Proverbs 20
1 Wine turns you into a mocker, alcohol makes you aggressive; you're stupid to be deceived by drink.
La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.
2 When a king gets terribly angry, he sounds like a roaring lion; anyone who makes him furious is liable to be killed.
Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.
3 Avoiding conflict is the proper thing to do, but stupid people are quick to argue.
Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.
4 Slackers don't sow when they should, so when harvest comes they don't have anything.
En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.
5 Discovering what someone is planning in their mind is like looking at deep water, but a person who has understanding will find out.
Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.
6 Many people tell you they're loyal, but can you find someone really trustworthy?
Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?
7 Good people live honestly; how happy are their children if they follow them.
Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.
8 When a king sits in judgment he recognizes all that isn't right.
Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.
9 Who can claim, “I've made sure my conscience is clean; I've purified myself from sin”?
Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?
10 The Lord hates both dishonest weights and dishonest measures.
Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
11 Even children reveal what they're like by what they do, whether their actions are good and right.
Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.
12 The Lord made our ears to hear and our eyes to see.
Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
13 If you love sleeping you'll become poor. Wake up and get busy, and you'll have plenty to eat.
Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.
14 “It's really rubbish,” says the one buying, but afterwards goes and boasts to others about making a good deal.
Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.
15 There's gold and plenty of expensive gemstones, but talking sense is a more valuable jewel.
Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.
16 If someone guarantees a stranger's debt with their cloak, be sure to take it! Make sure you have whatever is pledged to foreigners!
Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
17 Food you get by cheating may taste sweet, but afterwards it will be like a mouthful of gravel.
Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.
18 With sound advice, plans are successful; if you're going to war, make sure you have good guidance.
Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.
19 A gossip goes around revealing secrets; stay away from people who talk a lot.
Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.
20 Anyone who curses their father or mother will have their light put out and end in utter darkness.
Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.
21 Wealth gained too soon won't do you any good in the end.
Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.
22 Don't say, “I'll get you back for doing me wrong.” Leave it to the Lord, and he'll help you.
Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.
23 The Lord hates incorrect weights; using dishonest scales is wrong.
Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.
24 The Lord shows us the way to go, so how would we decide for ourselves?
La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?
25 It's a mistake to make a promise to God and then have second thoughts about it later.
Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.
26 A wise king separates out the wicked by winnowing and punishes them by threshing.
Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.
27 The Lord's light shines on the conscience, revealing our deepest thoughts.
La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.
28 Trustworthy love and faithfulness keep a king safe; trustworthy love supports his rule.
Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.
29 Young men value their strength, but the old value even more the wisdom that comes with gray hair.
Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.
30 Wounds and blows clean away what's evil; beatings clean what's deep down inside.
Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.
