Proverbs 1
1 The Parables of Salomon the sonne of Dauid King of Israel,
Đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua Ít-ra-ên.
2 To knowe wisdome, and instruction, to vnderstand ye wordes of knowledge,
Để người ta tìm đến khôn ngoan và tiếp thu lời khuyên dạy, cùng phân biện được tri thức.
3 To receiue instruction to do wisely, by iustice and iudgement and equitie,
Để đạt đến một đời sống kỷ luật và cẩn trọng, hành động phải lẽ, công bằng, và ngay thẳng.
4 To giue vnto the simple, sharpenesse of wit, and to the childe knowledge and discretion.
Để giúp người đơn sơ được sáng suốt, và người trẻ tuổi hiểu biết và thận trọng.
5 A wise man shall heare and increase in learning, and a man of vnderstanding shall attayne vnto wise counsels,
Người khôn học hỏi châm ngôn để thêm khôn. Người hiểu biết thấy được đường đi nước bước
6 To vnderstand a parable, and the interpretation, the wordes of ye wise, and their darke sayings.
nếu biết ứng dụng châm ngôn, ngụ ngôn dùng những lời khôn ngoan và những câu đố thâm trầm của hiền nhân.
7 The feare of the Lord is the beginning of knowledge: but fooles despise wisedome and instruction.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu là khởi đầu của mọi tri thức, chỉ có người dại mới coi thường khôn ngoan và huấn thị.
8 My sonne, heare thy fathers instruction, and forsake not thy mothers teaching.
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy. Đừng bỏ khuôn phép của mẹ con.
9 For they shalbe a comely ornament vnto thine head, and as chaines for thy necke.
Đó là trang sức duyên dáng trên đầu con và dây chuyền xinh đẹp nơi cổ con.
10 My sonne, if sinners doe intise thee, consent thou not.
Con ơi, khi người tội lỗi quyến rũ, con đừng nghe theo!
11 If they say, Come with vs, we will lay waite for blood, and lie priuilie for the innocent without a cause:
Khi họ bảo: “Hãy đến với chúng ta. Rình rập và giết người! Lén hại người lương thiện vô tội!
12 We wil swallow them vp aliue like a graue euen whole, as those that goe downe into the pit: (Sheol h7585)
Ta sẽ nuốt sống nó như âm phủ; nuốt trọn như người xuống huyệt sâu. (Sheol h7585)
13 We shall finde all precious riches, and fill our houses with spoyle:
Ta sẽ lấy đủ mọi của báu. Chất của cướp đầy nhà.
14 Cast in thy lot among vs: we will all haue one purse:
Bạn sẽ cùng chúng ta rút thăm chia của; rồi tất cả đều chung một túi tiền.”
15 My sonne, walke not thou in the way with them: refraine thy foote from their path.
Thì con ơi, đừng nghe theo họ! Chân con phải tránh xa đường họ đi.
16 For their feete runne to euill, and make haste to shed blood.
Vì họ nhanh chân theo điều ác. Vội vàng ra tay đổ máu.
17 Certainely as without cause the net is spred before the eyes of all that hath wing:
Khi người giăng lưới bắt chim, chim khôn bay thoát.
18 So they lay waite for blood and lie priuily for their liues.
Nhưng bọn người này tự giăng bẫy; rồi sa vào bẫy do chính mình giăng ra.
19 Such are the wayes of euery one that is greedy of gaine: he would take away the life of the owners thereof.
Đó là số phận người ham lợi bất nghĩa; lợi ấy sẽ tiêu diệt mạng sống họ.
20 Wisdome cryeth without: she vttereth her voyce in the streetes.
Khôn ngoan lên tiếng ngoài đường. Loan truyền khắp phố phường.
21 She calleth in the hye streete, among the prease in the entrings of the gates, and vttereth her wordes in the citie, saying,
Kêu gọi nơi công cộng, tại cổng thành, trong đô thị:
22 O ye foolish, howe long will ye loue foolishnes? and the scornefull take their pleasure in scorning, and the fooles hate knowledge?
“Hỡi người khờ dại, đến bao giờ ngươi mới thôi chìm đắm u mê? Đến khi nào người chế nhạo mới bỏ thói khinh khi? Và người dại thù ghét tri thức đến chừng nào?
23 (Turne you at my correction: loe, I will powre out my mind vnto you, and make you vnderstand my wordes)
Hãy đến và nghe ta sửa dạy. Ta sẽ ban thần trí khôn ngoan để con thông suốt lời ta.
24 Because I haue called, and ye refused: I haue stretched out mine hand, and none woulde regarde.
Nhưng, dù ta kêu gọi, các ngươi vẫn từ nan. Ta đưa tay chờ đợi, cũng không ai quan tâm.
25 But ye haue despised all my counsell, and would none of my correction.
Không ai để ý lời ta khuyên răn hay chịu nghe lời ta quở trách.
26 I will also laugh at your destruction, and mocke, when your feare commeth.
Nên khi các người lâm nạn, ta sẽ cười! Và chế giễu khi các người kinh hãi—
27 Whe your feare cometh like sudden desolation, and your destruction shall come like a whirle wind: whe affliction and anguish shall come vpon you,
khi kinh hoàng vụt đến tựa phong ba, khi tai ương xâm nhập như bão tố, và nguy nan cùng khổ ngập tràn.
28 Then shall they call vpon me, but I will not answere: they shall seeke me early, but they shall not finde me,
Họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta chẳng đáp lời. Họ sẽ tìm kiếm ta, nhưng không sao gặp được.
29 Because they hated knowledge, and did not chuse the feare of the Lord.
Chính vì họ thù ghét tri thức và không chịu kính sợ Chúa Hằng Hữu.
30 They would none of my counsell, but despised all my correction.
Họ không muốn nghe ta khuyên dạy và khinh bỉ mọi lời quở trách.
31 Therefore shall they eate of ye fruite of their owne way, and be filled with their owne deuises.
Vì thế, họ sẽ hứng chịu kết quả công việc mình, lãnh trọn quả báo mưu mô mình.
32 For ease slaieth the foolish, and the prosperitie of fooles destroyeth them.
Người ngây thơ chết vì lầm đường lạc lối. Người dại dột bị diệt vì tự thị tự mãn.
33 But he that obeyeth me, shall dwell safely, and be quiet from feare of euill.
Nhưng ai nghe ta sẽ sống bình an, không lo tai họa.”
