Proverbs 8
1 Doth not wisedome crie? and vnderstanding vtter her voyce?
Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
2 She standeth in the top of the high places by the way in the place of the paths.
Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
3 She cryeth besides the gates before the citie at the entrie of the doores,
Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
4 O men, I call vnto you, and vtter my voyce to the children of men.
Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
5 O ye foolish men, vnderstand wisedome, and ye, O fooles, be wise in heart.
Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
6 Giue eare, for I will speake of excellent things, and the opening of my lippes, shall teache things that be right.
Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
7 For my mouth shall speake the trueth, and my lippes abhorre wickednesse.
Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
8 All the wordes of my mouth are righteous: there is no lewdenes, nor frowardnesse in them.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
9 They are all plaine to him that will vnderstande, and streight to them that woulde finde knowledge.
Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
10 Receiue mine instruction, and not siluer, and knowledge rather then fine golde.
Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
11 For wisdome is better then precious stones: and all pleasures are not to be compared vnto her.
Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
12 I wisdome dwell with prudence, and I find foorth knowledge and counsels.
Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
13 The feare of the Lord is to hate euill as pride, and arrogancie, and the euill way: and a mouth that speaketh lewde things, I doe hate.
Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
14 I haue counsell and wisedome: I am vnderstanding, and I haue strength.
Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
15 By me, Kings reigne, and princes decree iustice.
Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
16 By me princes rule and the nobles, and all the iudges of the earth.
Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
17 I loue them that loue me: and they that seeke me earely, shall finde me.
Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
18 Riches and honour are with me: euen durable riches and righteousnesse.
Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
19 My fruite is better then golde, euen then fine golde, and my reuenues better then fine siluer.
Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
20 I cause to walke in the way of righteousnes, and in the middes of the paths of iudgement,
Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
21 That I may cause them that loue me, to inherite substance, and I will fill their treasures.
Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
22 The Lord hath possessed me in the beginning of his way: I was before his workes of olde.
PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
23 I was set vp from euerlasting, from the beginning and before the earth.
Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
24 When there were no depths, was I begotten, when there were no fountaines abounding with water.
Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
25 Before the mountaines were setled: and before the hilles, was I begotten.
Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
26 He had not yet made the earth, nor the open places, nor the height of the dust in the worlde.
Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
27 When hee prepared the heauens, I was there, when he set the compasse vpon the deepe.
Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
28 When he established the cloudes aboue, when he confirmed the fountaines of the deepe,
Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
29 When he gaue his decree to the Sea, that the waters shoulde not passe his commandement: when he appointed the foundations of the earth,
Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
30 Then was I with him as a nourisher, and I was dayly his delight reioycing alway before him,
Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
31 And tooke my solace in the compasse of his earth: and my delite is with the children of men.
Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
32 Therefore nowe hearken, O children, vnto me: for blessed are they that keepe my wayes.
Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
33 Heare instruction, and be ye wise, and refuse it not:
Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
34 blessed is the man that heareth mee, watching dayly at my gates, and giuing attendance at the postes of my doores.
Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
35 For he that findeth me, findeth life, and shall obteine fauour of the Lord.
Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
36 But he that sinneth against me, hurteth his owne soule: and all that hate me, loue death.
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
