Proverbs 22
1 A good name is to be chosen aboue great riches, and louing fauour is aboue siluer and aboue golde.
Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
2 The rich and poore meete together: the Lord is the maker of them all.
Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
3 A prudent man seeth the plague, and hideth himselfe: but the foolish goe on still, and are punished.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
4 The rewarde of humilitie, and the feare of God is riches, and glory, and life.
Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
5 Thornes and snares are in the way of the frowarde: but he that regardeth his soule, will depart farre from them.
Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
6 Teache a childe in the trade of his way, and when he is olde, he shall not depart from it.
Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
7 The rich ruleth the poore, and the borower is seruant to the man that lendeth.
Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
8 He that soweth iniquitie, shall reape affliction, and the rodde of his anger shall faile.
Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
9 He that hath a good eye, he shalbe blessed: for he giueth of his bread vnto the poore.
Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
10 Cast out the scorner, and strife shall go out: so contention and reproche shall cease.
Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
11 Hee that loueth purenesse of heart for the grace of his lippes, the King shalbe his friend.
Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
12 The eyes of the Lord preserue knowledge: but hee ouerthroweth the wordes of the transgressour.
Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
13 The slouthfull man saith, A lyon is without, I shall be slaine in the streete.
Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
14 The mouth of strage women is as a deepe pit: he with whom the Lord is angry, shall fall therein.
Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
15 Foolishnesse is bounde in the heart of a childe: but the rodde of correction shall driue it away from him.
Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
16 Hee that oppresseth the poore to increase him selfe, and giueth vnto the riche, shall surely come to pouertie.
Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
17 Incline thine eare, and heare the wordes of the wise, and apply thine heart vnto my knowledge.
Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
18 For it shalbe pleasant, if thou keepe them in thy bellie, and if they be directed together in thy lippes.
Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
19 That thy confidence may be in the Lord, I haue shewed thee this day: thou therefore take heede.
Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
20 Haue not I written vnto thee three times in counsels and knowledge,
Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
21 That I might shewe thee the assurance of the wordes of trueth to answere the wordes of trueth to them that sende to thee?
Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
22 Robbe not the poore, because hee is poore, neither oppresse the afflicted in iudgement.
Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
23 For the Lord will defende their cause, and spoyle the soule of those that spoyle them.
PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Make no friendship with an angrie man, neither goe with the furious man,
Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
25 Least thou learne his wayes, and receiue destruction to thy soule.
Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
26 Be not thou of them that touch the hand, nor among them that are suretie for debts.
Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
27 If thou hast nothing to paye, why causest thou that he should take thy bed from vnder thee?
Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
28 Thou shalt not remooue the ancient bounds which thy fathers haue made.
Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
29 Thou seest that a diligent man in his businesse standeth before Kings, and standeth not before the base sort.
Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
