Luke 18
1 And he spoke a parable unto them to this end, that men ought always to pray, and not to faint;
Pewnego dnia Jezus, mówiąc o potrzebie wytrwałej modlitwy, opowiedział uczniom następującą przypowieść:
2 Saying, There was in a city a judge, which feared not God, neither regarded man:
—Żył w pewnym mieście sędzia—człowiek nieprzejmujący się Bogiem i lekceważący ludzi.
3 And there was a widow in that city; and she came unto him, saying, Avenge me of mine adversary.
Często przychodziła do niego pewna wdowa z tego miasta i błagała: „Bądź moim obrońcą przed tym, który mnie oskarża”.
4 And he would not for a while: but afterward he said within himself, Though I fear not God, nor regard man;
Sędzia przez pewien czas nie chciał tego uczynić. W końcu jednak pomyślał sobie: „Chociaż nie przejmuję się Bogiem i nie obchodzą mnie ludzie,
5 Yet because this widow troubles me, I will avenge her, lest by her continual coming she weary me.
to pomogę tej natrętnej kobiecie, żeby mi więcej nie zawracała głowy”.
6 And the Lord said, Hear what the unjust judge says.
Widzicie, co ten zły sędzia sobie pomyślał?—kontynuował Jezus.
7 And shall not God avenge his own elect, which cry day and night unto him, though he bear long with them?
—Czyż więc Bóg nie weźmie w obronę swoich wybranych, którzy Go o to błagają dniem i nocą? I czy będzie z tym zwlekał?
8 I tell you that he will avenge them speedily. Nevertheless when the Son of man comes, shall he find faith on the earth?
Z pewnością szybko przyjdzie im z pomocą! Ale czy ludzie będą jeszcze wierzyć Bogu, gdy Ja, Syn Człowieczy, powtórnie powrócę na ziemię?
9 And he spoke this parable unto certain which trusted in themselves that they were righteous, and despised others:
Następnie, zwracając się do tych, którzy szczycili się własną doskonałością, a pogardzali innymi, opowiedział następującą przypowieść:
10 Two men went up into the temple to pray; the one a Pharisee, and the other a publican.
—Dwóch ludzi przyszło do świątyni, aby się modlić: szanowany przez wszystkich faryzeusz i pogardzany poborca podatkowy.
11 The Pharisee stood and prayed thus with himself, God, I thank you, that I am not as other men are, extortionists, unjust, adulterers, or even as this publican.
Pierwszy stanął z przodu i tak się modlił: „Dziękuję Ci, Boże, że nie jestem grzesznikiem, jak inni ludzie—chciwi, bezbożni, niewierni w małżeństwie albo jak ten nędzny poborca podatkowy!
12 I fast twice in the week, I give tithes of all that I possess.
Aż dwa razy w tygodniu powstrzymuję się od posiłków i składam w ofierze dziesięć procent moich dochodów”.
13 And the publican, standing far off, would not lift up so much as his eyes unto heaven, but stroke upon his breast, saying, God be merciful to me a sinner.
W tym czasie poborca podatkowy stał z daleka i nie śmiał nawet podnieść oczu ku niebu. Bił się z żalem w piersi i błagał: „Boże, okaż mi, grzesznikowi, litość!”.
14 I tell you, this man went down to his house justified rather than the other: for every one that exalts himself shall be brought low; and he that humbles himself shall be exalted.
Zapewniam was, że ten drugi odszedł do domu z Bożym przebaczeniem, nie pierwszy! Każdy bowiem, kto sam siebie wywyższa, zostanie poniżony. A kto się uniża, zostanie wywyższony.
15 And they brought unto him also infants, that he would touch them: but when his disciples saw it, they rebuked them.
Zdarzyło się też, że przyprowadzono do Jezusa dzieci, aby je pobłogosławił. Uczniowie jednak odsuwali je, nie chcąc, aby Mu przeszkadzały.
16 But Jesus called them unto him, and said, Suffer little children to come unto me, and forbid them not: for of such is the kingdom of God.
Widząc to, Jezus przywołał je do siebie, i rzekł: —Nie zabraniajcie dzieciom przychodzić do Mnie, gdyż do takich jak one należy królestwo Boże.
17 Verily I say unto you, Whosoever shall not receive the kingdom of God as a little child shall in no wise enter therein.
Zapewniam was: Jeśli ktoś nie przyjdzie do Boga tak, jak dziecko przychodzi do ojca, nie będzie miał wstępu do Jego królestwa.
18 And a certain ruler asked him, saying, Good Master, what shall I do to inherit eternal life? (aiōnios g166)
Innym razem pewien wysoko postawiony człowiek zapytał Jezusa: —Dobry Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne? (aiōnios g166)
19 And Jesus said unto him, Why call you me good? none is good, save one, that is, God.
—Dlaczego nazywasz Mnie dobrym?—zapytał Jezus. —Naprawdę dobry jest tylko Bóg.
20 You know the commandments, Do not commit adultery, Do not kill, Do not steal, Do not bear false witness, Honour your father and your mother.
Jeśli zaś chodzi o twoje pytanie, to znasz chyba przykazania: „Bądź wierny w małżeństwie, nie zabijaj, nie kradnij, nie składaj fałszywych zeznań, szanuj rodziców!”?
21 And he said, All these have I kept from my youth up.
—Nauczycielu! Nigdy nie przekroczyłem żadnego z nich—odpowiedział.
22 Now when Jesus heard these things, he said unto him, Yet lack you one thing: sell all that you have, and distribute unto the poor, and you shall have treasure in heaven: and come, follow me.
—Zatem jedno pozostało ci do zrobienia—powiedział Jezus. —Sprzedaj swój majątek, a pieniądze rozdaj biednym. To zapewni ci skarb w niebie. Potem wróć i chodź ze Mną.
23 And when he heard this, he was very sorrowful: for he was very rich.
Na te słowa rozmówca spochmurniał; był bowiem bardzo bogaty.
24 And when Jesus saw that he was very sorrowful, he said, How hardly shall they that have riches enter into the kingdom of God!
Jezus odprowadził go wzrokiem i powiedział: —Oto jak trudno jest bogatym wejść do królestwa Bożego.
25 For it is easier for a camel to go through a needle's eye, than for a rich man to enter into the kingdom of God.
Łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho od igły, niż bogatemu człowiekowi wejść do królestwa Bożego.
26 And they that heard it said, Who then can be saved?
Ludzie, którzy słyszeli te słowa, zapytali: —Kto więc może być zbawiony?
27 And he said, The things which are impossible with men are possible with God.
—To przekracza ludzkie możliwości, ale dla Boga wszystko jest możliwe—odparł Jezus.
28 Then Peter said, Lo, we have left all, and followed you.
—My zostawiliśmy wszystko i poszliśmy za Tobą—odezwał się Piotr.
29 And he said unto them, Verily I say unto you, There is no man that has left house, or parents, or brethren, or wife, or children, for the kingdom of God's sake,
—Zapewniam was—odpowiedział Jezus—że każdy, kto dla sprawy królestwa Bożego, opuścił dom, żonę, braci, rodziców lub dzieci,
31 Then he took unto him the twelve, and said unto them, Behold, we go up to Jerusalem, and all things that are written by the prophets concerning the Son of man shall be accomplished.
Potem wziął Dwunastu na bok i powiedział im: —Gdy znajdziemy się w Jerozolimie, spełnią się wszystkie przepowiednie proroków mówiące o tym, że Ja, Syn Człowieczy,
32 For he shall be delivered unto the Gentiles, and shall be mocked, and spitefully pleaded, and spitted on:
zostanę wydany w ręce Rzymian. Będą śmiać się ze Mnie, znieważać i pluć na Mnie;
33 And they shall scourge him, and put him to death: and the third day he shall rise again.
ubiczują Mnie i w końcu zabiją. Lecz po trzech dniach powrócę do życia!
34 And they understood none of these things: and this saying (rhema) was hid from them, neither knew they the things which were spoken.
Oni jednak nie rozumieli tego i nie mogli odkryć sensu tych słów.
35 And it came to pass, that as he was come nigh unto Jericho, a certain blind man sat by the way side begging:
Gdy zbliżali się do Jerycha, minęli pewnego niewidomego żebraka, siedzącego przy drodze.
36 And hearing the multitude pass by, he asked what it meant.
Słysząc gwar przechodzącego tłumu, pytał, co się dzieje.
37 And they told him, that Jesus of Nazareth passes by.
Powiedziano mu więc, że przechodzi tędy Jezus z Nazaretu.
38 And he cried, saying, Jesus, you son of David, have mercy on me.
Na to on zaczął wołać: —Jezusie, potomku króla Dawida, zmiłuj się nade mną!
39 And they which went before rebuked him, that he should hold his peace: but he cried so much the more, You son of David, have mercy on me.
Ci, którzy szli przodem, uciszali go, on jednak tym głośniej wołał: —Potomku Dawida, zmiłuj się!
40 And Jesus stood, and commanded him to be brought unto him: and when he was come near, he asked him,
Jezus zatrzymał się i polecił go przyprowadzić. Potem zapytał:
41 Saying, What will you that I shall do unto you? And he said, Lord, that I may receive my sight.
—Co mogę dla ciebie zrobić? —Panie!—prosił niewidomy. —Chciałbym widzieć!
42 And Jesus said unto him, Receive your sight: your faith has saved you.
—Zatem przejrzyj!—powiedział Jezus. —Twoja wiara cię uzdrowiła.
43 And immediately he received his sight, and followed him, glorifying God: and all the people, when they saw it, gave praise unto God.
I natychmiast niewidomy odzyskał wzrok i poszedł z Nim, wielbiąc Boga. Również cały tłum, który był świadkiem tego cudu, dziękował Bogu.
