Proverbs 20
1 Wine is a mocker and strong drinke is raging: and whosoeuer is deceiued thereby, is not wise.
Шарап кишини рәсва қилар, Һарақ кишини ғалҗирлаштурар; Кимки униңға берилип езип кәтсә, әқилсиздур.
2 The feare of the King is like the roaring of a lyon: hee that prouoketh him vnto anger, sinneth against his owne soule.
Падишаһниң ғәзиви ширниң һөкиришигә охшаш қорқунучлуқтур; Униң аччиғини кәлтүргән, өз җениға җаза чүшүрәр.
3 It is a mans honour to cease from strife: but euery foole will be medling.
Өзини маҗирадин нери қилиш кишиниң иззитидур; Бирақ һәр бир ахмақ өзини басалмас.
4 The slouthfull will not plowe, because of winter: therefore shall he beg in sommer, but haue nothing.
Һорун адәм қишта йәр һайдимәс; Жиғим вақтида йоқлуқта қелип ашлиқ тиләр.
5 The counsell in the heart of man is like deepe waters: but a man that hath vnderstanding, will drawe it out.
Кишиниң көңлидики ой-нийәтлири чоңқур суға охшаштур; Йорутулған адәм уларни тартип алалайду.
6 Many men wil boast, euery one of his owne goodnes: but who can finde a faithfull man?
Өзини садиқ дәйдиғанлар көптур; Бирақ ишәшлик бир адәмни ким тапалисун?
7 He that walketh in his integritie, is iust: and blessed shall his children be after him.
Һәққаний адәм диянәтлик йолда маңар; Униң пәрзәнтлиригә бәхит-бәрикәт қалдурулар!
8 A King that sitteth in the throne of iudgement, chaseth away all euill with his eyes.
Падиша адаләт тәхтидә олтарғанда, Һәммә яманлиқни көзи билән қоғлайду.
9 Who can say, I haue made mine heart cleane, I am cleane from my sinne?
Ким өзини гунадин тазиландим, Виҗданим пакланди, дейәләйду?
10 Diuers weightes, and diuers measures, both these are euen abomination vnto the Lord.
Икки хил тараза теши, Икки хил күрә ишлитиш, Охшашла Пәрвәрдигарға жиркиничликтур.
11 A childe also is knowen by his doings, whether his worke be pure and right.
Һәтта бала өз хислити билән билинәр; Униң қилғанлириниң пак, дурус яки әмәслиги һәрикәтлиридин көрүнүп турар.
12 The Lord hath made both these, euen the eare to heare, and the eye to see.
Көридиған көзни, аңлайдиған қулақни, Һәр иккисини Пәрвәрдигар яратти.
13 Loue not sleepe least thou come vnto pouertie: open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
Уйқиға амрақ болма, намратлиққа учрайсән; Көзүңни ечип ойғақ бол, нениң мол болар.
14 It is naught, it is naught, sayth the buyer: but when he is gone apart, he boasteth.
Херидар мал алғанда: «Начар екән, начар екән!» дәп қақшайду; Елип кәткәндин кейин [«Есил нәрсә, әрзан алдим» дәп] махтиниду.
15 There is golde, and a multitude of precious stones: but the lips of knowledge are a precious iewel.
Алтун бар, ләәл-яқутларму көптур; Бирақ билимни беғишлиған ләвләр немидегән қиммәтлик гөһәрдур!
16 Take his garment, that is suretie for a stranger, and a pledge of him for the stranger.
Ятқа кепил болған кишидин қәризгә тонини тутуп алғин; Ят хотунға капаләт бәргән кишидин капаләт пули ал.
17 The bread of deceit is sweete to a man: but afterward his mouth shalbe filled with grauel.
Алдап еришкән тамақ татлиқтур; Кейин, униң йегини шеғил болар.
18 Establish the thoughtes by counsell: and by counsell make warre.
Планлар мәслиһәт билән бекитиләр; Пишқан көрсәтмә билән җәң қилғин.
19 He that goeth about as a slanderer, discouereth secrets: therefore meddle not with him that flattereth with his lips.
Гәп тошуғучи сирларни ашкарилар; Шуңа валақтәккүр билән арилашма.
20 He that curseth his father or his mother, his light shalbe put out in obscure darkenes.
Кимки ата-анисини һақарәт қилса, Униң чириғи зулмәт қараңғусида өчәр!
21 An heritage is hastely gotten at the beginning, but the end thereof shall not be blessed.
Тез еришкән мирас һаман бәрикәтлик болмас.
22 Say not thou, I wil recompense euill: but waite vpon the Lord, and he shall saue thee.
Яманлиққа яманлиқ қайтурай демә; Пәрвәрдигарға тайинип күт, У дәрдиңгә йетәр.
23 Diuers weightes are an abomination vnto the Lord, and deceitful balances are not good.
Икки хил тараза теши Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Сахта өлчәм қәтъий яримас.
24 The steps of man are ruled by the Lord: how can a man then vnderstand his owne way?
Инсанниң һаятлиқ қәдәмлирини Пәрвәрдигар бәлгүләйду; Ундақта инсан өз мусаписини нәдин билсун?
25 It is a destruction for a man to deuoure that which is sanctified, and after the vowes to inquire.
Бир нәрсисини йениклик билән «[Худаға] аталған!» дәп вәдә бериш, Қәсәмләрдин кейин иккилинип қайта ойлиниш, Өз җенини қилтаққа чүшүргәнгә баравәр.
26 A wise King scattereth the wicked, and causeth the wheele to turne ouer them.
Дана падиша яманларни топанни соруғандәк соруветиду, Хаман тәпкәндәк тулуқ билән янҗиветәр.
27 The light of the Lord is the breath of man, and searcheth all the bowels of the belly.
Адәмниң роһ-виҗдани — Пәрвәрдигарниң чириғидур, У қәлбниң һәр бир тәглирини тәкшүрүп пәриқ етәр.
28 Mercie and trueth preserue the King: for his throne shall be established with mercie.
Меһри-шәпқәт вә һәқиқәт падишани сақлайду; У меһри-шәпқәт биләнла өз тәхтини мустәһкәмләйду.
29 The beautie of yong men is their strength, and the glory of the aged is the gray head.
Яш жигитләрниң қавуллуғи уларниң пәхридур; Қериларниң иззити ақ чачлиридур.
30 The blewnes of the wound serueth to purge the euill, and the stripes within the bowels of the belly.
Тәрбийә ярилири яманлиқни тазилап чиқирар, Таяқ излири ич-бағирни таза қилар.
