< Luke 1 >

1 FORASMUCH as many have taken in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us,
Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
2 Even as they delivered them unto us, which from the beginning were eyewitnesses, and ministers of the word;
hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
3 It seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write unto thee in order, most excellent Theophilus,
kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
4 That thou mightest know the certainty of those things, wherein thou hast been instructed.
evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
5 THERE was in the days of Herod, the king of Judæa, a certain priest named Zacharias, of the course of Abia: and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elisabeth.
En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
6 And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
7 And they had no child, because that Elisabeth was barren, and they both were now well stricken in years.
N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
8 And it came to pass, that while he executed the priest’s office before God in the order of his course,
Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
9 According to the custom of the priest’s office, his lot was to burn incense when he went into the temple of the Lord.
ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
10 And the whole multitude of the people were praying without at the time of incense.
An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
11 And there appeared unto him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense.
Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
12 And when Zacharias saw him, he was troubled, and fear fell upon him.
Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
13 But the angel said unto him, Fear not, Zacharias: for thy prayer is heard; and thy wife Elisabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.
Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
14 And thou shalt have joy and gladness; and many shall rejoice at his birth.
Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
15 For he shall be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Ghost, even from his mother’s womb.
Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
16 And many of the children of Israel shall he turn to the Lord their God.
distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
17 And he shall go before him in the spirit and power of Elias, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just; to make ready a people prepared for the Lord.
hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
18 And Zacharias said unto the angel, Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife well stricken in years.
Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
19 And the angel answering said unto him, I am Gabriel, that stand in the presence of God; and am sent to speak unto thee, and to shew thee these glad tidings.
An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
20 And, behold, thou shalt be dumb, and not able to speak, until the day that these things shall be performed, because thou believest not my words, which shall be fulfilled in their season.
Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
21 And the people waited for Zacharias, and marvelled that he tarried so long in the temple.
Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
22 And when he came out, he could not speak unto them: and they perceived that he had seen a vision in the temple: for he beckoned unto them, and remained speechless.
Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
23 And it came to pass, that, as soon as the days of his ministration were accomplished, he departed to his own house.
Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
24 And after those days his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying,
Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
25 Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he looked on me, to take away my reproach among men.
Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
26 And in the sixth month the angel Gabriel was sent from God unto a city of Galilee, named Nazareth,
Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
27 To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin’s name was Mary.
d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
28 And the angel came in unto her, and said, Hail, thou that art highly favoured, the Lord is with thee: blessed art thou among women.
An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
29 And when she saw him, she was troubled at his saying, and cast in her mind what manner of salutation this should be.
O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
30 And the angel said unto her, Fear not, Mary: for thou hast found favour with God.
Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
31 And, behold, thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name JESUS.
Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
32 He shall be great, and shall be called the Son of the Highest: and the Lord God shall give unto him the throne of his father David:
Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
33 And he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
34 Then said Mary unto the angel, How shall this be, seeing I know not a man?
Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
35 And the angel answered and said unto her, The Holy Ghost shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee: therefore also that holy thing which shall be born of thee shall be called the Son of God.
An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
36 And, behold, thy cousin Elisabeth, she hath also conceived a son in her old age: and this is the sixth month with her, who was called barren.
Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
37 For with God nothing shall be impossible.
Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
38 And Mary said, Behold the handmaid of the Lord; be it unto me according to thy word. And the angel departed from her.
Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
39 And Mary arose in those days, and went into the hill country with haste, into a city of Juda;
Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
40 And entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.
hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
41 And it came to pass, that, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe leaped in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Ghost:
Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
42 And she spake out with a loud voice, and said, Blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb.
Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
43 And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
44 For, lo, as soon as the voice of thy salutation sounded in mine ears, the babe leaped in my womb for joy.
Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
45 And blessed is she that believed: for there shall be a performance of those things which were told her from the Lord.
Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
46 And Mary said, My soul doth magnify the Lord,
Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
47 And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.
ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
48 For he hath regarded the low estate of his handmaiden: for, behold, from henceforth all generations shall call me blessed.
abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
49 For he that is mighty hath done to me great things; and holy is his name.
rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
50 And his mercy is on them that fear him from generation to generation.
hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
51 He hath shewed strength with his arm; he hath scattered the proud in the imagination of their hearts.
Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
52 He hath put down the mighty from their seats, and exalted them of low degree.
Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
53 He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent empty away.
Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
54 He hath holpen his servant Israel, in remembrance of his mercy;
Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
55 As he spake to our fathers, to Abraham, and to his seed for ever. (aiōn g165)
evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
56 And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
57 Now Elisabeth’s full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
58 And her neighbours and her cousins heard how the Lord had shewed great mercy upon her; and they rejoiced with her.
He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
59 And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child; and they called him Zacharias, after the name of his father.
O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
60 And his mother answered and said, Not so; but he shall be called John.
Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
61 And they said unto her, There is none of thy kindred that is called by this name.
Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
62 And they made signs to his father, how he would have him called.
Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
63 And he asked for a writing table, and wrote, saying, His name is John. And they marvelled all.
Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
64 And his mouth was opened immediately, and his tongue loosed, and he spake, and praised God.
Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
65 And fear came on all that dwelt round about them: and all these sayings were noised abroad throughout all the hill country of Judæa.
O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
66 And all they that heard them laid them up in their hearts, saying, What manner of child shall this be! And the hand of the Lord was with him.
An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
67 And his father Zacharias was filled with the Holy Ghost, and prophesied, saying,
Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
68 Blessed be the Lord God of Israel; for he hath visited and redeemed his people,
Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
69 And hath raised up an horn of salvation for us in the house of his servant David;
hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
70 As he spake by the mouth of his holy prophets, which have been since the world began: (aiōn g165)
evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
71 That we should be saved from our enemies, and from the hand of all that hate us;
dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
72 To perform the mercy promised to our fathers, and to remember his holy covenant;
evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
73 The oath which he sware to our father Abraham,
eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
74 That he would grant unto us, that we being delivered out of the hand of our enemies might serve him without fear,
penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
75 In holiness and righteousness before him, all the days of our life.
er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
76 And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways;
Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
77 To give knowledge of salvation unto his people by the remission of their sins,
evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
78 Through the tender mercy of our God; whereby the dayspring from on high hath visited us,
dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
79 To give light to them that sit in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.
evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
80 And the child grew, and waxed strong in spirit, and was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.
Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.

< Luke 1 >