Proverbs 29
1 He who, being often reproved, hardeneth his neck, Shall suddenly be destroyed, and that without remedy.
Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.
2 When the righteous are powerful, the people rejoice; But when the wicked beareth rule, the people mourn.
Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.
3 He who loveth wisdom rejoiceth his father; But he who is a companion of harlots destroyeth his substance.
Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.
4 A king by equity establisheth a land; But he who receiveth gifts overthroweth it.
Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.
5 A man who flattereth his neighbor Spreadeth a net for his feet.
Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.
6 In the transgression of a wicked man there is a snare; But the righteous shall sing and rejoice.
Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
7 A righteous man careth for the cause of the poor; A wicked man discerneth not knowledge.
Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.
8 Scoffers kindle a city into a flame; But wise men pacify wrath.
Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.
9 If a wise man contend in a cause with a fool, Whether he rage or laugh, there will be no rest.
Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.
10 The bloodthirsty man hateth the upright; But the righteous seek to preserve his life.
Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.
11 A fool letteth all his anger come out; But a wise man keepeth it back.
Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.
12 If a ruler listen to words of falsehood, All his servants become wicked.
Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.
13 The poor man and the oppressor meet together: The LORD giveth light to the eyes of them both.
Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.
14 The king that judgeth the poor with uprightness, His throne shall be established for ever.
Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.
15 The rod and reproof give wisdom; But a child left to himself bringeth shame to his mother.
Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.
16 When the wicked are powerful, transgression increaseth; But the righteous shall see their fall.
Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.
17 Chastise thy son, and he will give thee rest; Yea, he will give delight to thy soul.
Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.
18 Where there is no vision, the people become unruly; But he that keepeth the law, happy is he.
Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.
19 A servant will not be corrected by words; For, though he understand, he will not obey.
Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
20 Seest thou a man hasty in his words? There is more hope of a fool than of him.
Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
21 He that bringeth up his servant delicately from childhood Shall have him become a son at the last.
Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.
22 An angry man stirreth up strife, And a passionate man aboundeth in transgression.
Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.
23 A man's pride will bring him low; But he that is of a humble spirit shall obtain honor.
Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.
24 He who shareth with a thief hateth himself: He heareth the curse, but maketh no discovery.
Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].
25 The fear of man bringeth a snare; But whoso putteth his trust in the LORD shall be safe.
Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.
26 Many are they who seek the ruler's favor; But every man's judgment cometh from the LORD.
Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.
27 As the unjust man is an abomination to the righteous, So the upright in his way is an abomination to the wicked.
Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.
