Proverbs 15
1 A soft answere putteth away wrath: but grieuous wordes stirre vp anger.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 The tongue of the wise vseth knowledge aright: but the mouth of fooles babbleth out foolishnesse.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 The eyes of the Lord in euery place beholde the euill and the good.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 A wholesome tongue is as a tree of life: but the frowardnes therof is the breaking of ye minde.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 A foole despiseth his fathers instruction: but he that regardeth correction, is prudent.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 The house of the righteous hath much treasure: but in the reuenues of the wicked is trouble.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 The lippes of the wise doe spread abroade knowledge: but ye heart of the foolish doth not so.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 The sacrifice of the wicked is abomination to the Lord: but the prayer of the righteous is acceptable vnto him.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 The way of the wicked is an abomination vnto the Lord: but he loueth him that followeth righteousnes.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Instruction is euill to him that forsaketh the way, and he that hateth correction, shall die.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Hell and destruction are before the Lord: how much more the hearts of the sonnes of men? (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner loueth not him that rebuketh him, neither will he goe vnto the wise.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 A ioyfull heart maketh a chearefull countenance: but by the sorow of the heart the minde is heauie.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 The heart of him that hath vnderstanding, seeketh knowledge: but the mouth of the foole is fedde with foolishnes.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 All the dayes of the afflicted are euill: but a good conscience is a continuall feast.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Better is a litle with the feare of the Lord, then great treasure, and trouble therewith.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Better is a dinner of greene herbes where loue is, then a stalled oxe and hatred therewith.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 An angrie man stirreth vp strife: but hee that is slowe to wrath, appeaseth strife.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 The way of a slouthfull man is as an hedge of thornes: but the way of the righteous is plaine.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 A wise sonne reioyceth the father: but a foolish man despiseth his mother.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Foolishnes is ioy to him that is destitute of vnderstanding: but a man of vnderstanding walketh vprightly.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Without cousel thoughts come to nought: but in the multitude of counsellers there is stedfastnesse.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 A ioy commeth to a man by the answere of his mouth: and how good is a word in due season?
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 The Lord will destroye the house of the proude men: but hee will stablish the borders of the widowe.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 The thoughts of ye wicked are abomination to the Lord: but the pure haue pleasant wordes.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 He that is greedie of gaine, troubleth his owne house: but he that hateth giftes, shall liue.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 The heart of the righteous studieth to answere: but the wicked mans mouth babbleth euil thinges.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 The Lord is farre off from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 The light of the eyes reioyceth the heart, and a good name maketh the bones fat.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 The eare that hearkeneth to the correction of life, shall lodge among the wise.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Hee that refuseth instruction, despiseth his owne soule: but he that obeyeth correction, getteth vnderstanding.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 The feare of the Lord is the instruction of wisdome: and before honour, goeth humilitie.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
