Proverbs 3
1 My son, forget not my law; but let your heart keep my commandments:
Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
2 For length of days, and long life, and peace, shall they add to you.
Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
3 Let not mercy and truth forsake you: bind them about your neck; write them on the table of your heart:
Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
4 So shall you find favor and good understanding in the sight of God and man.
Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
5 Trust in the LORD with all your heart; and lean not to your own understanding.
Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
6 In all your ways acknowledge him, and he shall direct your paths.
Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
7 Be not wise in your own eyes: fear the LORD, and depart from evil.
Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
8 It shall be health to your navel, and marrow to your bones.
[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
9 Honor the LORD with your substance, and with the first fruits of all your increase:
Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
10 So shall your barns be filled with plenty, and your presses shall burst out with new wine.
A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
11 My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction:
Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
12 For whom the LORD loves he corrects; even as a father the son in whom he delights.
Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
13 Happy is the man that finds wisdom, and the man that gets understanding.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
14 For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
15 She is more precious than rubies: and all the things you can desire are not to be compared to her.
Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
16 Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honor.
Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
17 Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
18 She is a tree of life to them that lay hold on her: and happy is every one that retains her.
Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
19 The LORD by wisdom has founded the earth; by understanding has he established the heavens.
PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
20 By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
21 My son, let not them depart from your eyes: keep sound wisdom and discretion:
Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So shall they be life to your soul, and grace to your neck.
A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
23 Then shall you walk in your way safely, and your foot shall not stumble.
Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
24 When you lie down, you shall not be afraid: yes, you shall lie down, and your sleep shall be sweet.
Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
25 Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes.
Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
26 For the LORD shall be your confidence, and shall keep your foot from being taken.
PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
27 Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
28 Say not to your neighbor, Go, and come again, and to morrow I will give; when you have it by you.
Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
29 Devise not evil against your neighbor, seeing he dwells securely by you.
Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
30 Strive not with a man without cause, if he have done you no harm.
Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
31 Envy you not the oppressor, and choose none of his ways.
Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
32 For the fraudulent is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.
Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
33 The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesses the habitation of the just.
Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
34 Surely he scorns the scorners: but he gives grace to the lowly.
On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
35 The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
