Proverbs 23
1 When thou sittest to eat with a ruler, consider well him that is before thee;
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 And put a knife to thy throat, if thou be a man given to appetite.
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 Be not desirous of his dainties; seeing they are deceitful food.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 Weary not thyself to be rich; cease from thine own wisdom.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 Wilt thou set thine eyes upon it? it is gone; for riches certainly make themselves wings, like an eagle that flieth toward heaven.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Eat thou not the bread of him that hath an evil eye, neither desire thou his dainties;
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 For as one that hath reckoned within himself, so is he: 'Eat and drink', saith he to thee; but his heart is not with thee.
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 The morsel which thou hast eaten shalt thou vomit up, and lose thy sweet words.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 Speak not in the ears of a fool; for he will despise the wisdom of thy words.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Remove not the ancient landmark; and enter not into the fields of the fatherless;
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 For their Redeemer is strong; He will plead their cause with thee.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Apply thy heart unto instruction, and thine ears to the words of knowledge.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Withhold not correction from the child; for though thou beat him with the rod, he will not die.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 My son, if thy heart be wise, my heart will be glad, even mine;
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 Yea, my reins will rejoice, when thy lips speak right things.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Let not thy heart envy sinners, but be in the fear of the LORD all the day;
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 For surely there is a future; and thy hope shall not be cut off.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Hear thou, my son, and be wise, and guide thy heart in the way.
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Be not among winebibbers; among gluttonous eaters of flesh;
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 For the drunkard and the glutton shall come to poverty; and drowsiness shall clothe a man with rags.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Hearken unto thy father that begot thee, and despise not thy mother when she is old.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
23 Buy the truth, and sell it not; also wisdom, and instruction, and understanding.
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 The father of the righteous will greatly rejoice; and he that begetteth a wise child will have joy of him.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Let thy father and thy mother be glad, and let her that bore thee rejoice.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 My son, give me thy heart, and let thine eyes observe my ways.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 For a harlot is a deep ditch; and an alien woman is a narrow pit.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 She also lieth in wait as a robber, and increaseth the faithless among men.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Who crieth: 'Woe'? who: 'Alas'? who hath contentions? who hath raving? who hath wounds without cause? who hath redness of eyes?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 They that tarry long at the wine; they that go to try mixed wine.
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 Look not thou upon the wine when it is red, when it giveth its colour in the cup, when it glideth down smoothly;
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 At the last it biteth like a serpent, and stingeth like a basilisk.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Thine eyes shall behold strange things, and thy heart shall utter confused things.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 Yea, thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, or as he that lieth upon the top of a mast.
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 'They have struck me, and I felt it not, they have beaten me, and I knew it not; when shall I awake? I will seek it yet again.'
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
