Dili ba ang duha ka goryon gibaligya alang sa gamay nga sinsilyo? Apan walay usa kanila nga mangahulog ngadto sa yuta nga dili masayran sa inyong Amahan.
30 While as for you, even the hairs of your head are numbered.
Apan bisan gani ang mga buhok sa inyong ulo inihap man.
31 Do not, therefore, be afraid; you are of more value than many sparrows.
Ayaw kahadlok, mas bililhon pa kamo kaysa sa daghang mga goryon.
32 Everyone, therefore, who will publicly acknowledge me, I, too, will acknowledge before my Father who is in heaven;
Busa si bisan kinsa nga magsugid kanako atubangan sa katawhan, igasugid ko usab atubangan sa akong Amahan nga atua sa langit.
33 but, if anyone publicly disowns me, I, too, will disown him before my Father who is in heaven.
Apan siya nga maglimod kanako atubangan sa katawhan, igalimod ko usab atubangan sa akong Amahan nga atua sa langit.
34 ‘Do not imagine that I have come to bring peace to the earth. I have come to bring, not peace, but the sword.
Ayaw hunahunaa nga mianhi ako aron sa pagdala ug kalinaw ibabaw sa kalibotan. Wala ako mianhi aron sa pagdala ug kalinaw, kondili usa ka espada.
35 For I have come to set a man against his father, and a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law.
Kay mianhi ako aron sa pagbutang sa usa ka lalaki batok sa iyang amahan, ug sa anak nga babaye batok sa iyang inahan, ug sa umagad nga babaye batok sa iyang ugangan nga babaye.
36 A person’s enemies will be the members of their own household.
Ang mga kaaway sa usa tawo mao kadtong anaa sa iyang kaugalingong panimalay.
37 Anyone who loves father or mother more than me is not worthy of me; and anyone who loves son or daughter more than me is not worthy of me.
Siya nga nahigugma sa amahan o sa inahan labaw pa kanako dili takos kanako. Ug siya nga naghigugma sa anak nga lalaki ug sa anak nga babaye labaw pa kanako dili takos kanako.
38 Anyone who does not take their cross and follow in my steps is not worthy of me.
Siya nga dili magpas-an sa iyang krus ug mosunod kanako dili takos kanako.
39 The person who has found their life will lose it, while the person who, for my sake, has lost their life will find it.
Siya nga mangita sa iyang kinabuhi mawad-an niini. Apan siya nga mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako makakaplag niini.
40 ‘Anyone who welcomes you is welcoming me; and anyone who welcomes me is welcoming him who sent me as his messenger.
Siya nga magdawat kaninyo magadawat kanako, ug siya nga magadawat kanako magdawat usab kaniya nga nagpadala kanako.
41 The person who welcomes a prophet, because they are a prophet, will receive a prophet’s reward; and anyone who welcomes a good person, because they are a good person, will receive a good person’s reward.
Siya nga magdawat sa usa ka propeta tungod kay siya usa ka propeta makadawat sa ganti sa usa ka propeta. Ug siya nga magadawat sa usa ka tawo nga matarong tungod kay siya usa ka matarong nga tawo makadawat sa ganti sa tawong matarong.
42 And, if anyone gives but a cup of cold water to one of these little ones because they are a disciple, I tell you that they will assuredly not lose their reward.’
Si bisan kinsa kadtong maghatag sa usa niining mga gagmay, bisan usa ka baso sa mabugnaw nga tubig, tungod kay siya usa ka disipulo, sa pagkatinuod magasulti ako kaninyo, walay paagi nga mawala kaniya ang iyang ganti.”
