Luke 19
1 And Jesus entered and passed through Jericho.
A [Jezus] wszedł do Jerycha i przechodził przez nie.
2 And, behold, there was a man named Zacchaeus, which was the chief among the publicans, and he was rich.
[Był tam] pewien człowiek, imieniem Zacheusz, przełożony celników, a był on bogaty.
3 And he sought to see Jesus who he was; and could not for the press, because he was little of stature.
Pragnął on zobaczyć Jezusa, kto to jest, lecz nie mógł z powodu tłumu, bo był niskiego wzrostu.
4 And he ran before, and climbed up into a sycomore tree to see him: for he was to pass that way.
Pobiegł więc naprzód i wszedł na drzewo sykomory, aby go zobaczyć, bo miał tamtędy przechodzić.
5 And when Jesus came to the place, he looked up, and saw him, and said to him, Zacchaeus, make haste, and come down; for to day I must abide at your house.
A gdy Jezus przyszedł na to miejsce, spojrzał w górę, zobaczył go i powiedział: Zacheuszu, zejdź szybko, bo dziś muszę zatrzymać się w twoim domu.
6 And he made haste, and came down, and received him joyfully.
I zszedł szybko, i przyjął go z radością.
7 And when they saw it, they all murmured, saying, That he was gone to be guest with a man that is a sinner.
A wszyscy, widząc to, szemrali: Do człowieka grzesznego przybył w gościnę.
8 And Zacchaeus stood, and said to the Lord: Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor; and if I have taken any thing from any man by false accusation, I restore him fourfold.
Zacheusz zaś stanął i powiedział do Pana: Panie, oto połowę mojego majątku daję ubogim, a jeśli kogoś w czymś oszukałem, oddaję poczwórnie.
9 And Jesus said to him, This day is salvation come to this house, as much as he also is a son of Abraham.
I powiedział Jezus do niego: Dziś zbawienie przyszło do tego domu, gdyż i on jest synem Abrahama.
10 For the Son of man is come to seek and to save that which was lost.
Bo Syn Człowieczy przyszedł, aby szukać i zbawić to, co zginęło.
11 And as they heard these things, he added and spoke a parable, because he was near to Jerusalem, and because they thought that the kingdom of God should immediately appear.
A gdy oni tego słuchali, opowiedział im dodatkowo przypowieść, dlatego że był blisko Jerozolimy, a oni myśleli, że wnet ma się objawić królestwo Boże.
12 He said therefore, A certain nobleman went into a far country to receive for himself a kingdom, and to return.
Mówił więc: Pewien człowiek szlachetnego rodu udał się do dalekiego kraju, aby objąć królestwo, a potem wrócić.
13 And he called his ten servants, and delivered them ten pounds, and said to them, Occupy till I come.
A przywoławszy dziesięciu swoich sług, dał im dziesięć grzywien i powiedział do nich: Obracajcie [nimi], aż wrócę.
14 But his citizens hated him, and sent a message after him, saying, We will not have this man to reign over us.
Lecz jego poddani nienawidzili go i wysłali za nim poselstwo ze słowami: Nie chcemy, aby ten [człowiek] królował nad nami.
15 And it came to pass, that when he was returned, having received the kingdom, then he commanded these servants to be called to him, to whom he had given the money, that he might know how much every man had gained by trading.
A gdy wrócił po objęciu królestwa, rozkazał przywołać do siebie te sługi, którym dał pieniądze, aby się dowiedzieć, co każdy zyskał, handlując.
16 Then came the first, saying, Lord, your pound has gained ten pounds.
Wtedy przyszedł pierwszy i powiedział: Panie, twoja grzywna zyskała dziesięć grzywien.
17 And he said to him, Well, you good servant: because you have been faithful in a very little, have you authority over ten cities.
I powiedział do niego: Dobrze, sługo dobry, ponieważ byłeś wierny w małym, sprawuj władzę nad dziesięcioma miastami.
18 And the second came, saying, Lord, your pound has gained five pounds.
Przyszedł też drugi i powiedział: Panie, twoja grzywna zyskała pięć grzywien.
19 And he said likewise to him, Be you also over five cities.
Również temu powiedział: I ty władaj pięcioma miastami.
20 And another came, saying, Lord, behold, here is your pound, which I have kept laid up in a napkin:
A inny przyszedł i powiedział: Panie, oto twoja grzywna, którą miałem schowaną w chustce.
21 For I feared you, because you are an austere man: you take up that you layed not down, and reap that you did not sow.
Bałem się bowiem ciebie, bo jesteś człowiekiem surowym: bierzesz, czego nie położyłeś, i żniesz, czego nie posiałeś.
22 And he says to him, Out of your own mouth will I judge you, you wicked servant. You knew that I was an austere man, taking up that I laid not down, and reaping that I did not sow:
Wtedy mu odpowiedział: Na podstawie twoich słów osądzę cię, zły sługo. Wiedziałeś, że jestem człowiekiem surowym, który bierze, czego nie położył, i żnie, czego nie posiał.
23 Why then gave not you my money into the bank, that at my coming I might have required my own with usury?
Dlaczego więc nie dałeś moich pieniędzy do banku, abym po powrocie odebrał je z zyskiem?
24 And he said to them that stood by, Take from him the pound, and give it to him that has ten pounds.
Do tych zaś, którzy stali obok, powiedział: Odbierzcie mu grzywnę i dajcie temu, który ma dziesięć grzywien.
25 (And they said to him, Lord, he has ten pounds.)
Odpowiedzieli mu: Panie, ma [już] dziesięć grzywien.
26 For I say to you, That to every one which has shall be given; and from him that has not, even that he has shall be taken away from him.
Zaprawdę powiadam wam, że każdemu, kto ma, będzie dodane, a temu, kto nie ma, zostanie zabrane nawet to, co ma.
27 But those my enemies, which would not that I should reign over them, bring here, and slay them before me.
Lecz tych moich nieprzyjaciół, którzy nie chcieli, abym nad nimi panował, przyprowadźcie tu i zabijcie na moich oczach.
28 And when he had thus spoken, he went before, ascending up to Jerusalem.
A powiedziawszy to, ruszył przodem, zmierzając do Jerozolimy.
29 And it came to pass, when he was come near to Bethphage and Bethany, at the mount called the mount of Olives, he sent two of his disciples,
A gdy przybliżył się do Betfage i Betanii, przy górze zwanej Oliwną, wysłał dwóch ze swoich uczniów;
30 Saying, Go you into the village over against you; in the which at your entering you shall find a colt tied, where on yet never man sat: loose him, and bring him here.
Mówiąc: Idźcie do wioski, która jest naprzeciwko, a wchodząc do niej, znajdziecie oślątko uwiązane, na którym nigdy nie siedział żaden człowiek. Odwiążcie je i przyprowadźcie.
31 And if any man ask you, Why do you loose him? thus shall you say to him, Because the Lord has need of him.
A gdyby was ktoś spytał: Dlaczego [je] odwiązujecie? tak mu powiecie: Dlatego, że Pan go potrzebuje.
32 And they that were sent went their way, and found even as he had said to them.
Wtedy odeszli ci, którzy zostali posłani, i znaleźli [wszystko], jak im powiedział.
33 And as they were loosing the colt, the owners thereof said to them, Why loose you the colt?
A gdy odwiązywali oślątko, zapytali ich jego właściciele: Dlaczego odwiązujecie oślątko?
34 And they said, The Lord has need of him.
A oni odpowiedzieli: Pan go potrzebuje.
35 And they brought him to Jesus: and they cast their garments on the colt, and they set Jesus thereon.
I przyprowadzili je do Jezusa, położyli swoje szaty na oślątko i wsadzili [na nie] Jezusa.
36 And as he went, they spread their clothes in the way.
Kiedy jechał, słali swoje szaty na drodze.
37 And when he was come near, even now at the descent of the mount of Olives, the whole multitude of the disciples began to rejoice and praise God with a loud voice for all the mighty works that they had seen;
A gdy się już zbliżał do podnóża Góry Oliwnej, całe mnóstwo uczniów zaczęło radować się i donośnym głosem chwalić Boga za wszystkie cuda, które widzieli:
38 Saying, Blessed be the King that comes in the name of the Lord: peace in heaven, and glory in the highest.
Mówili: Błogosławiony król, który przychodzi w imieniu Pana! Pokój w niebie i chwała na wysokościach!
39 And some of the Pharisees from among the multitude said to him, Master, rebuke your disciples.
Lecz niektórzy faryzeusze spośród tłumu powiedzieli do niego: Nauczycielu, zgrom swoich uczniów.
40 And he answered and said to them, I tell you that, if these should hold their peace, the stones would immediately cry out.
A on im odpowiedział: Mówię wam, jeśli oni będą milczeć, wnet kamienie będą wołać.
41 And when he was come near, he beheld the city, and wept over it,
A gdy się przybliżył i zobaczył miasto, zapłakał nad nim;
42 Saying, If you had known, even you, at least in this your day, the things which belong to your peace! but now they are hid from your eyes.
Mówiąc: O gdybyś i ty poznało, przynajmniej w tym twoim dniu, co służy twemu pokojowi! Lecz teraz zakryte jest [to] przed twoimi oczami.
43 For the days shall come on you, that your enemies shall cast a trench about you, and compass you round, and keep you in on every side,
Przyjdą bowiem na ciebie dni, gdy twoi nieprzyjaciele otoczą cię wałem, oblegną cię i ścisną zewsząd.
44 And shall lay you even with the ground, and your children within you; and they shall not leave in you one stone on another; because you knew not the time of your visitation.
Zrównają z ziemią ciebie i twoje dzieci, [które są] w tobie, i nie zostawią w tobie kamienia na kamieniu, dlatego żeś nie poznało czasu twego nawiedzenia.
45 And he went into the temple, and began to cast out them that sold therein, and them that bought;
A gdy wszedł do świątyni, zaczął wyganiać tych, którzy w niej sprzedawali i kupowali;
46 Saying to them, It is written, My house is the house of prayer: but you have made it a den of thieves.
Mówiąc im: Jest napisane: Mój dom jest domem modlitwy, a wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.
47 And he taught daily in the temple. But the chief priests and the scribes and the chief of the people sought to destroy him,
I nauczał każdego dnia w świątyni. Naczelni kapłani zaś i uczeni w Piśmie oraz przywódcy ludu szukali [sposobności], aby go zabić;
48 And could not find what they might do: for all the people were very attentive to hear him.
Ale nie wiedzieli, co mogliby zrobić, bo wszyscy ludzie słuchali [go] z zapartym tchem.
