Proverbs 24
1 [My] son, envy not bad men, nor desire to be with them.
Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
2 For their heart meditates falsehoods, and their lips speak mischiefs.
Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
3 A house is built by wisdom, and is set up by understanding.
Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
4 By discretion the chambers are filled with all precious and excellent wealth.
Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
5 A wise man is better than a strong man; and a man who has prudence than a large estate.
Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
6 War is carried on with generalship, and aid is supplied to the heart of a counsellor.
Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
7 Wisdom and good understanding are in the gates of the wise: the wise turn not aside from the mouth of the Lord,
Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
8 but deliberate in council. Death befalls uninstructed [men].
Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
9 The fools also dies in sins; and uncleanness [attaches] to a pestilent man.
Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
10 He shall be defiled in the evil day, and in the day of affliction, until he be utterly consumed.
Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
11 Deliver them that are led away to death, and redeem them that are appointed to be slain; spare not [your help].
Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
12 But if you should say, I know not this man; know that the Lord knows the hearts of all; and he that formed breath for all, he knows all things, who renders to every man according to his works.
Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
13 [My] son, eat honey, for the honeycomb is good, that your throat may be sweetened.
Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
14 Thus shall you perceive wisdom in your soul: for if you find it, your end shall be good, and hope shall not fail you.
Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
15 Bring not an ungodly man into the dwelling of the righteous: neither be deceived by the feeding of the belly.
Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
16 For a righteous man will fall seven times, and rise [again]: but the ungodly shall be without strength in troubles.
Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
17 If your enemy should fall, rejoice not over him, neither be elated at his overthrow.
Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
18 For the Lord will see [it], and it will not please him, and he will turn away his wrath from him.
Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
19 Rejoice not in evil-doers, neither be envious of sinners.
Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
20 For the evil man shall have no posterity: and the light of the wicked shall be put out.
Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
21 [My] son, fear God and the king; and do not disobey either of them.
Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
22 For they will suddenly punish the ungodly, and who can know the vengeance [inflicted] by both?
Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
23 And this thing I say to you that are wise [for you] to learn: It is not good to have respect of persons in judgment.
Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
24 He that says of the ungodly, He is righteous, shall be cursed by peoples, and hateful among the nations.
Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
25 But they that reprove [him] shall appear more excellent, and blessing shall come upon them;
Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
26 and [men] will kiss lips that answer well.
Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
27 Prepare your works for [your] going forth, and prepare yourself for the field; and come after me, and you shall rebuild your house.
Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
28 Be not a false witness against your [fellow] citizen, neither exaggerate with your lips.
Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
29 Say not, As he has treated me, so will I treat him, and I will avenge myself on him for that wherein he has injured me.
Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
30 A foolish man is like a farm, and a senseless man is like a vineyard.
Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
31 If you let him alone, he will altogether remain barren and covered with weeds; and he becomes destitute, and his stone walls are broken down.
Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
32 Afterwards I reflected, I looked that I might receive instruction.
Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
33 [The sluggard says, ]I slumber a little, and I sleep a little, and for a little while I fold my arms across [my] breast.
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
34 But if you do this, your poverty will come speedily; and your lack like a swift courier.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
