Luke 6
1 It happened that on a Sabbath he was going through the wheat-fields. His disciples were picking the ears and eating the wheat, rubbing it out with their hands.
Nhằm ngày Sa-bát, Đức Chúa Jêsus đi qua giữa đồng lúa mì, môn đồ bứt bông lúa, lấy tay vò đi và ăn.
2 And some of the Pharisees asked, "Why are you doing what it is not lawful to do on the Sabbath?"
Có mấy người Pha-ri-si nói rằng: Sao các ngươi làm điều không nên làm trong ngày Sa-bát?
3 "Have you never read," answered Jesus, "what David did when he and his followers were hungry?
Đức Chúa Jêsus phán rằng: Vậy các ngươi chưa đọc chuyện vua Đa-vít làm trong khi vua cùng kẻ đi theo bị đói sao?
4 "How he entered into God’s house and took and ate the Presented Loaves, and gave some to his followers, loaves which none must eat but the priests?
Thể nào vua vào đền Đức Chúa Trời, lấy bánh bày ra mà ăn, và cho kẻ đi theo ăn nữa, dầu là bánh chỉ các thầy tế lễ mới được phép ăn thôi?
5 "THE SON OF MAN," he told them, "IS LORD EVEN OVER THE SABBATH."
Ngài lại phán rằng: Con người cũng là Chúa ngày Sa-bát.
6 On another Sabbath he went into a synagogue and was teaching; and there was there a man whose right hand was withered.
Một ngày Sa-bát khác, Đức Chúa Jêsus vào nhà hội dạy dỗ. Tại đó, có một người bàn tay hữu bị teo.
7 Now the Scribes and Pharisees kept watching to see if he would heal on the Sabbath, so that they might be able to bring on accusations to him.
Vả, các thầy thông giáo và người Pha-ri-si chăm chỉ xem Ngài, coi thử Ngài có chữa bịnh trong ngày Sa-bát chăng, để tìm dịp mà cáo Ngài.
8 He was all along aware of their thoughts; and he said to the man with the withered hand, "Rise, and stand there in the midst."
Nhưng Ngài biết ý tưởng họ, nên phán cùng người teo tay rằng: Hãy chờ dậy, đứng giữa chúng ta. Người ấy chờ dậy, và đứng lên.
9 So he rose and stood. Then Jesus said to them. "I ask you whether it is lawful on the Sabbath Day to do good or to do harm? To save a life or to destroy it?"
Đức Chúa Jêsus liền phán cùng họ rằng: Ta hỏi các ngươi: Trong ngày Sa-bát, nên làm điều lành hay là làm điều dữ, nên cứu người hay là giết người?
10 Then he looked round about on them in anger, and said to him, "Stretch out your hand!"
Đoạn, Ngài lấy mắt liếc khắp mọi người xung quanh mình, rồi phán cùng người bịnh rằng: Hãy giơ tay ra. Người giơ ra, thì tay được lành.
11 He did so; and his hand was restored. But they were filled with fury, and they began to talk over together what they could do to Jesus.
Nhưng họ giận lắm, bèn bàn cùng nhau về việc mình có thể xử với Đức Chúa Jêsus cách nào.
12 It happened about that time that he went out into the mountain to pray. He continued all night in prayer to God.
Trong lúc đó, Đức Chúa Jêsus đi lên núi để cầu nguyện; và thức thâu đêm cầu nguyện Đức Chúa Trời.
13 And when day dawned he called his disciples, and from among them he selected twelve, whom also he called Apostles missionaries.
Đến sáng ngày, Ngài đòi môn đồ đến, chọn mười hai người, gọi là sứ đồ:
14 They were Simon, whom he had also called Peter, and Andrew his brother; James and John;
Si-môn, Ngài đặt tên là Phi-e-rơ, Anh-rê em ruột của Phi-e-rơ, Gia-cơ và Giăng, Phi-líp và Ba-thê-lê-my,
15 Philip and Bartholomew; Mathew and Thomas, James the son of Alphaeus, Simon called the Zealot;
Ma-thi-ơ và Thô-ma, Gia-cơ con của A-phê, Si-môn gọi là Xê-lốt,
16 Jude the son of James, and Judas Iscariot who was the traitor.
Giu-đê con của Gia-cơ và Giu-đa ỗch-ca-ri-ốt là kẻ phản Ngài.
17 With these he came down till he reached a level place, where there was a great crowd of his disciples and a great many people from all Judea and Jerusalem and from the seacoast of Tyre and Sidon. These came to hear him, and to be healed of their diseases.
Kế đó, Ngài cùng môn đồ xuống, dừng lại nơi đồng bằng. ỳ đó, có nhiều môn đồ Ngài cùng đoàn dân rất đông từ khắp xứ Giu-đê, thành Giê-ru-sa-lem, và miền biển Ty-rơ, Si-đôn mà đến, để nghe Ngài dạy và cho được chữa lành bịnh mình.
18 Those who were tormented by unclean spirits were healed also.
Những kẻ mắc tà ma khuấy hại cũng đều được lành.
19 The whole crowd were trying to touch him, because power emanated from him and cured them all.
Cả đoàn dân đến kiếm cách rờ Ngài, vì từ Ngài có quyền phép ra, chữa lành hết mọi người.
20 Then raising his eyes upon his disciples he began to say to them. "Blessed are you poor, For the kingdom of God is yours.
Đức Chúa Jêsus bèn ngước mắt ngó môn đồ, mà phán rằng: Phước cho các ngươi nghèo khó, vì nước Đức Chúa Trời thuộc về các ngươi!
21 "Blessed are you who are hungry now, For you shall be filled. "Blessed are you who are wailing now, For you shall laugh.
Phước cho các ngươi hiện đang đói, vì sẽ được no đủ! Phước cho các ngươi hiện đang khóc lóc, vì sẽ được vui mừng!
22 "Blessed are you when men shall hate you, And excommunicate you and reproach you, and cast out your name as evil because of the Son of man.
Phước cho các ngươi khi vì cớ Con người, thiên hạ sẽ ghét, đuổi, mắng nhiếc các ngươi, bỏ tên các ngươi như đồ ô uế!
23 "Rejoice in that day and exult, For your reward is great in heaven; For even so did their fathers to the prophets.
Ngày đó, hãy vui vẻ, nhảy nhót và mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi trên trời sẽ lớn lắm; bởi tổ phụ họ cũng đối đãi các đấng tiên tri dường ấy.
24 "But woe to you rich! For you already have received your consolation.
Song, khốn cho các ngươi và người giàu có, vì đã được sự yên ủi của mình rồi!
25 "Woe unto you who are full now! For you shall suffer hunger. "Woe to you who are laughing now! For you shall wail and weep.
Khốn cho các ngươi là kẻ hiện đang no, vì sẽ đói! Khốn cho các ngươi là kẻ hiện đang cười, vì sẽ để tang và khóc lóc!
26 "Woe to you when all men shall speak well of you! For even so did their fathers to the false prophets.
Khốn cho các ngươi, khi mọi người sẽ khen các ngươi, vì tổ phụ họ cũng xử với các tiên tri giả như vậy!
27 "But to you who are listening to me I say, Love your enemies, do good to those who hate you,
Nhưng ta phán cùng các ngươi, là người nghe ta: Hãy yêu kẻ thù mình, làm ơn cho kẻ ghét mình,
28 Bless those who curse you, pray for those who calumniate you.
chúc phước cho kẻ rủa mình, và cầu nguyện cho kẻ sỉ nhục mình.
29 To him who gives you a blow on the jaw Turn the other jaw also; And from him who is robbing you of your cloak Withhold not your coat also.
Ai vả ngươi má bên nầy, hãy đưa luôn má bên kia cho họ; còn nếu ai dựt áo ngoài của ngươi, thì cũng đừng ngăn họ lấy luôn áo trong.
30 Give to every one who asks you; And do not demand your goods back from him who is taking them away.
Hễ ai xin, hãy cho, và nếu có ai đoạt lấy của các ngươi, thì đừng đòi lại.
31 And as you would like men to do to you, So do you also to them.
Các ngươi muốn người ta làm cho mình thể nào, hãy làm cho người ta thể ấy.
32 "If you love those who love you what credit is it to you? Why even sinners love those who love them.
Nếu các ngươi yêu kẻ yêu mình, thì có ơn chi? Người có tội cũng yêu kẻ yêu mình.
33 "And if you are kind to those who are kind to you, what credit is it to you? Even sinners do the same.
Nếu các ngươi làm ơn cho kẻ làm ơn mình, thì có ơn chi? Người có tội cũng làm như vậy.
34 "And if you lend to those from whom you are hoping to receive, what credit is that to you? Even sinners lend to sinners, so as to get as much back.
Nếu các ngươi cho ai mượn mà mong họ trả, thì có ơn chi? Người có tội cũng cho người có tội mượn, để được thâu lại y số.
35 "But you must love even your enemies and be kind to them, And lend, despairing of no man. Then your reward will be great, And you will be the sons of the Most High; For he is kind even to the ungrateful and to the evil.
Song các ngươi hãy yêu kẻ thù mình; hãy làm ơn, hãy cho mượn, mà đừng ngã lòng. Vậy, phần thưởng của các ngươi sẽ lớn, và các ngươi sẽ làm con của Đấng Rất Cao, vì Ngài lấy nhân từ đối đãi kẻ bạc và kẻ dữ.
36 "Do you therefore be merciful, As your Father is merciful.
Hãy thương xót như Cha các ngươi hay thương xót.
37 "Do not judge, and you shall not be judged; Do not condemn, and you shall not be condemned;
Đừng đoán xét ai, thì các ngươi khỏi bị đoán xét; đừng lên án ai, thì các ngươi khỏi bị lên án; hãy tha thứ, người sẽ tha thứ mình.
38 "Pardon, and you shall be pardoned; Give, and gifts shall be given to you; Full measure, pressed down, shaken together, running over, they shall pour into your bosom. For with what measure you measure, they will measure back to you."
Hãy cho, người sẽ cho mình; họ sẽ lấy đấu lớn, nhận, lắc cho đầy tràn, mà nộp trong lòng các ngươi; vì các ngươi lường mực nào, thì họ cũng lường lại cho các ngươi mực ấy.
39 He also told them a parable. "Can a blind man lead a blind man? Will they not both fall into a pit?
Ngài cũng phán cùng họ một thí dụ rằng: Kẻ mù có thể dắt kẻ mù được chăng? Cả hai há chẳng cùng té xuống hố sao?
40 "There is no disciple who is above his master; But every one when he is completely trained will be like his master.
Môn đồ không hơn thầy; nhưng hễ môn đồ được trọn vẹn thì sẽ bằng thầy mình.
41 "And why do you look at the splinter that is in your brother’s eye, but never consider the beam that is in your own eye?
Sao ngươi nhìn thấy cái rác trong mắt anh em mình, mà không thấy cây đà trong mắt ngươi?
42 "Or how can you say to your brother. "Brother, allow me to pull that splinter out of your eye," when you do not see the beam in your own eye? Hypocrite! Take out first the beam from your own eye, and then you will see clearly to take out the splinter from your brother’s eye.
Sao ngươi nói được với anh em rằng: Anh ơi, để tôi lấy cái rác trong mắt anh ra, còn ngươi, thì không thấy cây đà trong mắt mình? Hỡi kẻ giả hình, hãy lấy cây đà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi mới thấy rõ mà lấy cái rác ra khỏi mắt anh em.
43 "For there is not good tree which bears worthless fruit, nor again any worthless tree which bears good fruit; for each tree is known by its own fruit.
Cây sanh trái xấu không phải là cây tốt, cây sanh trái tốt không phải là cây xấu;
44 "You do not gather figs from thorns, and grapes are not plucked from a bramble-bush.
vì hễ xem trái thì biết cây. Người ta không hái được trái vả nơi bụi gai, hay là trái nho nơi chòm kinh cước.
45 "The good man out of the good treasure-house of his heart brings forth good; and the evil man out of the evil treasure-house of his heart brings forth evil; for the mouth speaks out of the abundance of the heart.
Người lành bởi lòng chứa điều thiện mà phát ra điều thiện, kẻ dữ bởi lòng chứa điều ác mà phát ra điều ác; vì do sự đầy dẫy trong lòng mà miệng nói ra.
46 "And why are you calling me Lord, Lord, and not doing what I tell you?
Sao các ngươi gọi ta: Chúa, Chúa, mà không làm theo lời ta phán?
47 "I will show whom the man that comes to me, and listens to my works, and does them, is like.
Ta sẽ chỉ cho các ngươi biết kẻ nào đến cùng ta, nghe lời ta, và làm theo, thì giống ai.
48 "He is like a man who is building a house who digged and went deep and laid a foundation upon rock. And, when a flood came, the torrent dashed against that house, but could not move, because it had been founded upon rock.
Kẻ ấy giống như một người kia cất nhà, đào đất cho sâu, xây nền trên vầng đá: nước tràn lan, dòng nước chảy mạnh xô vào nhà đó, nhưng không xô động được, vì đã cất chắc chắn.
49 "But he who listens but does not do, is like a man who built a house upon the soil, without foundations, against which the torrent burst, and at once it fell in, and the ruin of that house was great."
Song kẻ nào nghe lời ta mà không làm theo, thì giống như một người kia cất nhà trên đất không xây nền: dòng nước chảy mạnh xô vào nhà đó, tức thì nhà sụp xuống, và sự hư hại lớn lao.
