Proverbs 23
1 When you sit down for a meal with a ruler, look carefully at what is placed before you,
Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
2 and cut down if you have a big appetite.
dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
3 Don't be greedy for his fancy food, for it's offered with deceptive motives.
Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
4 Don't wear yourself out trying to get rich—be wise enough not to bother!
Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
5 It disappears in the blink of an eye, suddenly growing wings and flying off into the sky like an eagle.
A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
6 Don't accept meal invitations from miserly people; don't be greedy for their fancy food,
Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
7 for what they're thinking inside is what they really are. They say, “Come on, eat and drink!”—but in their minds they don't really care about you.
sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
8 You'll vomit up the little pieces you've eaten, and your kind words of appreciation will be wasted.
Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
9 Don't talk to stupid people because they'll ridicule your wise words.
Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
10 Don't move ancient boundary markers, and don't encroach on fields belonging to orphans,
Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
11 for their Protector is powerful and he will plead their case against you.
sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
12 Focus your mind on instruction; listen intently to words of knowledge.
Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
13 Don't keep from disciplining your children—a beating won't kill them.
Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
do ta rrahësh me thupër, por do të shpëtosh shpirtin e tij nga Sheoli. (Sheol h7585)
15 My son, if you think wisely then I'll be happy;
Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
16 I'll be delighted when you say what's right.
zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
17 Don't think enviously of sinners, but always remember to honor the Lord,
Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
18 for there's definitely a future for you, and your hope will not be crushed.
sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
19 Pay attention, my son, and be wise; make sure your mind concentrates on following the right way.
Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
20 Don't join in with people who drink too much wine or who stuff themselves with meat.
Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
21 For people who get drunk and overeat lose all they've got, and they spend so much time dozing that all they have left to wear is rags.
sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
22 Pay attention to your father, and don't disregard your mother when she's old.
Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
23 Invest in truth—and don't sell it! Invest in wisdom, instruction, and understanding.
Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
24 Children who do right make their fathers very happy; a wise son brings joy to his father.
Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
25 Make your father and mother happy; bring joy to her who gave birth to you.
Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
26 My son, give me your undivided attention, and cheerfully follow my example.
Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
27 A prostitute is like being trapped in a pit; an immoral woman is like getting stuck a narrow well,
Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
28 Like a robber, she lies in wait ready to ambush men and make more of them unfaithful to their wives.
Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
29 Who's in trouble? Who's in pain? Who's arguing? Who's complaining? Who's injured for no reason? Who's got bloodshot eyes?
Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
30 —those who spend a long time drinking wine, those who are always trying some new cocktail.
Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
31 Don't let the look of wine tempt you—how red it is, how it sparkles in the cup, how smooth it feels as it goes down.
Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
32 In the end it bites like a serpent, it stings like a snake.
Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
33 You'll hallucinate, seeing strange things, and your confused mind will make you say all kinds of craziness.
Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
34 You'll stumble around like you're on the rolling ocean, you'll be tossed about like someone lying down at the top of a ship's mast, saying,
Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
35 “People punched me, but it didn't hurt me; they beat me, but I didn't feel a thing. I've got to get up because I need another drink.”
Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
