John 5

1 After that, there was a feast of the Iewes, and Iesus went vp to Hierusalem.

پس از مدتی، عیسی به اورشلیم بازگشت تا در مراسم یکی از اعیاد یهود شرکت کند.

2 And there is at Hierusalem by the place of the sheepe, a poole called in Ebrew Bethesda, hauing fiue porches:

داخل شهر، نزدیک دروازه‌ای به نام دروازهٔ گوسفند، استخری بود که به زبان عبری آن را بیت‌حِسدا می‌گفتند، و پنج سکوی سر پوشیده در اطرافش بود.

3 In the which lay a great multitude of sicke folke, of blinde, halte, and withered, wayting for the mouing of the water.

در آنجا دسته‌دسته بیماران کور و لنگ و افلیج بر روی زمین دراز کشیده بودند و منتظر بودند آب استخر تکان بخورد.

4 For an Angel went downe at a certaine season into the poole, and troubled the water: whosoeuer then first, after the stirring of the water, stepped in, was made whole of whatsoeuer disease he had.

زیرا هر چند وقت یکبار، فرشته‌ای از آسمان می‌آمد و آب استخر را تکان می‌داد و اولین کسی که داخل استخر می‌شد، شفا می‌یافت.

5 And a certaine man was there, which had bene diseased eight and thirtie yeeres.

یکی از بیمارانی که در آنجا بود، مردی بود که سی و هشت سال تمام زمینگیر بود.

6 When Iesus sawe him lie, and knew that he nowe long time had bene diseased, he saide vnto him, Wilt thou be made whole?

وقتی عیسی او را دید و پی برد که بیماری‌اش طول کشیده است، پرسید: «می‌خواهی شفا بیابی؟»

7 The sicke man answered him, Sir, I haue no man, when the water is troubled, to put me into the poole: but while I am comming, another steppeth downe before me.

بیمار جواب داد: «سَروَرَم، دیگر رمقی در بدنم نمانده است. کسی را نیز ندارم که وقتی آب تکان می‌خورَد، مرا در استخر بیندازد. تا می‌آیم به خود حرکتی بدهم، می‌بینم که قبل از من، دیگری داخل آب شده است.»

8 Iesus said vnto him, Rise: take vp thy bed, and walke.

عیسی به او فرمود: «برخیز، بسترت را جمع کن و راه برو!»

9 And immediatly the man was made whole, and tooke vp his bed, and walked: and the same day was the Sabbath.

همان لحظه بیمار شفا یافت و بستر خود را جمع کرد و به راه افتاد. ولی آن روز که عیسی این معجزه را انجام داد، شَبّات بود.

10 The Iewes therefore said to him that was made whole, It is the Sabbath day: it is not lawfull for thee to cary thy bed.

پس سران قوم یهود اعتراض‌کنان به مردی که شفا یافته بود گفتند: «چه می‌کنی؟ مگر نمی‌دانی امروز شَبّات است و نباید کاری انجام دهی؟ پس چرا رختخوابت را جمع می‌کنی؟»

11 He answered them, He that made me whole, he said vnto me, Take vp thy bed, and walke.

جواب داد: «آن کسی که مرا شفا داد، به من گفت چنین کنم.»

12 Then asked they him, What man is that which said vnto thee, Take vp thy bed and walke?

پرسیدند: «چه کسی به تو چنین دستوری داده است؟»

13 And he that was healed, knewe not who it was: for Iesus had conueied himselfe away from the multitude that was in that place.

آن مرد جوابی نداشت بدهد چون عیسی در میان جمعیت ناپدید شده بود.

14 And after that, Iesus founde him in the Temple, and said vnto him, Beholde, thou art made whole: sinne no more, lest a worse thing come vnto thee.

ولی بعد، عیسی در معبد او را یافت و فرمود: «ببین، تو دیگر شفا پیدا کرده‌ای، حالا اگر می‌خواهی وضعت بدتر از اول نشود، دیگر گناه نکن.»

15 The man departed and tolde the Iewes that it was Iesus, which had made him whole.

او نزد سران قوم رفت و گفت: «کسی که مرا شفا داد، عیسی است.»

16 And therefore the Iewes did persecute Iesus, and sought to slay him, because he had done these things on the Sabbath day.

پس، ایشان به آزار و اذیت عیسی پرداختند و او را متهم به قانون‌شکنی کردند چون روز شَبّات این معجزه را انجام داده بود.

17 But Iesus answered them, My Father worketh hitherto, and I worke.

ولی عیسی جواب داد: «پدر من خدا همیشه کارهای نیک انجام می‌دهد، و من نیز از او پیروی می‌کنم.»

18 Therefore the Iewes sought the more to kill him: not onely because he had broken the Sabbath: but said also that God was his Father, and made himselfe equall with God.

با شنیدن این پاسخ، سران قوم یهود بیش از پیش در صدد کشتن او برآمدند، چون نه تنها قانون مذهبی را می‌شکست، بلکه خدا را نیز پدر خود می‌خواند و به این ترتیب خود را با خدا برابر می‌ساخت.

19 Then answered Iesus, and said vnto them, Verely, verely I say vnto you, The Sonne can doe nothing of himselfe, saue that he seeth the Father doe: for whatsoeuer things he doth, the same things doeth the Sonne in like maner.

عیسی ادامه داد: «براستی به شما می‌گویم که پسر نمی‌تواند به میل خود کاری انجام دهد، بلکه فقط کارهایی را به‌عمل می‌آورد که می‌بیند پدرش انجام می‌دهد. زیرا هر کاری که پدر انجام می‌دهد، پسر نیز انجام می‌دهد.

20 For the Father loueth the Sonne, and sheweth him all things, whatsoeuer he himselfe doeth, and he will shewe him greater workes then these, that ye should marueile.

زیرا پدر، پسر را دوست دارد و هر چه می‌کند، به پسر می‌گوید. او معجزه‌های بزرگتر از شفای این مرد نیز انجام خواهد داد تا شما تعجب کنید.

21 For likewise as the Father rayseth vp the dead, and quickeneth them, so the Sonne quickeneth whom he will.

زیرا همان‌گونه که پدر مردگان را زنده می‌کند و به ایشان حیات می‌بخشد، پسر نیز به هر که بخواهد، حیات می‌بخشد.

22 For the Father iudgeth no man, but hath committed all iudgement vnto the Sonne,

پدر بر کسی داوری نمی‌کند، بلکه داوری گناهان تمام مردم را به پسر واگذار کرده،

23 Because that all men shoulde honour the Sonne, as they honour the Father: he that honoureth not the Sonne, the same honoureth not the Father, which hath sent him.

تا همه به او احترام بگذارند همان‌طور که به خدا احترام می‌گذارند. اگر به پسر احترام نگذارید، در واقع به پدری که او را فرستاده احترام نمی‌گذارید.

24 Verely, verely I say vnto you, he that heareth my worde, and beleeueth him that sent me, hath euerlasting life, and shall not come into condemnation, but hath passed from death vnto life. (aiōnios g166)

«حقیقت را به شما می‌گویم: هر که به کلام من گوش دهد و به خدا که مرا فرستاده است ایمان بیاورد، زندگی جاوید دارد و هرگز به خاطر گناهانش بازخواست نخواهد شد، بلکه از همان لحظه از مرگ نجات پیدا کرده، به زندگی جاوید پیوسته است. (aiōnios g166)

25 Verely, verely I say vnto you, the houre shall come, and now is, when the dead shall heare the voyce of the Sonne of God: and they that heare it, shall liue.

مطمئن باشید زمانی فرا خواهد رسید و در واقع الان فرا رسیده است که صدای پسر خدا به گوش مردگان خواهد رسید و هر که به آن گوش دهد، زنده خواهد شد.

26 For as the Father hath life in himselfe, so likewise hath he giuen to the Sonne to haue life in himselfe,

پدر در خود حیات دارد و آن را به پسر نیز عطا کرده است تا در خود حیات داشته باشد.

27 And hath giuen him power also to execute iudgement, in that he is the Sonne of man.

و به او اختیار داده است تا مردم را داوری کند، زیرا پسر انسان است.

28 Marueile not at this: for the houre shall come, in the which all that are in the graues, shall heare his voyce.

از این سخن من تعجب نکنید، زیرا زمانی فرا می‌رسد که جمیع آنان که در قبر هستند، صدای او را خواهند شنید،

29 And they shall come foorth, that haue done good, vnto ye resurrection of life: but they that haue done euil, vnto the resurrection of condemnation.

و از قبر بیرون خواهند آمد، تا کسانی که نیکی کرده‌اند، به زندگی جاوید برسند و کسانی که بدی کرده‌اند، محکوم گردند.

30 I can doe nothing of mine owne selfe: as I heare, I iudge: and my iudgement is iust, because I seeke not mine owne will, but the will of the Father who hath sent me.

من به تنهایی نمی‌توانم کاری انجام دهم. من بر مبنای آنچه خدا می‌گوید داوری می‌کنم. از این رو، داوری من عادلانه است، زیرا در پی انجام ارادۀ کسی هستم که مرا فرستاد، نه ارادۀ خودم.

31 If I should beare witnesse of my selfe, my witnesse were not true.

«وقتی دربارهٔ خودم چیزی می‌گویم، شما باور نمی‌کنید.

32 There is another that beareth witnesse of me, and I know that the witnesse, which he beareth of me, is true.

اما شخص دیگری هست که به نفع من شهادت می‌دهد، و به شما اطمینان می‌دهم که هرآنچه او دربارۀ من می‌گوید، راست است.

33 Ye sent vnto Iohn, and he bare witnesse vnto the trueth.

شما افرادی را برای تحقیق نزد یحیی فرستادید، و شهادت او دربارۀ من راست بود.

34 But I receiue not the record of man: neuerthelesse these things I say, that ye might be saued.

از این گذشته، شاهد اصلی من انسان نیست بلکه خداست. گفتم که یحیی شاهد است، تا شما به من ایمان آورید و نجات بیابید.

35 He was a burning, and a shining candle: and ye would for a season haue reioyced in his light.

یحیی مانند چراغی بود که نور می‌بخشید و شما حاضر بودید برای مدتی در نورش شاد باشید.

36 But I haue greater witnesse then the witnesse of Iohn: for the workes which the Father hath giuen me to finish, the same workes that I doe, beare witnesse of me, that the Father sent me.

ولی من شاهدی بزرگتر از سخنان یحیی دارم، و آن معجزاتی است که انجام می‌دهم. پدرم به من گفته است این معجزه‌ها را به‌عمل بیاورم، و همین معجزه‌هاست که ثابت می‌کند خدا مرا فرستاده است.

37 And the Father himselfe, which hath sent me, beareth witnesse of me. Ye haue not heard his voyce at any time, neither haue ye seene his shape.

خدا خود گواه من است، خدایی که هرگز او را ندیده‌اید و صدایش را نشنیده‌اید.

38 And his worde haue you not abiding in you: for whom he hath sent, him ye beleeued not.

علّتش نیز این است که شما به سخنان خدا گوش نمی‌دهید، چون نمی‌خواهید به من که با پیام خدا نزد شما فرستاده شده‌ام، ایمان بیاورید.

39 Searche the Scriptures: for in them ye thinke to haue eternall life, and they are they which testifie of me. (aiōnios g166)

«شما کتب مقدّس را به دقّت بررسی می‌کنید، چون عقیده دارید که به شما زندگی جاوید می‌دهد. در صورتی که همان کتاب به من اشاره می‌کند و مرا به شما معرفی می‌نماید. (aiōnios g166)

40 But ye will not come to me, that ye might haue life.

با این حال شما نمی‌خواهید نزد من بیایید تا زندگی جاوید را به دست آورید.

41 I receiue not the prayse of men.

«نظر و تأیید شما برای من هیچ ارزشی ندارد،

42 But I know you, that ye haue not the loue of God in you.

زیرا شما را خوب می‌شناسم که در دلتان نسبت به خدا محبت ندارید.

43 I am come in my Fathers Name, and ye receiue me not: if another shall come in his owne name, him will ye receiue.

من از جانب خدا آمده‌ام و شما مرا رد می‌کنید؛ ولی حاضرید کسانی را قبول کنید که از طرف خدا فرستاده نشده‌اند بلکه نمایندهٔ خود شما و از جنس خودتان می‌باشند!

44 How can ye beleeue, which receiue honour one of another, and seeke not the honour that commeth of God alone?

تعجبی ندارد که نمی‌توانید به من ایمان بیاورید، چون خواستار دریافت احترام از یکدیگر هستید، و به حرمتی که از جانب خدای یگانه می‌آید، اعتنایی ندارید.

45 Doe not thinke that I will accuse you to my Father: there is one that accuseth you, euen Moses, in whom ye trust.

«با این حال، فکر نکنید کسی که در حضور پدر، شما را متهم خواهد ساخت، من هستم. کسی هست که شما را متهم می‌سازد، همان موسی که به او امید بسته‌اید.

46 For had ye beleeued Moses, ye would haue beleeued me: for he wrote of me.

شما حتی به موسی ایمان ندارید، چون اگر داشتید، به من نیز ایمان می‌آوردید، برای اینکه موسی در کتاب تورات درباره من نوشته است.

47 But if ye beleeue not his writings, how shall ye beleeue my wordes?

و چون نوشته‌های او را قبول ندارید، به من نیز ایمان نمی‌آورید.»