Luke 1
1 Inasmuch as many have undertaken to arrange a narrative of those things which are fully believed among us,
Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
2 even as they were delivered to us by those who were eye-witnesses from the beginning and became ministers of the word,
Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
3 it seemed good to me also, having accurately traced up all things from the first, to write to thee a connected account, most excellent Theophilus,
Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
4 that thou mightst know the exact truth with regard to those things in which thou wast instructed.
Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
5 There was in the days of Herod, king of Judaea, a certain priest named Zachariah, of the course of Abijah; and he had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
6 And they were both righteous in the sight of God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
7 And they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both far advanced in years.
I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
8 And it came to pass, that, while he was serving as priest before God in the order of his course,
Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
9 according to the custom of the priesthood the lot fell to him to go into the temple of the Lord and burn the incense.
Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
10 And the whole multitude of the people was praying without at the time of the incense.
A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
11 And there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right of the altar of incense.
Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
12 And Zachariah was troubled at the sight, and fear fell upon him.
I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
13 But the angel said to him, Fear not, Zachariah; for thy prayer was heard, and thy wife Elizabeth shall bear thee a son; and thou shalt call his name John.
I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
14 And thou wilt have joy and gladness, and many will rejoice for his birth.
Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
15 For he will be great in the sight of the Lord; and will drink neither wine nor strong drink; and he will be filled with the Holy Spirit from his very birth.
Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
16 And many of the sons of Israel will he turn to the Lord their God.
A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
17 And he will go before his face in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of fathers to children, and the disobedient to the wisdom of the righteous, to make ready for the Lord a prepared people.
Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
18 And Zachariah said to the angel, Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife is far advanced in years.
I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
19 And the angel answering said to him, I am Gabriel, who stand in the presence of God; and I was sent to speak to thee, and to tell thee these glad tidings.
A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
20 And lo! thou shalt be silent, and not able to speak, until the day when these things shall come to pass, because thou didst not believe my words, which will be fulfilled in their season.
A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
21 And the people were looking for Zachariah, and wondering that he remained so long in the temple.
A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
22 And on coming out, he was not able to speak to them; and they perceived that he had seen a vision in the temple; and he was beckoning to them, and remained speechless.
A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
23 And it came to pass, when the days of his ministration were completed, that he returned to his house.
I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
24 And after those days his wife Elizabeth conceived, and hid herself five months, saying,
A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
25 Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he looked on me to take away my reproach among men.
Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
26 And in her sixth month the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, called Nazareth,
A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
27 to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin's name was Mary.
Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
28 And the angel came in to her and said, Hail, thou that art highly favored! the Lord is with thee.
A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
29 And she was troubled at the words, and was considering what this salutation could mean.
Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
30 And the angel said to her, Fear not, Mary; for thou hast found favor with God.
I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
31 And lo! thou shalt conceive in thy womb, and hear a son, and shalt call his name Jesus.
A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
32 He shall be great, and shall be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to him the throne of David his father;
Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
33 and he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
I będzie królował nad domem Jakóbowym na wieki, a królestwu jego nie będzie końca. (aiōn g165)
34 Then said Mary to the angel, How shall this be, since I know not a man?
Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
35 And the angel answering said to her, The Holy Spirit will come upon thee, and the power of the Most High will overshadow thee; wherefore the holy one that is to be born will be called the Son of God.
A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
36 And lo! Elizabeth, thy kinswoman, she also hath conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who is called barren.
A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
37 For nothing will be impossible with God.
Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
38 And Mary said, Lo, the handmaid of the Lord! May it be to me according to thy word. And the angel departed from her.
I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
39 And Mary arose and went in those days into the hill-country with haste, into a city of Judah.
Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
40 And she entered the house of Zachariah, and saluted Elizabeth.
A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
41 And it came to pass, when Elizabeth heard the salutation of Mary, that the babe leaped in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit,
I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
42 and cried out with a loud voice, and said, Blessed art thou among women; and blessed is the fruit of thy womb!
I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
43 And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
44 For lo! as soon as the voice of thy salutation came to my ears, the babe leaped in my womb in exultation.
Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
45 And blessed is she who hath believed that there will be an accomplishment of those things which were told her from the Lord.
A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
46 And Mary said, My soul magnifieth the Lord,
Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
47 and my spirit hath exulted in God my Saviour;
I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
48 for he hath looked upon the low estate of his handmaiden. For lo! from this time all generations will call me blessed;
Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
49 for the Mighty One hath done great things for me; and holy is his name;
Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
50 and his mercy is from generation to generation on them that fear him.
I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
51 He hath wrought mightily with his arm; he hath scattered the proud in the device of their heart.
Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
52 He hath cast down princes from thrones, and exalted men of low degree.
Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
53 The hungry he hath filled with good things, and the rich he hath sent away empty.
Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
54 He hath given help to Israel his servant, in remembrance of his mercy
Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
Jako mówił do ojców naszych, do Abrahama i nasienia jego na wieki. (aiōn g165)
56 And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
57 Now Elizabeth's full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
58 And her neighbors and her kinsfolk heard that the Lord had showed great mercy toward her; and they rejoiced with her.
A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
59 And it came to pass that on the eighth day they came to circumcise the child; and they were about to call him Zachariah, after the name of his father.
I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
60 And his mother answering said, Not so; but he shall be called John.
Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
61 And they said to her, There is no one of thy kindred that is called by this name.
I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
62 And they made signs to his father, how he would have him named.
I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
63 And he asked for a writing-tablet, and wrote, saying, His name is John. And they all marveled.
A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
64 And his mouth was opened immediately, and his tongue was loosed; and he spoke, blessing God.
A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
65 And fear came on all that dwelt around them; and all these things were talked of throughout the whole of the hill-country of Judaea.
I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
66 And all that heard them laid them up in their hearts, saying, What then will this child be? For the hand of the Lord was with him.
Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
67 And Zachariah his father was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
68 Blessed be the Lord, the God of Israel! for he hath visited and redeemed his people,
Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
69 and hath raised up a horn of salvation for us in the house of David his servant, —
I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
Tak jako mówił przez usta świętych proroków swoich, którzy byli od wieku: (aiōn g165)
71 salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us,
Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
72 to accomplish his mercy toward our fathers, and to remember his holy covenant,
Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
73 the oath which he swore to Abraham our father,
I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
74 to grant to us, that being delivered from the hand of our enemies, we might worship him without fear,
Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
75 in holiness and righteousness before him, all our days.
W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
76 And thou, child, shalt be called a prophet of the Most High; for thou shalt go in advance before the face of the Lord to prepare his ways,
A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
77 to give knowledge of salvation to his people in the remission of their sins
A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
78 through the tender mercy of our God, whereby the day-spring from on high hath visited us,
Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
79 to give light to those sitting in darkness and the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.
Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
80 And the child grew, and waxed strong in spirit; and was in the deserts till the day of his manifestation to Israel.
A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.
