Romans 3
1 So does a Jew have any advantage? Does circumcision have any benefits?
୧ଆତିହିଁ ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତି ଲ଼କୁ କିହାଁ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁକି ଏ଼ନାୟି ଗାଡି ଲା଼ବା ମାନେ? ତ଼ଲୁ ଦା଼ଃନାୟି ଏ଼ନି ଲ଼ଡ଼ାମାନେ?
2 Yes, there are many benefits! First of all, God's message was entrusted to them.
୨ହା଼ରେକାତି, ମୂଲୁଏ ମାହାପୂରୁ ତାନି ନେହିଁ କାବ୍ରୁ ୱେ଼କ୍ହାଲି ଦାୟିପତି ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁକି ହେର୍ପିତେସି ।
3 What if some of them didn't trust in God? Does their lack of trust in God obliterate the trustworthiness of God?
୩ଆତିହିଁ ଏ଼ନାୟି? ଜୀହୁଦିଙ୍ଗା ତା଼ଣାଟି ଏଚରଜା଼ଣା ନାମାଆସାରେ, ଏ଼ୱାରି ମା଼ନି କିଆଗାଟାୟି ଏ଼ନାଆଁ ମାହାପୂରୁ ନାମୁତି ଉଜେଏ କିନେ?
4 Of course not! Even if everyone else is proved to be lying, God always tells the truth. As Scripture says, “What you say will be proved right, and you will win your case when you are judged.”
୪ଏଲେଆ଼ହିଁ ଆ଼ଆପେ, ଲ଼କୁ ବାରେଜା଼ଣା ମିଚିତାରି ଆତିହିଁ ଜିକେଏ ମାହାପୂରୁ ସାତା । ସା଼ସ୍ତେରିତା ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ; “ନୀ ବ଼ଲୁ ତଲେ ନୀନୁ ଦାର୍ମୁ ଗାଟାତି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେ଼ଙ୍ଗିଦି, ନୀହାଁୟି ଆ଼ନି ବେ଼ଲାତା ନୀନୁ ଜୀଣା ଆ଼ଦି ।”
5 But if the fact that we're wrong helps to show that God is right, what should we conclude? That God is wrong to pronounce judgment on us? (I'm talking from a human perspective here.)
୫ମା଼ ଲାଗେଏତି କାମା ମାହାପୂରୁତି ନେହିଁ କାମାତି ପାର୍ମାଣା କିନେ, ଆତିହିଁ ମା଼ର ଏ଼ନାଆଁ ଇନାୟି? ଆମିନି ମାହାପୂରୁ ଲାଗେଏତି କାମାତାକି ଡଣ୍ତ ହୀନେସି, ଏ଼ୱାସି କି ଦାର୍ମୁ ହିଲାଆଗାଟାସି? ନା଼ନୁ ମାଣ୍ସିଲେହେଁ ୱେସିମାଇଁ ।
6 Of course not! How else could God judge the world?
୬ଏଲେଆ଼ହିଁ ଆ଼ଏ । ମାହାପୂରୁ ଦାର୍ମୁଗାଟାସି ଆ଼ଆତିହିଁ, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିହିଁ ଦାର୍ତିତି ନୀହାଁୟି କିନେସି?
7 Someone could say, “Why am I still condemned as a sinner if my lies make the truth of God and his glory more obvious in contrast?”
୭ସାମା ନା଼ ମିଚି ତଲେ ମାହାପୂରୁତି ସାତାତାୟି ତାନି ଗାୱୁରମି ତାକି ହା଼ରେକା ଗାଡି ଆ଼ତେ, ଆତିହିଁ ନା଼ନୁ ପା଼ପୁ ଗାଟାତେଏଁ ଇଞ୍ଜିଁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ନୀହାଁୟି କିୱି ଆ଼ଇଁ?
8 Is it a case of, “Let's sin to bring about good”? That's what some people have slanderously accused us of saying. They should be rightly condemned!
୮ମା଼ର ଏ଼ନାଆଁତାକି ଏଲେଇନାଆୟି, “ୱା଼ଦୁ ମା଼ର ଲାଗେଏତି କାମା କିନ, ଆତିହିଁ ମାଙ୍ଗେତାକି ନେହେଁ ଆ଼ନେ?” ନା଼ନୁ ଇଲେତି କାତା ୱେସିମାନାକି ଦାୱା କିହାନା ଏଚେକା ଲ଼କୁ ନାଙ୍ଗେ ନିନ୍ଦା କିହିମାଞ୍ଜାନେରି, ଏ଼ୱାରି ଈଦାଆଁତାକି ଆମିନି ଡଣ୍ତ ପା଼ଣ୍ନାୟି ମାନେ, ସାତାତଲେ ବେଟାଆ଼ନେରି ।
9 So then, are we Jews better than others? Definitely not! Remember that we've already argued that both Jews and foreigners are under the control of sin.
୯ଆତିହିଁ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁ ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତି ଲ଼କୁ କିହାଁ ହା଼ରେକା ନେହାଁରି ମାନେରି? ଏଚେଲାୱା ଆ଼ଏ, ନା଼ନୁ ନ଼କେଏ ୱେସାମାଞ୍ଜାଇଁ ଜୀହୁଦି ଅ଼ଡ଼େ ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତି ଲ଼କୁ ପା଼ପୁତି ବା଼ଡ଼୍ୟୁତା ମାନେରି,
10 As Scripture says, “No one does what is right, not even one.
୧୦ଦାର୍ମୁ ସା଼ସ୍ତେରିତା ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ; “ଦାର୍ମୁଗାଟାସି ଆମ୍ବାଆସି ହିଲଅସି, ରଅସି ଜିକେଏ ହିଲଅସି,
11 No one understands; no one seeks God.
୧୧ରଅସି ଜିକେଏ ବୁଦିଗାଟାସି ହିଲଅସି; କି ମାହାପୂରୁଇଁ ପାରିନାସି ହିଲଅସି ।
12 Everyone has turned their backs on him; everyone does what is totally wrong. No one does what is good, not a single one.
୧୨ଏ଼ୱାରି ବାରେଜା଼ଣା ମାହାପୂରୁ ତା଼ଣାଟିଏ ହେକ ହାଜାମାନେରି; ଏ଼ୱାରି ବାରେଜା଼ଣା ଲାଗେଏ ଜିରୁତା ହାଜାମାନେରି; ଆମ୍ବାଆସି ଜିକେଏ ରଅସି ସାତାପା଼ଣାତି କାମାକିନାସି ହିଲଅସି ।
13 Their throats are like an open grave; their tongues spread deceit; their lips ooze with the venom of snakes.
୧୩ଏ଼ୱାରି ହା଼ଡା ଦେପିଆ଼ତି ମାଡ଼୍ହା ମୁହ୍ନି ଟା଼ୟୁ, ଏ଼ୱାରି ଗୂତିଟି ମିଚି କାତା ହ଼ଚିମାନେ, ଲୂଡ଼ା ଡ଼଼ଇ ଅ଼ଟୁ କା଼ଚାମାନି ରା଼ଚୁତି ବୀସାମାନେ ।
14 Their mouths are full of bitterness and curses,
୧୪ଏ଼ୱାରି ଗୂତିତି କାତା କାମ୍ବେଲି ଗାଟାୟି ଇଞ୍ଜାଁ ବା଼କା ତଲେ ନେଞ୍ଜାମାନେ ।
15 and they are quick to cause pain and death.
୧୫ଏ଼ୱାରି ଇର୍ହାଲି ଅ଼ଡ଼େ ପା଼ୟାଲି ଦେବୁଣିଏ ହ଼ନେରି ।
16 Their way leads to disaster and misery;
୧୬ଏ଼ୱାରି ଆମ୍ବିୟାୱାକି ହାନେରି, ଏମ୍ବାଆଁ ନା଼ସା ଇଞ୍ଜାଁ ସା଼ସ୍ତି ବେଟାଆ଼ନେରି ।
17 they don't know how to live in peace.
୧୭ଏ଼ୱାରି ହିତ୍ଡ଼ିତି ଜିରୁ ପୁଞ୍ଜାହିଲଅରି,
18 They don't care about respecting God at all.”
୧୮ମାହାପୂରୁଇଁ ଆଜିନାୟି ଏ଼ୱାରିତା଼ଣା ହିଲେଏ ।”
19 It's clear that everything in the law applies to those who live under the law so that no one could have any excuses, and to make sure everyone in the whole world is answerable to God.
୧୯ମା଼ର ପୁଞ୍ଜାମାନାୟି, ମେ଼ରା ମା଼ନି କିହିମାନେରି, ଏମ୍ବାତି ବାରେ ହୁକୁମିଇଁ ଏ଼ୱାରି ମା଼ନି କିନାୟିମାନେ । ମାହାପୂରୁ ଏଚିବେ଼ଲା ବାରେ ଦାର୍ତିତି ବିଚାରା କିନେସି, ମେ଼ରାତି ମା଼ନି କିଆଗାଟି ଲ଼କୁ ଜାହାରାଇଁ ଦ଼ହ ହିଲାଆ ଗାଟାତମି ଇଞ୍ଜିଁ ଇଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡଅରି ।
20 For no one is made right before God by doing what the law requires. The law only helps us recognize what sin really is.
୨୦ସାମା ମେ଼ରା ତଲେ କିନି କାମା ମା଼ନି କିହାଁ ଆମ୍ବାଆସି ଜିକେଏ ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ଦାର୍ମୁଗାଟାସି ଆ଼ହାଲି ଆ଼ଡଅସି । ଇଚିହିଁ ମେ଼ରାଟି ମାଣ୍ସି ୱାର୍ଇ ପା଼ପୁତି ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡିମାନେସି ।
21 But now God's character of goodness and right has been demonstrated. It has nothing to do with law-keeping, even though it was spoken of by the law and the prophets.
୨୧ମାହାପୂରୁ ମାଣ୍ସିଇଁ ତାନିତଲେ ନେହିଁକିଁ ଆଣ୍ଡାଲି ତାକି ମେ଼ରା ପିସ୍ପେ ଏ଼ନାଆଁ କିହାମାନେସି, ଏ଼ଦି ନୀଏଁ ତ଼ଞ୍ଜା ଆ଼ହିମାନେ । ଏ଼ କାତା ମ଼ସାତି ମେ଼ରା ଇଞ୍ଜାଁ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନାରି ଜିକେଏ ସା଼କି ହୀହାମାନେରି ।
22 This character of God that is good and right comes to everyone who trusts in Jesus Christ, those who place their confidence in him. It doesn't matter who we are:
୨୨ୱାର୍ଇ ଜୀସୁ କ୍ରୀସ୍ତ ତା଼ଣା ନାମିତାକି ଲ଼କୁ ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ଦାର୍ମୁଗାଟାରି ଆ଼ନେରି । ମାହାପୂରୁ ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ପାର୍ଡ଼ା ବାଚି କିଆନା କ୍ରୀସ୍ତଇଁ ନାମିତି ବାରେ ଜା଼ଣାକି ର଼ ପାରୁ ହୀନେସି ।
23 We have all sinned, and we fall far short of God's glorious ideal.
୨୩ବାରେଜା଼ଣା ପା଼ପୁ କିହାମାନେରି ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁତି ଗାୱୁରମିଟି ହେକ ଆ଼ହାମାନେରି ।
24 Yet through the free gift of his grace God makes us right through Christ Jesus who sets us free.
୨୪ସାମା, ଏ଼ୱାରି ଉଜେଏ ମାହାପୂରୁତି କାର୍ମାମେହ୍ନି ଦା଼ନା ତଲେ କ୍ରୀସ୍ତ ଜୀସୁ ତା଼ଣା ଆମିନି ଗେଲ୍ପି ଆ଼ନାୟି ମାନେ, ଏ଼ଦାଆଁ ତଲେ ଦାର୍ମୁଗାଟାରି ଆ଼ନେରି ।
25 God openly presented Jesus as the gift that brings peace to those trusting in him, the one who shed his blood. God did this to demonstrate he is truly good and right, for previously he would hold back and pass over sins,
୨୫ମାହାପୂରୁ ଜୀସୁଇଁ ଦା଼ନା ହୀତେସି, ଏ଼ନିକିଁ ଏ଼ୱାଣି ହା଼କି, ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ନାମାମାନି ଲ଼କୁତାକି ପା଼ପୁ ମେଣ୍ଙ୍ଗିନି ଊପେୟି ଆ଼ନେ । ମାହାପୂରୁ ଅ଼ର୍ହାନା ଲ଼କୁ କିହାମାନି ତଲିତି ପା଼ପୁତି ତ଼ସାହିଲଅସି ।
26 but now at this present time God proves he is fair and does what is right, and that he makes right those who trust in Jesus.
୨୬ସାମା ନୀଏଁ ଏ଼ୱାସି ଜାହାରା ଦାର୍ମୁ ଗାଟାଣି ତ଼ସାଲି ତାକି ପା଼ପୁ ମ୍ଣେକ୍ନି ମେ଼ରା କିହାମାନେସି । ଈଦାଆଁ ତଲେ ମାହାପୂରୁ ତ଼ସାମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ତା଼ନୁଏ ଦାର୍ମୁଗାଟାସି ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବାଆସି ଜୀସୁ ତା଼ଣା ନାମିନେସି, ଏ଼ୱାସି ବାରେଜା଼ଣାତି ଦାର୍ମୁ ଗାଟାରିଲେହେଁ ଆବିନେସି ।
27 So do we have anything to boast about then? Absolutely not, there's no place for that! And why's that? Is it because we follow the law of observing requirements? No, we follow the law of trusting in God.
୨୭ଆତିହିଁ ଆମିନି କାତାତା ମା଼ର ବଡପଣ ଆ଼ନାୟି? ଆ଼ଏ, ଏଲେତି କାତା ଏ଼ନାୟି ହିଲେଏ । ବଡପଣ ଆ଼ହାଲିତାକି ମା଼ ତା଼ଣା ଏ଼ନାୟି ମାନେ? ମା଼ର ବାରେ ହୁକୁମି ମା଼ନୱି ଆ଼ହିମାନାୟି ଇଞ୍ଜିହିଁ କି? ଆ଼ଏ, ୱାର୍ଇ ନାମୁଏ ମା଼ ବଡପଣ ଆ଼ନେ ।
28 We conclude that people are made right with God through their trust in him, and not from legal observance.
୨୮ମା଼ର ନେହିଁକିଁ ତେଲ୍ହାଲି ଆ଼ଡିନାୟି. ରଅସି ୱାର୍ଇ ତାନି ନାମୁତଲେ ମାହାପୂରୁ ନ଼କିତା ଦାର୍ମୁଗାଟାସି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେ଼ଙ୍ଗିନେସି, ମେ଼ରାତି ମା଼ନି କିତିସାରେ ଆ଼ଏ ।
29 Is God only the God of the Jews? Isn't he the God of other people as well? Of course he is!
୨୯ମାହାପୂରୁ ୱାର୍ଇ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁତି ମାହାପୂରୁକି? ଏ଼ୱାସି ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତି ଲ଼କୁତି ମାହାପୂରୁ ଆ଼ଏକି? ସାତେଏ ଏ଼ୱାସି ବାରେ ଲ଼କୁତି ମାହାପୂରୁ ।
30 There is only one God, and he makes us morally right through our trust in him, whoever we are, Jew or foreigner.
୩୦ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ, ମାହାପୂରୁ ରଅସିଏ, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ଜୀହୁଦି ଇଞ୍ଜାଁ ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତି ଲ଼କୁତି ନାମୁ ତାକି ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରାଇଁ ଦାର୍ମୁ ଗାଟାରିଲେହେଁ ଆବିନେସି ।
31 Does that mean that by trusting in God we do away with the law? Of course not! In fact we affirm the importance of the law.
୩୧ଆତିହିଁ, ମା଼ର କି ନାମୁତଲେ ମ଼ସାତି ମେ଼ରା ମ୍ଣେକ୍ହି ମାନାୟି? ଏ଼ଦି ଏଚେଲା ଜିକେଏ ଆ଼ଆପେ, ସାମା ମା଼ର ନାମୁତଲେ ମ଼ସାତି ମେ଼ରାଇଁ ଜାଣ୍ଡେ ତୀରି କିହିମାନାୟି ।
