Proverbs 6
1 [My] son, if you become surety for your friend, you shall deliver your hand to an enemy.
Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
2 For a man's own lips become a strong snare to him, and he is caught with the lips of his own mouth.
Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
3 [My] son, do what I command you, and deliver yourself; for on your friend's account you are come into the power of evil [men]: faint not, but stir up even your friend for whom you are become surety.
Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
4 Give not sleep to your eyes, nor slumber with your eyelids;
Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
5 that you may deliver yourself as a doe out of the toils, and as a bird out of a snare.
Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
6 Go to the ant, O sluggard; and see, and emulate his ways, and become wiser than he.
Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
7 For whereas he has no husbandry, nor any one to compel him, and is under no master,
Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
8 he prepares food for himself in the summer, and lays by abundant store in harvest. Or go to the bee, and learn how diligent she is, and how earnestly she is engaged in her work; whose labors kings and private men use for health, and she is desired and respected by all: though weak in body, she is advanced by honouring wisdom.
Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
9 How long will you lie, O sluggard? and when will you awake out of sleep?
Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
10 You sleep a little, and you rest a little, and you slumber a short [time], and you fold your arms over your breast a little.
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
11 Then poverty comes upon you as an evil traveller, and lack as a swift courier: but if you be diligent, your harvest shall arrive as a fountain, and poverty shall flee away as a bad courier.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
12 A foolish man and a transgressor goes in ways that are not good.
Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
13 And the same winks with the eye, and makes a sign with his foot, and teaches with the beckonings of his fingers.
Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
14 [His] perverse heart devises evils: at all times such a one causes troubles to a city.
Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
15 Therefore his destruction shall come suddenly; overthrow and irretrievable ruin.
Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
16 For he rejoices in all things which God hates, and he is ruined by reason of impurity of soul.
Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
17 The eye of the haughty, a tongue unjust, hands shedding the blood of the just;
Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
18 and a heart devising evil thoughts, and feet hastening to do evil, —[are hateful to God].
Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
19 An unjust witness kindles falsehoods, and brings on quarrels between brethren.
Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
20 [My] son, keep the laws of your father, and reject not the ordinances of your mother:
Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
21 but bind them upon your soul continually, and hang them as a chain about your neck.
Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
22 Whenever you walk, lead this along and let it be with you; that it may talk with you when you wake.
Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
23 For the commandment of the law is a lamp and a light; a way of life; reproof also and correction:
Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
24 to keep you continually from a married woman, and from the calumny of a strange tongue.
Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
25 Let not the desire of beauty overcome you, neither be you caught by your eyes, neither be captivated with her eyelids.
Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
26 For the value of a harlot is as much as of one loaf; and a woman hunts for the precious souls of men.
Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
27 Shall any one bind fire in his bosom, and not burn his garments?
Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
28 or will any one walk on coals of fire, and not burn his feet?
Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
29 So is he that goes in to a married woman; he shall not be held guiltless, neither any one that touches her.
Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
30 It is not to be wondered at if one should be taken stealing, for he steals that when hungry he may satisfy his soul:
Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
31 but if he should be taken, he shall repay sevenfold, and shall deliver himself by giving all his goods.
Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
32 But the adulterer through lack of sense procures destruction to his soul.
Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
33 He endures both pain and disgrace, and his reproach shall never be wiped off.
Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
34 For the soul of her husband is full of jealousy: he will not spare in the day of vengeance.
Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
35 He will not forego [his] enmity for any ransom: neither will he be reconciled for many gifts.
Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
