Proverbs 13
1 A wise son listens to his father's instruction, but a scoffer doesn't listen to rebuke.
Mądry syn [przyjmuje] pouczenie ojca, a szyderca nie słucha strofowania.
2 By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.
Człowiek będzie spożywać dobro z owocu swoich ust, a dusza przewrotnych [będzie spożywać] przemoc.
3 He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
Kto strzeże swych ust, strzeże swojej duszy; kto [szeroko] otwiera swe wargi, będzie zniszczony.
4 The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
Dusza leniwego pragnie, a nic nie ma, a dusza pracowitych zostanie obficie nasycona.
5 A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
Sprawiedliwy nienawidzi kłamliwego słowa, a niegodziwy staje się obrzydliwy i zhańbiony.
6 Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
Sprawiedliwość strzeże tego, który postępuje uczciwie, a niegodziwość powala grzesznika.
7 There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
Znajduje się taki, który czyni siebie bogatym, a nie ma nic; inny czyni siebie ubogim, choć ma wiele bogactw.
8 The ransom of a man's life is his riches, but the poor hear no threats.
Okupem za życie człowieka jest jego bogactwo, a ubogi nie słucha strofowania.
9 The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
Radośnie błyszczy światło sprawiedliwych, a pochodnia niegodziwych zgaśnie.
10 Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.
Spór powstaje tylko dzięki pysze, a mądrość jest przy tych, co przyjmują radę.
11 Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
Łatwo zdobyte bogactwo zmniejsza się, a kto je gromadzi [swą] ręką, pomnaża je.
12 Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
Przedłużająca się nadzieja sprawia ból sercu, a spełnione pragnienie [jest] drzewem życia.
13 Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
Kto gardzi słowem [Bożym], ten zginie, a kto się boi przykazania, dostanie nagrodę.
14 The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
Prawo mądrego jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
15 Good understanding brings favor; but the way of the unfaithful leads to calamity.
Prawdziwy rozum daje łaskę, a droga przewrotnych jest ciężka.
16 Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
Każdy roztropny postępuje rozważnie, a głupi ujawnia głupotę.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
Niegodziwy posłaniec popada w zło, a wierny wysłannik jest lekarstwem.
18 Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.
Ubóstwo i hańba [spadną na] tego, który odrzuca karność, a kto szanuje upomnienia, dozna czci.
19 Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
Spełnione pragnienie jest słodkie dla duszy, a odwrócenie się od zła budzi odrazę w głupcach.
20 One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
Kto przestaje z mądrymi, będzie mądry, a towarzysz głupców będzie zniszczony.
21 Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
Nieszczęście ściga grzeszników, a sprawiedliwych [Bóg] nagrodzi dobrem.
22 A good man leaves an inheritance to his children's children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
Dobry [człowiek] zostawia dziedzictwo dzieciom [swoich] dzieci, a majątek grzesznika jest zachowany dla sprawiedliwego.
23 An abundance of food is in poor people's fields, but injustice sweeps it away.
Obfita żywność jest na roli ubogich, lecz i ta może niszczeć przez nieroztropność.
24 One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
Kto oszczędza swą rózgę, nienawidzi swego syna, a kto go kocha, karze w porę.
25 The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.
Sprawiedliwy je i syci swoją duszę, a żołądek niegodziwych cierpi niedostatek.
