Proverbs 3
1 My sonne, forget not thou my Lawe, but let thine heart keepe my commandements.
Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
2 For they shall increase the length of thy dayes and the yeeres of life, and thy prosperitie.
Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
3 Let not mercie and trueth forsake thee: binde them on thy necke, and write them vpon the table of thine heart.
Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
4 So shalt thou finde fauour and good vnderstanding in the sight of God and man.
Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
5 Trust in the Lord with all thine heart, and leane not vnto thine owne wisdome.
Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
6 In all thy wayes acknowledge him, and he shall direct thy wayes.
Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
7 Be not wise in thine owne eyes: but feare the Lord, and depart from euill.
Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
8 So health shalbe vnto thy nauel, and marowe vnto thy bones.
[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
9 Honour the Lord with thy riches, and with the first fruites of all thine increase.
Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
10 So shall thy barnes be filled with abundance, and thy presses shall burst with newe wine.
A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
11 My sonne, refuse not the chastening of the Lord, neither be grieued with his correction.
Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
12 For the Lord correcteth him, whome he loueth, euen as the father doeth the childe in whom he deliteth.
Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
13 Blessed is the man that findeth wisedome, and the man that getteth vnderstanding.
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
14 For the marchandise thereof is better then the marchandise of siluer, and the gaine thereof is better then golde.
Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
15 It is more precious then pearles: and all things that thou canst desire, are not to be compared vnto her.
Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
16 Length of dayes is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
17 Her wayes are wayes of pleasure, and all her pathes prosperitie.
Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
18 She is a tree of life to them that lay holde on her, and blessed is he that retaineth her.
Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
19 The Lord by wisdome hath layde the foundation of the earth, and hath stablished the heauens through vnderstanding.
PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
20 By his knowledge the depthes are broken vp, and the cloudes droppe downe the dewe.
Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
21 My sonne, let not these things depart from thine eyes, but obserue wisdome, and counsell.
Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So they shalbe life to thy soule, and grace vnto thy necke.
A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
23 Then shalt thou walke safely by thy way: and thy foote shall not stumble.
Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
24 If thou sleepest, thou shalt not bee afraide, and when thou sleepest, thy sleepe shalbe sweete.
Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
25 Thou shalt not feare for any sudden feare, neither for the destruction of the wicked, when it commeth.
Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
26 For the Lord shall be for thine assurance, and shall preserue thy foote from taking.
PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
27 Withhold not the good from the owners thereof, though there be power in thine hand to doe it.
Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
28 Say not vnto thy neighbour, Go and come againe, and to morow wil I giue thee, if thou now haue it.
Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
29 Intend none hurt against thy neighbour, seeing he doeth dwell without feare by thee.
Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
30 Striue not with a man causelesse, when he hath done thee no harme.
Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
31 Bee not enuious for the wicked man, neither chuse any of his wayes.
Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
32 For the frowarde is abomination vnto the Lord: but his secret is with the righteous.
Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
33 The curse of the Lord is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the righteous.
Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
34 With the scornefull he scorneth, but hee giueth grace vnto the humble.
On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
35 The wise shall inherite glorie: but fooles dishonour, though they be exalted.
Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
