Matthew 27
1 When the morning was come, all the chiefe Priests, and the elders of the people tooke counsell against Iesus, to put him to death,
A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
2 And led him away bounde, and deliuered him vnto Pontius Pilate the gouernour.
Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
3 Then when Iudas which betraied him, sawe that hee was condemned, hee repented himselfe, and brought againe the thirtie pieces of siluer to the chiefe Priestes, and Elders,
Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
4 Saying, I haue sinned, betraying the innocent bloud. But they sayde, What is that to vs? see thou to it.
Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
5 And when hee had cast downe the siluer pieces in the Temple, hee departed, and went, and hanged himselfe.
Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
6 And the chiefe Priestes tooke the siluer pieces, and sayde, It is not lawfull for vs to put them into the treasure, because it is the price of bloud.
A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
7 And they tooke counsell, and bought with them a potters fielde, for the buriall of strangers.
I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
8 Wherefore that field is called, The field of bloud, vntill this day.
Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
9 (Then was fulfilled that which was spoken by Ieremias the Prophet, saying, And they tooke thirtie siluer pieces, ye price of him that was valued, whom they of ye children of Israel valued.
Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
10 And they gaue them for the potters fielde, as the Lord appointed me.)
I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
11 And Iesus stood before ye gouernour, and the gouernour asked him, saying, Art thou that King of the Iewes? Iesus said vnto him, Thou sayest it.
Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
12 And when he was accused of the chiefe Priestes, and Elders, he answered nothing.
A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
13 Then saide Pilate vnto him, Hearest thou not howe many things they lay against thee?
Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
14 But he answered him not to one worde, in so much that the gouernour marueiled greatly.
Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
15 Nowe at the feast, the gouernour was wont to deliuer vnto the people a prisoner whom they would.
A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
16 And they had then a notable prisoner, called Barabbas.
Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
17 When they were then gathered together, Pilate said vnto the, Whether will ye that I let loose vnto you Barabbas, or Iesus which is called Christ?
Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
18 (For he knewe well, that for enuie they had deliuered him.
Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
19 Also when he was set downe vpon the iudgement seate, his wife sent to him, saying, Haue thou nothing to do with that iust man: for I haue suffered many things this day in a dreame by reason of him.)
A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
20 But the chiefe Priestes and the Elders had persuaded the people that they shoulde aske Barabbas, and should destroy Iesus.
Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
21 Then the gouernour answered, and said vnto them, Whether of the twaine will ye that I let loose vnto you? And they said, Barabbas.
Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
22 Pilate said vnto them, What shall I do then with Iesus, which is called Christ? They all said to him, Let him be crucified.
Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
23 Then saide the gouernour, But what euill hath he done? Then they cryed the more, saying, Let him be crucified.
Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
24 When Pilate saw that he auailed nothing, but that more tumult was made, he tooke water and washed his hands before the multitude, saying, I am innocent of the blood of this iust man: looke you to it.
Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
25 Then answered all the people, and saide, His bloud be on vs, and on our children.
A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
26 Thus let he Barabbas loose vnto them, and scourged Iesus, and deliuered him to be crucified.
Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
27 Then the souldiers of the gouernour tooke Iesus into the common hall, and gathered about him the whole band,
Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
28 And they stripped him, and put about him a skarlet robe,
A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
29 And platted a crowne of thornes, and put it vpon his head, and a reede in his right hand, and bowed their knees before him, and mocked him, saying, God saue thee King of the Iewes,
Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
30 And spitted vpon him, and tooke a reede, and smote him on the head.
A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
31 Thus when they had mocked him, they tooke the robe from him, and put his owne rayment on him, and led him away to crucifie him.
Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
32 And as they came out, they found a man of Cyrene, named Simon: him they compelled to beare his crosse.
A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
33 And when they came vnto the place called Golgotha, (that is to say, the place of dead mens skulles)
Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
34 They gaue him vineger to drinke, mingled with gall: and when he had tasted thereof, he would not drinke.
Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
35 And when they had crucified him, they parted his garments, and did cast lottes, that it might be fulfilled, which was spoken by the Prophet, They deuided my garments among them, and vpon my vesture did cast lottes.
A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
36 And they sate, and watched him there.
A siedząc, tam go pilnowali.
37 They set vp also ouer his head his cause written, THIS IS IESVS THE KING OF THE IEVVES.
I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
38 And there were two theeues crucified with him, one on the right hand, and another on the left.
Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
39 And they that passed by, reuiled him, wagging their heades,
A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
40 And saying, Thou that destroyest ye Temple, and buildest it in three dayes, saue thy selfe: if thou be ye Sonne of God, come downe from ye crosse.
I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
41 Likewise also the hie Priests mocking him, with the Scribes, and Elders, and Pharises, said,
Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
42 He saued others, but he cannot saue him selfe: if he be ye King of Israel, let him now come downe from ye crosse, and we will beleeue in him.
Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
43 He trusted in God, let him deliuer him nowe, if he will haue him: for he saide, I am the Sonne of God.
Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
44 The selfe same thing also ye theeues which were crucified with him, cast in his teeth.
Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
45 Now from ye sixt houre was there darkenesse ouer all the land, vnto the ninth houre.
A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
46 And about ye ninth houre Iesus cryed with a loud voyce, saying, Eli, Eli, lamasabachthani? that is, My God, my God, why hast thou forsaken me?
Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
47 And some of them that stoode there, when they heard it, said, This man calleth Elias.
Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
48 And straightway one of them ran, and tooke a spondge, and filled it with vineger, and put it on a reede, and gaue him to drinke.
I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
49 Other said, Let be: let vs see, if Elias wil come and saue him.
Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
50 Then Iesus cryed againe with a loude voyce, and yeelded vp the ghost.
Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
51 And behold, the vayle of the Temple was rent in twaine, from the top to the bottome, and the earth did quake, and the stones were cloue.
A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
52 And the graues did open themselues, and many bodies of the Saintes, which slept, arose,
Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
53 And came out of the graues after his resurrection, and went into the holy citie, and appeared vnto many.
I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
54 When the Centurion, and they that were with him watching Iesus, saw the earthquake, and the thinges that were done, they feared greatly, saying, Truely this was the Sonne of God.
Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
55 And many women were there, beholding him a farre off, which had folowed Iesus from Galile, ministring vnto him.
A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
56 Among whom was Marie Magdalene, and Marie the mother of Iames, and Ioses, and the mother of Zebedeus sonnes.
Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
57 And when the euen was come, there came a riche man of Arimathea, named Ioseph, who had also himselfe bene Iesus disciple.
A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
58 He went to Pilate, and asked ye body of Iesus. Then Pilate commanded ye body to be deliuered.
Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
59 So Ioseph tooke the body, and wrapped it in a cleane linnen cloth,
A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
60 And put it in his new tombe, which he had hewen out in a rocke, and rolled a great stone to the doore of the sepulchre, and departed.
I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
61 And there was Marie Magdalene, and the other Marie sitting ouer against the sepulchre.
A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
62 Nowe the next day that followed the Preparation of the Sabbath, the hie Priestes and Pharises assembled to Pilate,
Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
63 And said, Syr, we remember that that deceiuer saide, while he was yet aliue, Within three dayes I will rise.
I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
64 Command therefore, that the sepulchre be made sure vntill the third day, lest his disciples come by night, and steale him away, and say vnto the people, He is risen from the dead: so shall the last errour be worse then the first.
Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
65 Then Pilate saide vnto them, Ye haue a watch: goe, and make it sure as ye knowe.
Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
66 And they went, and made the sepulchre sure with the watch, and sealed the stone.
Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
