Luke 4
1 On returning from the Jordan, full of the Holy Spirit, Jesus was led by the power of the Spirit through the wilderness for forty days, tempted by the devil.
१येशू पवित्र आत्म्याने पूर्ण भरून यार्देन नदीहून परतला. मग आत्म्याने त्यास अरण्यात नेले.
2 All that time he ate nothing; and, when it was over, he became hungry.
२तेथे सैतानाने त्याची चाळीस दिवस परीक्षा घेतली. त्या दिवसात येशूने काहीही खाल्ले नाही आणि ती वेळ संपल्यानंतर येशूला भूक लागली.
3 So the devil said to him, ‘If you are God’s Son, tell this stone to become a loaf of bread.’
३तेव्हा सैतान त्यास म्हणाला, जर तू देवाचा पुत्र आहेस तर या दगडाची भाकर हो, अशी आज्ञा कर.
4 And Jesus answered him, ‘Scripture says – “It is not on bread alone that a person is to live.”’
४येशूने त्यास उत्तर दिले, “पवित्र शास्त्रात असे लिहिले आहे की, मनुष्य फक्त भाकरीनेच जगेल असे नाही.”
5 And the devil led Jesus up, and showing him in a single moment all the kingdoms of the earth, said to him,
५मग सैतान त्यास उंच जागेवर घेऊन गेला आणि एका क्षणांत जगातील सर्व राज्ये त्यास दाखविली.
6 ‘I will give you all this power, and the splendour of them; for it has been given into my hands and I give it to whom I wish.
६सैतान त्यास म्हणाला, “मी तुला या सर्व राज्याचे अधिकार व वैभव देईन कारण ते मला दिलेले आहे आणि मी माझ्या मर्जीनुसार ते देऊ शकतो.
7 If you worship me, it will all be yours.’
७म्हणून जर तू मला नमन करशील आणि माझी उपासना करशील तर हे सर्व तुझे होईल.”
8 And Jesus answered him, ‘Scripture says – “You should worship the Lord your God, and worship him only.”’
८येशूने उत्तर दिले, “पवित्र शास्त्रात असे लिहिले आहे. प्रभू तुझा देव याचीच उपासना कर आणि केवळ त्याचीच सेवा कर.”
9 The devil next led him into Jerusalem, and, placing him on the parapet of the Temple, said, ‘If you are God’s Son throw yourself down from here,
९नंतर सैतानाने येशूला यरूशलेम शहरास नेले आणि परमेश्वराच्या भवनाच्या टोकावर त्यास उभे केले आणि तो त्यास म्हणाला, “जर तू देवाचा पुत्र आहेस तर येथून खाली उडी मार!
10 for scripture says – “He will give his angels commands about you, to guard you safely,”
१०शास्त्रात असे लिहिले आहे की, ‘तुझे रक्षण करण्यास तो आपल्या दूतास तुझ्याविषयी आज्ञा करील,
11 And “On their hands they will lift you up, otherwise you might strike your foot against a stone.”’
११आणि तुझा पाय दगडावर आपटू नये म्हणून ते तुला आपल्या हातावर झेलून धरतील.’”
12 But Jesus answered him, ‘It is said – “You must not tempt the Lord your God.”’
१२येशूने उत्तर दिले, “पवित्र शास्त्रात असेही म्हणले आहे; तुझा देव परमेश्वर याची परीक्षा पाहू नकोस.”
13 When he had tried every kind of temptation, the devil left Jesus, until another opportunity.
१३म्हणून सैतानाने प्रत्येक प्रकारे परीक्षा घेण्याचे संपविल्यावर योग्य वेळ येईपर्यंत तो येशूला सोडून गेला.
14 Moved by the power of the Spirit, Jesus returned to Galilee. Reports about him spread through all that region;
१४मग पवित्र आत्म्याच्या सामर्थ्याने येशू गालील प्रांतास परतला आणि त्याच्याविषयीची बातमी सगळीकडे पसरली.
15 and he began to teach in their synagogues, and was honoured by everyone.
१५त्याने त्यांच्या सभास्थानात शिकविले आणि सर्वांनी त्याची स्तुती केली.
16 Coming to Nazareth, where he had been brought up, Jesus, as was his custom, went on the Sabbath into the synagogue, and stood up to read the scriptures.
१६मग जेथे तो लहानाचा मोठा झाला होता त्या नासरेथांत तो आला आणि शब्बाथ दिवशी त्यांच्या प्रथेप्रमाणे सभास्थानात जाऊन ग्रंथ वाचण्यासाठी उभा राहिला,
17 He was given the book of the prophet Isaiah; and Jesus opened the book and found the place where it says –
१७आणि यशया संदेष्ट्याचा ग्रंथपट त्यास देण्यात आला. त्याने ते पुस्तक उघडले आणि जो भाग शोधून काढला, त्याठिकाणी असे लिहिले आहे,
18 “The Spirit of the Lord is on me, for he has consecrated me to bring good news to the poor, he has sent me to proclaim release to captives and restoration of sight to the blind, to set the oppressed at liberty,
१८“प्रभूचा आत्मा मजवर आला आहे, कारण, गरिबांना सुवार्ता सांगण्यास त्याने मला अभिषेक केला आहे. कैदी म्हणून नेलेल्यांस स्वातंत्र्याची घोषणा करण्यासाठी, आणि आंधळ्यांना दृष्टी पुन्हा मिळावी, ज्यांच्यावर जुलूम झाला आहे त्यांची सुटका करण्यासाठी
19 to proclaim the year of the Lord’s favour.”
१९आणि प्रभूच्या कृपेच्या वर्षाची घोषणा करण्यासाठी त्याने मला पाठवले आहे.”
20 Then, closing the book and returning it to the attendant, he sat down. The eyes of all in the synagogue were fixed on him,
२०मग त्याने ग्रंथपट बंद करून सभास्थानाच्या सेवकाला परत करून तो खाली बसला. सभास्थानातील प्रत्येकजण त्याच्याकडे रोखून पाहत होता.
21 and Jesus began, ‘This very day this passage has been fulfilled in your hearing.’
२१त्याने त्यांच्याशी बोलण्यास सुरुवात केली की, “तुमच्या ऐकण्यामुळे आज हा शास्त्रलेख पूर्ण झाला आहे.”
22 All who were present spoke well of him, and were astonished at the beautiful words that fell from his lips. ‘Isn’t Joseph’s son?’ they asked.
२२तेव्हा सर्व लोक त्याच्याविषयी साक्ष देऊ लागले आणि त्याच्या मुखातून येणाऱ्या कृपेच्या शब्दांबद्दल ते आश्चर्यचकित झाले आणि ते म्हणाले, हा योसेफाचाच मुलगा नव्हे काय?
23 ‘Doubtless,’ said Jesus, ‘you will remind me of the saying – “Doctor, cure yourself;” and you will say “Do here in your own country all that we have heard that has been done at Capernaum.”
२३येशू त्यांना म्हणाला, “नक्कीच, तुम्ही मलाही म्हण लागू कराल; हे वैद्या, तू स्वतःलाच बरे कर. कफर्णहूमात ज्या गोष्टी तू केल्याचे आम्ही ऐकले त्या गोष्टी तुझ्या स्वतःच्या गावातसुद्धा कर.” मग तो पुढे म्हणाला,
24 I tell you,’ he continued, ‘that no prophet is acceptable in his own country.
२४“मी तुम्हास खरे सांगतो, कोणीही संदेष्टा त्याच्या स्वतःच्या नगरात स्वीकारला जात नाही.
25 There were, doubtless, many widows in Israel in Elijah’s days, when the heavens were closed for three years and six months, and a severe famine prevailed throughout the country;
२५मी तुम्हास खरे सांगतो, इस्राएलात एलीयाच्या काळात पुष्कळ विधवा होत्या, जेव्हा साडेतीन वर्षापर्यंत आकाशातून पाऊस पडला नाही आणि सर्व प्रदेशात मोठा दुष्काळ पडला होता.
26 and yet it was not to one of them that Elijah was sent, but to a widow at Zarephath in Sidonia.
२६तरीही एलीयाला इतर कोणत्याही विधवेकडे पाठविण्यात आले नाही. त्यास सिदोन प्रांतातील सारफथ येथील विधवेकडेच पाठविण्यात आले.
27 And there were many lepers in Israel in the time of the prophet Elisha, yet it was not one of them who was made clean, but Naaman the Syrian.’
२७अलीशा संदेष्ट्याच्या वेळेस इस्राएलात अनेक कुष्ठरोगी होते परंतु त्यापैकी कोणीही शुद्ध झाला नाही. केवळ सूरीया येथील नामान कुष्ठरोग्यालाच शुद्ध करण्यात आले होते.”
28 All the people in the synagogue, as they listened to this, became enraged.
२८हे एकूण सभास्थानातील सर्व लोक संतापले.
29 Starting up, they drove Jesus out of the town, and led him to the brow of the hill on which their town stood, intending to hurl him down.
२९ते लोक उठले आणि त्यांनी येशूला शहराबाहेर घालवून दिले आणि ज्या टेकडीवर त्यांचे गाव वसले होते, त्या कड्यावरून त्यास लोटून देण्यास तेथवर नेले.
30 But he passed through the middle of the crowd and went on his way.
३०परंतु तो त्यांच्यातून निघून आपल्या वाटेने गेला.
31 Then Jesus went down to Capernaum, a city in Galilee. On the Sabbath he taught the people.
३१नंतर तो गालील प्रांतातील कफर्णहूम गावी गेला. तो शब्बाथ दिवशी सभास्थानात त्यास शिक्षण देत होता.
32 They were amazed at his teaching, because his words were spoken with authority.
३२ते त्याच्या शिकवणीने आश्चर्यचकित झाले, कारण त्याचे बोलणे अधिकारयुक्त असे.
33 In the synagogue there was a man with the spirit of a foul demon in him, who called out loudly,
३३त्यादिवशी सभास्थानात, अशुद्ध आत्मा लागलेला एक मनुष्य होता आणि तो मोठ्याने ओरडून म्हणाला,
34 ‘Stop! What do you want with us, Jesus of Nazareth? Have you come to destroy us? I know who you are – the Holy One of God!’
३४हे नासरेथकर येशू, तू आमच्यामध्ये का पडतोस? तू आमचा नाश करण्यासाठी आला आहेस काय? तू कोण आहेस हे मला माहीत आहे! देवाचा पवित्र! तो तूच आहेस.
35 But Jesus rebuked the demon. ‘Be silent! Come out from him,’ he said. The demon flung the man down in the middle of the people, and then came out from him, without causing him further harm.
३५येशूने त्यास धमकावून म्हटले, “शांत राहा आणि त्याच्यातून नीघ!” तेव्हा त्या अशुद्ध आत्म्याने त्या मनुष्यास जमिनीवर खाली पाडले व त्या मनुष्यास काहीही इजा न करता तो त्याच्यातून बाहेर निघाला.
36 And they were all lost in amazement, and kept saying to one another, ‘What words are these? For he gives his commands to the foul spirits with a marvellous authority, and they come out.’
३६तेव्हा सर्वजण आश्चर्यचकित झाले व एकमेकांशी बोलू लागले, हे कोणत्या प्रकारचे शब्द आहेत? अधिकाराने आणि सामर्थ्याने तो अशुद्ध आत्म्याना देखील आज्ञा करतो व ते बाहेर येतात.
37 And rumours about Jesus traveled through every place in the region.
३७अशाप्रकारे त्याच्याविषयीची किर्ती चहुकडील प्रदेशात पसरत गेली.
38 On leaving the synagogue, Jesus went into Simon’s house. Now Simon’s mother-in-law was suffering from a severe attack of fever, and they asked Jesus to cure her.
३८येशू सभास्थानातून निघून शिमोनाच्या घरी गेला. शिमोनाची सासू तापाने आजारी होती. त्यांनी तिला बरे करण्याविषयी त्यास विनंती केली.
39 Bending over her, he rebuked the fever; the fever left her, and she immediately got up and began to take care of them.
३९येशू तिच्याजवळ उभा राहिला व त्याने तापाला धमकावले आणि तिच्यातून ताप निघाला. ताबडतोब उठून ती त्यांची सेवा करू लागली.
40 At sunset, all who had friends suffering from various diseases took them to Jesus; and he placed his hands on everyone of them and cured them.
४०सूर्य मावळत असतांना, निरनिराळ्या रोगांनी आजारी असलेल्या सर्व मनुष्यांना त्याच्याकडे आणले. त्याने प्रत्येकाच्या डोक्यावर हात ठेवून त्यांना बरे केले.
41 And even demons came out from many people, screaming “You are the Son of God.” Jesus rebuked them, and would not allow them to speak, because they knew that he was the Christ.
४१कित्येकांमधून अशुद्ध आत्मे बाहेर आले. ते अशुद्ध आत्मे ओरडत होते आणि म्हणत होते, तू देवाचा पुत्र आहेस. परंतु तो ख्रिस्त आहे हे त्यांना माहिती असल्याने त्याने त्यांना दटावले व काही बोलू दिले नाही.
42 At daybreak, Jesus went out and walked to a lonely spot. But crowds of people began to look for him; and they came to where he was and tried to detain him and prevent his leaving them.
४२दिवस उगवताच, तो एकांत स्थळी गेला. पण लोक त्यास शोधत होते. तो जेथे होता तेथे ते लगेच आले आणि त्यांच्यातून त्याने निघून जाऊ नये म्हणून त्यांनी प्रयत्न केले.
43 Jesus, however, said to them, ‘I must take the good news of the kingdom of God to the other towns too, for that was why I was sent.’
४३परंतु तो त्यांना म्हणाला, “देवाच्या राज्याची सुवार्ता मला इतर गावांमध्येही सांगितली पाहिजे कारण याच कारणासाठी मला पाठवले आहे.”
44 And he continued to make his proclamation in the synagogues of Judea.
४४मग तो संपूर्ण यहूदीया प्रांतातील सभास्थानामध्ये उपदेश करीत गेला.
