Proverbs 6
1 My son, if you be surety for your friend, if you have stricken your hand with a stranger,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 You are snared with the words of your mouth, you are taken with the words of your mouth.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Do this now, my son, and deliver yourself, when you are come into the hand of your friend; go, humble yourself, and make sure your friend.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Give not sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Deliver yourself as a roe from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, you sluggard; consider her ways, and be wise:
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Which having no guide, overseer, or ruler,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 Provides her meat in the summer, and gathers her food in the harvest.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 How long will you sleep, O sluggard? when will you arise out of your sleep?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 So shall your poverty come as one that travels, and your want as an armed man.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 A naughty person, a wicked man, walks with a fraudulent mouth.
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 He winks with his eyes, he speaks with his feet, he teaches with his fingers;
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Frowardness is in his heart, he devises mischief continually; he sows discord.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 These six things does the LORD hate: yes, seven are an abomination to him:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 An heart that devises wicked imaginations, feet that be swift in running to mischief,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 A false witness that speaks lies, and he that sows discord among brothers.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 My son, keep your father’s commandment, and forsake not the law of your mother:
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Bind them continually on your heart, and tie them about your neck.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 When you go, it shall lead you; when you sleep, it shall keep you; and when you wake, it shall talk with you.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 For the commandment is a lamp; and the law is light; and reproofs of instruction are the way of life:
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 To keep you from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Lust not after her beauty in your heart; neither let her take you with her eyelids.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 For by means of a whorish woman a man is brought to a piece of bread: and the adulteress will hunt for the precious life.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Can one go on hot coals, and his feet not be burned?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 So he that goes in to his neighbor’s wife; whoever touches her shall not be innocent.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 But if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 But whoever commits adultery with a woman lacks understanding: he that does it destroys his own soul.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 A wound and dishonor shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 For jealousy is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 He will not regard any ransom; neither will he rest content, though you give many gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
