Proverbs 10

1 THE PARABLE OF SALOMON. A wise sonne maketh a glad father: but a foolish sonne is an heauines to his mother.

Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.

2 The treasures of wickednesse profite nothing: but righteousnesse deliuereth from death.

Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.

3 The Lord will not famish the soule of the righteous: but he casteth away the substance of the wicked.

Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.

4 A slouthfull hand maketh poore: but the hand of the diligent maketh riche.

Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.

5 He that gathereth in sommer, is the sonne of wisdome: but he that sleepeth in haruest, is the sonne of confusion.

Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.

6 Blessings are vpon the head of the righteous: but iniquitie shall couer the mouth of the wicked.

Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.

7 The memoriall of the iust shalbe blessed: but the name of the wicked shall rotte.

Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.

8 The wise in heart will receiue commandements: but the foolish in talke shalbe beaten.

Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.

9 He that walketh vprightly, walketh boldely: but he that peruerteth his wayes, shalbe knowen.

Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.

10 He that winketh with the eye, worketh sorowe, and he yet is foolish in talke, shalbe beaten.

Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.

11 The mouth of a righteous man is a welspring of life: but iniquitie couereth the mouth of the wicked.

Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.

12 Hatred stirreth vp contentions: but loue couereth all trespasses.

Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.

13 In the lippes of him that hath vnderstanding wisdome is founde, and a rod shalbe for the backe of him that is destitute of wisedome.

Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.

14 Wise men lay vp knowledge: but ye mouth of the foole is a present destruction.

Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.

15 The riche mans goodes are his strong citie: but the feare of the needie is their pouertie.

Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.

16 The labour of the righteous tendeth to life: but the reuenues of the wicked to sinne.

Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.

17 He that regardeth instruction, is in the way of life: but he that refuseth correction, goeth out of the way.

Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.

18 He that dissembleth hatred with lying lips, and he that inuenteth slaunder, is a foole.

Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.

19 In many wordes there cannot want iniquitie: but he that refrayneth his lippes, is wise.

No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.

20 The tongue of the iust man is as fined siluer: but the heart of the wicked is litle worth.

Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.

21 The lippes of the righteous doe feede many: but fooles shall die for want of wisedome.

Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.

22 The blessing of the Lord, it maketh riche, and he doeth adde no sorowes with it.

Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.

23 It is as a pastime to a foole to doe wickedly: but wisedome is vnderstanding to a man.

Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.

24 That which the wicked feareth, shall come vpon him: but God wil graunt the desire of the righteous.

Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.

25 As the whirlewinde passeth, so is the wicked no more: but the righteous is as an euerlasting foundation.

Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.

26 As vineger is to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the slouthful to them that send him.

Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.

27 The feare of the Lord increaseth the dayes: but the yeeres of the wicked shalbe diminished.

Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.

28 The patient abiding of the righteous shall be gladnesse: but the hope of the wicked shall perish.

Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.

29 The way of the Lord is strength to the vpright man: but feare shall be for the workers of iniquitie.

Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.

30 The righteous shall neuer be remooued: but the wicked shall not dwell in the land.

Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.

31 The mouth of the iust shall be fruitfull in wisdome: but the tongue of the froward shall be cut out.

Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.

32 The lips of the righteous knowe what is acceptable: but the mouth of the wicked speaketh froward things.

Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.