Romans 2
1 So if you judge others you don't have any excuse, whoever you are! For in whatever way you condemn others, you're judging yourself, because you're doing the same things.
Dlatego jesteś bez wymówki, człowieku, [kimkolwiek jesteś], który osądzasz. W czym bowiem osądzasz drugiego, osądzasz samego siebie, ponieważ ty, który osądzasz drugiego, robisz to samo.
2 We know that God's judgment on those who do such things is based on truth.
Lecz wiemy, że sąd Boży jest według prawdy przeciwko tym, którzy robią takie [rzeczy].
3 When you judge them do you really think that you however can avoid God's judgment?
Czy myślisz, człowieku, który osądzasz tych, którzy robią takie [rzeczy], a sam je robisz, że ty unikniesz sądu Bożego?
4 Or is it that you're treating his wonderful kindness, tolerance, and patience with contempt, not realizing that God in his kindness is trying to lead you to repent?
Czy gardzisz bogactwem jego dobroci, cierpliwości i nieskwapliwości, nie wiedząc, że dobroć Boga prowadzi cię do pokuty?
5 Due to your hard-hearted attitude and your refusal to repent, you're making things far worse for yourself on the day of retribution when God's judgment is demonstrated to be absolutely right.
Ty jednak przez swoją zatwardziałość i niepokutujące serce gromadzisz sobie samemu gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga;
6 God will make sure everyone receives what they deserve according to what they've done.
Który odda każdemu według jego uczynków:
7 Those who have kept on trying to do what is good and right will receive glory and honor, immortality and eternal life. (aiōnios g166)
Tym, którzy przez wytrwanie w dobrym uczynku szukają chwały, czci i nieśmiertelności, [odda] życie wieczne; (aiōnios g166)
8 But those who think only of themselves, rejecting the truth and deliberately choosing to do evil, will receive punishment and furious hostility.
Natomiast swarliwym i nieposłusznym prawdzie, lecz posłusznym niesprawiedliwości, [odda] zapalczywość i gniew.
9 Everyone who does evil will have trouble and suffering—the Jewish people first, and the foreigners too.
Utrapienie i ucisk [odda] duszy każdego człowieka, który popełnia zło, najpierw Żyda, potem i Greka;
10 But everyone who does good will have glory, honor, and peace—the Jewish people first, and the foreigners too.
A chwałę, cześć i pokój każdemu, kto czyni dobro, najpierw Żydowi, potem i Grekowi.
11 God has no favorites.
U Boga bowiem nie ma względu na osobę.
12 Those who sin even though they don't have the written law are still lost, while those who sin that do have the written law will be condemned by that law.
Bo ci, którzy bez prawa zgrzeszyli, bez prawa też zginą, a ci, którzy w prawie zgrzeszyli, przez prawo będą sądzeni;
13 Just listening to what the law says doesn't make you right in God's sight. It's those who do what the law says who are made right.
(Gdyż nie słuchacze prawa [są] sprawiedliwi przed Bogiem, ale ci, którzy wypełniają prawo, będą usprawiedliwieni.
14 The foreigners don't have the written law, but when they instinctively do what it says, they are following the law even without having the written law.
Gdy bowiem poganie, którzy nie mają prawa, z natury czynią to, co jest w prawie, oni, nie mając prawa, sami dla siebie są prawem.
15 In this way they show how the law works that's written in their minds. As they think about what they're doing, their conscience either accuses them for doing wrong or defends them for doing what is good and right.
Oni to ukazują działanie prawa wpisanego w ich serca, za poświadczeniem ich sumienia i myśli wzajemnie się oskarżających lub też usprawiedliwiających);
16 The good news I share is that a day is coming when God will judge, through Jesus Christ, everyone's secret thoughts.
W dniu, w którym Bóg przez Jezusa Chrystusa będzie sądził skryte sprawy ludzkie według mojej ewangelii.
17 What about you who call yourself a Jew? You rely on the written law and boast about having a special relationship to God.
Oto ty się nazywasz Żydem, polegasz na prawie, chlubisz się Bogiem;
18 You know what he wants; you do what's right because you've been taught from the law.
Znasz [jego] wolę, rozpoznajesz [to, co] lepsze, będąc pouczony przez prawo;
19 You're absolutely sure that you can guide the blind, and that you are a light to those in the dark.
I uważasz się za przewodnika ślepych, za światłość tych, którzy są w ciemności;
20 You think you can set ignorant people straight, a teacher of “children,” because you know from the law all the truth there is to know.
Wychowawcę bezrozumnych, nauczyciela niemowląt, mając w prawie kształt wiedzy i prawdy.
21 So if you're busy teaching others, why don't you teach yourself? You tell people not to steal, but are you stealing?
Ty więc, który uczysz drugiego, samego siebie nie uczysz? Ty, który głosisz, że nie wolno kraść, kradniesz?
22 You tell people not to commit adultery, but are you committing adultery? You tell people not to worship idols, but do you profane temples?
Ty, który mówisz, że nie wolno cudzołożyć, cudzołożysz? Ty, który się brzydzisz bożkami, dopuszczasz się świętokradztwa?
23 You boast about having the law, but don't you misrepresent God by breaking it?
Ty, który się chlubisz prawem, przez przekraczanie prawa znieważasz Boga?
24 As Scripture says, “God's character is defamed among the foreigners because of you.”
Ponieważ z waszego powodu, jak jest napisane, poganie bluźnią imieniu Boga.
25 Being circumcised has value only if you do what the law says. But if you break the law, your circumcision is as worthless as those who are not circumcised at all.
Obrzezanie bowiem jest pożyteczne, jeśli wypełniasz prawo, ale jeśli przekraczasz prawo, twoje obrzezanie staje się nieobrzezaniem.
26 If a man who is not circumcised keeps the law, he should be considered as being circumcised even though he's not.
Jeśli więc nieobrzezany przestrzega przepisów prawa, czyż jego nieobrzezanie nie będzie uznane za obrzezanie?
27 The uncircumcised foreigners who keep the law will condemn you if you break the law, even though you have the written law and circumcision.
I ten, który jest nieobrzezany z natury, a wypełnia prawo, osądzi ciebie, który mając literę i obrzezanie, przekraczasz prawo.
28 It's not what's on the outside that makes you a Jew; it's not the physical sign of circumcision.
Nie ten bowiem jest Żydem, kto jest [Żydem] na zewnątrz, ani nie to jest obrzezaniem, co jest na zewnątrz, na ciele;
29 What makes you a Jew is on the inside, a “circumcision of the heart” that doesn't follow the letter of the law but the Spirit. Someone like that is looking for praise from God, not from people.
Ale ten jest Żydem, kto jest nim wewnątrz, i [to jest obrzezanie, co jest] obrzezaniem serca, w duchu, nie w literze, którego chwała nie [pochodzi] od ludzi, lecz od Boga.
