Matthew 27
1 Early in the morning all the chief priests and elders of the people consulted together and decided to have Jesus put to death.
Ug sa pag-abut na sa kabuntagon, ang tanang mga sacerdote nga punoan ug ang mga anciano sa lungsod nanagkasabut batok kang Jesus aron ipapatay siya.
2 They bound him, led him away, and handed him over to Pilate, the governor.
Ug siya ilang gigapos ug gitaral ug gihatud ngadto kang Pilato nga gobernador.
3 When Judas, the one who'd betrayed Jesus, saw that Jesus had been condemned to death, he regretted what he'd done and returned the thirty silver coins to the chief priests and the elders.
Ug si Judas, ang iyang magbubudhi, sa pagkakita niya nga si Jesus gihukman sa silot, nagbasul ug ang salapi nga katloan ka buok gidala niya balik ngadto sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano,
4 “I've sinned! I've betrayed innocent blood!” he told them. “What's that got to do with us?” they replied. “That's your problem!”
ug miingon, "Nakasala ako sa akong pagtugyan sa dugo nga matarung." Apan mitubag sila nga nag-ingon, "Unsa may amo niana? Imo ra kana."
5 Judas threw the silver coins into the sanctuary and left. He went away and hanged himself.
Ug ang salapi iyang gisalibay sa sulod sa Templo, ug mipahawa siya. Ug siya milakaw ug nagbitay sa iyang kaugalingon.
6 The chief priests took the silver coins and said, “This is blood money, so it's not lawful to put this in the Temple treasury.”
Apan ang mga sacerdote nga punoan, sa napunit na nila ang mga salapi, miingon, "Dili matarung ang pagbutang niini diha sa panudlanan sa templo, kay kuwarta kini nga bili sa dugo."
7 So they agreed to buy the potter's field as a place to bury foreigners.
Busa nanagsabut sila, ug pinaagi niini ilang gipalit ang yuta sa magkokolon, aron pagalubngan alang sa mga dumoloong.
8 That's why the field is still called today the “Field of Blood.”
Busa ang maong yuta ginganlan nga Yuta nga Dugoon hangtud karong mga adlawa.
9 This fulfilled the prophecy spoken through the prophet Jeremiah: “They took thirty silver coins—the ‘value’ of the one who was bought at the price set by some of the children of Israel—
Ug natuman ang gisulti pinaagi sa profeta nga si Jeremias nga nag-ingon, "Ug ilang gikuha ang salapi nga katloan ka buok nga mao ang bili sa gibilhan sa pipila sa mga anak ni Israel,
10 and used them to pay for the potter's field, just as the Lord instructed me to do.”
ug kini ilang gibaylo sa yuta sa magkokolon, sumala sa gitugon kanako sa Ginoo."
11 Jesus was brought before Pilate the governor who asked him, “Are you the King of the Jews?” “You said it,” Jesus replied.
Ug si Jesus nagtindog sa atubangan sa gobernador; ug ang gobernador nangutana kaniya, "Mao ba ikaw ang Hari sa mga Judio?" Si Jesus mitubag kaniya, "Sumala sa giingon mo, mao ako."
12 But when the chief priests and elders brought charges against him, Jesus did not answer.
Apan sa diha nga gipasakaan na siyag sumbong sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano, siya walay gitubag.
13 “Don't you hear how many charges they're bringing against you?” Pilate asked him.
Unya miingon kaniya si Pilato, "Wala ka ba makadungog sa daghang mga butang nga ilang gipanghimatuod batok kanimo?"
14 But Jesus didn't say anything, not a single word. This greatly surprised the governor.
Apan wala siyay gitubag kaniya, bisan batok na lang sa usa ka sumbong; ug tungod niana ang gobernador nahibulong ug daku.
15 Now it was the custom of the governor to release to the crowd during the festival whichever prisoner they wanted.
Ug sa panahon sa fiesta nabatasan sa gobernador ang pagbuhi alang sa katawhan sa usa ka buok nga binilanggo nga bisan kinsa nga ilang pangayoon.
16 At that time a notorious prisoner was being held, a man named Barabbas.
Ug niadtong panahona dihay ilang usa ka bantugang binilanggo nga ginganlan si Barrabas.
17 So Pilate asked the crowds that had gathered, “Who do you want me to release to you? Barabbas, or Jesus, called the Messiah?”
Busa, sa nagkatigum na sila, si Pilato miingon kanila, "Kinsa may gusto ninyong akong buhian alang kaninyo, si Barrabas ba o si Jesus ba, ang ginatawag nga Cristo?"
18 (He had realized it was because of jealousy that they had handed Jesus over to him to be tried.)
Kay nasayran man ugod niya nga tungod sa kasina ilang gitugyan siya ngadto kaniya.
19 While he was sitting on the judge's seat, his wife sent a message to him that said, “Don't do anything to this innocent man, for I've suffered terribly today as a result of a dream about him.”
Ug labut pa, samtang si Pilato naglingkod sa lingkoranan sa hukmanan, gipadad-an siyag pulong sa iyang asawa, nga nag-ingon, "Ayaw baya pagpanggilabut nianang tawo nga matarung, kay hilabihan sa akong pag-antus tungod kaniya pinaagi sa damgo karong adlawa."
20 But the chief priests and the elders convinced the crowds to ask for Barabbas, and to have Jesus put to death.
Ug ang mga tawo giulo-ulohan sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano sa pagpangayo kang Barrabas ug sa pagpapatay kang Jesus.
21 When the governor asked them, “So which of the two do you want me to release to you?” they answered, “Barabbas.”
Ug ang gobernador miingon na usab kanila, "Hain niining duruha ang gusto ninyong buhian ko alang kaninyo?" Sila miingon, "Si Barrabas!"
22 “Then what shall I do with Jesus, the Messiah?” he asked them. They all shouted out, “Have him crucified!”
Si Pilato miingon kanila, "Nan unsaon ko man kini si Jesus, ang ginatawag nga Cristo?" Silang tanan miingon, "Ilansang siya sa krus!"
23 “Why? What crime has he committed?” Pilate asked. But they shouted even louder, “Crucify him!”
Ug siya miingon, "Kay ngano man, unsa bay iyang nabuhat nga dautan?" Apan misamot sila sa pagsinggit nga nag-ingon, "Ilansang siya sa krus!"
24 When Pilate saw it was a lost cause, and that a riot was developing, he took some water and washed his hands in front of the crowd. “I'm innocent of this man's blood. It's on your heads!” he told them.
Busa, sa pagtan-aw ni Pilato nga wala siyay dag-anan, ug nga hapit na hinoon magsugod ang kagubot, mikuha siyag tubig ug sa atubangan sa panon sa katawhan nanghunaw siya sa iyang nga kamot, nga nag-ingon, "Wala akoy sala sa dugo niining tawhana; kamo na lay mag-igo niana."
25 All the people answered, “May his blood be on us, and on our children!”
Ug ang tanang mga tawo mitubag nga nanag-ingon, "Ang iyang dugo ipapaningil lang gikan kanamo ug sa among kaanakan!"
26 Then he released Barabbas to them, but he had Jesus whipped and sent to be crucified.
Ug si Barrabas iyang gibuhian alang kanila; ug tapus niya ipahampak si Jesus, iyang gitugyan siya aron ilansang sa krus.
27 The governor's soldiers took Jesus into the Praetorium and the whole troop surrounded him.
Ug si Jesus gidala sa mga sundalo sa gobernador ngadto sa palasyo, ug sa iyang atubangan ilang gipundok and tibuok bando sa kasundalohan.
28 They stripped him and put a scarlet cloak on him.
Ug sa nahuboan na siya nila, ilang gisul-oban siyag kupo nga mapula,
29 They made a crown of thorns and placed it on his head, and put a stick in his right hand. They kneeled down in front of him and mocked him, saying, “We salute you, King of the Jews!”
ug sa nakalukong silag purongpurong nga sampinit, kini ilang gipahaum diha sa iyang ulo, ug ila siyang gipakupot ug baston nga bagakay sa iyang too nga kamot. Ug sa nagluhodluhod sila sa iyang atubangan sa pagbugalbugal kaniya, sila nagkanayon, "Mabuhi ang Hari sa mga Judio!"
30 They spat on him, and took the stick and beat him over the head with it.
Ug ilang gipanaglud-an siya, ug unya ilang gikuha kaniya ang baston nga bagakay ug gihapak kini sa iyang ulo.
31 When they'd finished mocking him, they took off the robe and put his own clothes back on him. Then they led him away to crucify him.
Tapus sa ilang pagbugalbugal kaniya, siya gihukasan nila sa kupo ug giuli pagsul-ob kaniya ang iyang kaugalingong mga sapot, ug unya ilang gidala siya aron ilang ilansang sa krus.
32 On the way they found a man called Simon, from Cyrene, and they forced him to carry Jesus' cross.
Ug sa pagpanggula nila sa siyudad, ilang hingsugatan ang usa ka tawo nga taga-Cirene, nga ginganlan si Simon; ug siya ilang gipugos sa pagpas-an sa krus ni Jesus.
33 When they arrived at Golgotha, meaning “Place of the Skull,”
Ug sa pag-abut nila sa usa sa ka dapit nga ginganlan ug Golgota (nga sa ato pa, dapit sa kalabera),
34 they gave him wine mixed with gall. But having tasted it, he refused to drink it.
si Jesus ilang gihatagan ug bino nga sinambugan ug apdo aron iyang imnon; apan sa natilawan niya kini, midumili siya sa pag-inom niini.
35 After they had crucified him, they rolled dice to divide his clothes between them.
Ug sa gikalansang na siya nila sa krus, ilang gibahinbahin ang iyang mga bisti tali kanila pinaagi sa ripa;
36 Then they sat down and kept watch over him there.
ug unya nanglingkod sila aron sa pagbantay kaniya didto.
37 They placed a sign over his head with the charge against him. It read, “This is Jesus, the King of the Jews.”
Ug sa uloibabaw kaniya, ilang gibutang ang sumbong batok kaniya, sinulat nga nag-ingon, "Mao kini si Jesus, ang Hari sa mga Judio."
38 They crucified two criminals with him, one on the right, and one on the left.
Ug dihay duha ka mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya, usa sa iyang too ug usa sa iyang wala.
39 Those who passed by shouted insults at him, shaking their heads,
Ug siya gibiaybiay sa mga nanagpangagi nga nanagyangoyango sa ilang mga ulo
40 saying, “You who promised to destroy the Temple and rebuild it in three days, why don't you save yourself! If you really are the Son of God, then come down from the cross.”
ug nanag-ingon, "Ikaw nga maoy moguba sa templo ug mopatindog niini sulod sa tulo ka adlaw, luwasa ang imong kaugalingon! Anak ka man kaha sa Dios, kanaug sa krus."
41 The chief priests mocked him in the same way, along with the religious teachers and elders.
Maingon man usab ang mga sacerdote nga punoan, uban sa mga escriba ug mga anciano, kaniya nagbugalbugal nga nanag-ingon,
42 “He saved other people, but he can't save himself!” they said. “If he really is the king of Israel, let him come down from the cross, and then we'll believe him!
"Kana siya nagluwas sa uban, apan sa iyang kaugalingon dili na hinoon makaluwas. Siya mao ang Hari sa Israel; pakanauga siya karon gikan sa krus, ug unya mosalig kita kaniya.
43 He trusts God so confidently—well let God rescue him now if he wants him, because he claimed ‘I am the Son of God.’”
Nagasalig siya sa Dios; ipaluwas siya kaniya, kon may gusto man ang Dios kaniya; kay nag-ingon man tuod siya, `Ako mao ang Anak sa Dios.'"
44 The criminals who were crucified with him also insulted him in the same way.
Ug ang mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya nanamastamas usab kaniya sa samang paagi.
45 From noon until three o'clock darkness covered the whole country.
Ug sukad sa ikanapulog-duha ang takna sa kaudtohon, dihay kangitngit sa tibuok kayutaan hangtud sa ikatulo ang takna sa hapon.
46 At about three o'clock Jesus shouted out loud, “Eli, Eli, lama sabachthani?” which means, “My God, my God, why have you abandoned me?”
Ug sa may ikatulo na ang takna sa hapon, si Jesus mituwaw sa makusog nga tingog nga nag-ingon, "Eli, Eli, lama sabactani?" nga sa ato pa, "Dios ko, Dios ko, nganong gitalikdan mo ako."
47 When some of those standing there heard it, they said, “He's calling for Elijah!”
Ug dihay nanagtindog sa duol nga sa pagkadungog nila niini miingon, "Nagtawag siya kang Elias."
48 Immediately one of them ran and grabbed a sponge, soaked it in vinegar, put it on a stick, and gave it to Jesus to drink.
Ug ang usa kanila midalagan dihadiha ug mikuhag espongha, gipatuhop kinig suka, ug gibutang kini sa tumoy sa usa ka bagakay ug gitunol kaniya aron iyang imnon.
49 But the others said, “Leave him alone. Let's see if Elijah will come and save him.”
Apan ang uban nanag-ingon, "Pasagdi lang; tan-awon ta kon moanhi ba si Elias aron sa pagluwas kaniya." Ug dihay mikuhag bangkaw ug iyang gidughang ang kilid ni Jesus, ug dihay miagay nga tubig ug dugo.
50 Jesus cried out again with a loud voice, and breathed his last.
Ug si Jesus miusab pagtuwaw sa makusog nga tingog ug unya mitugyan sa iyang espiritu.
51 Right then the veil of the Temple was torn apart from top to bottom. The ground shook, the rocks split apart,
Ug tan-awa, ang tabil sa templo nagilis sa duha ka bahin, gikan sa taas ngadto sa ubos, ug ang yuta mikurog, ug ang mga pangpang nangasip-ak;
52 and the graves were opened. Many of those who had lived good lives and had fallen asleep in death were raised to life.
ug nangaabli usab ang mga lubong, ug namangon ang daghang mga lawas sa mga balaan nga nangamatay na,
53 After the resurrection of Jesus they went out from the graveyards into the holy city where many people saw them.
ug sa nakapanggula sila gikan sa mga lubong tapus sa iyang pagkabanhaw, nangadto sila sa siyudad nga balaan ug mipakita ngadto sa daghang mga tawo.
54 When the centurion and those with him who were guarding Jesus saw the earthquake and what happened, they were terrified, and said, “This really was the Son of God!”
Ug sa diha nga ang kapitan ug ang iyang mga kauban nga nagbantay kang Jesus, nakakita sa linog ug sa mga butang nga nagkahitabo, sila nangahadlok pag-ayo ug miingon, "Sa pagkatinuod kini siya anak sa Dios!"
55 Many women were also watching from a distance, those who had followed Jesus from Galilee and had supported him.
Ug usab didtoy daghang mga babaye nga nagpaantaw sa pagtan-aw, mga babaye nga misunod kang Jesus sukad pa sa Galilea sa pag-alagad kaniya;
56 These included Mary Magdalene, Mary the mother of James and Joseph, and the mother of the sons of Zebedee.
nga ang pipila kanila mao sila si Maria Magdalena, ug si Maria nga inahan nila ni Santiago ug ni Jose, ug ang inahan sa mga anak ni Zebedeo.
57 When evening came, a rich man named Joseph, from Arimathea, (who was also a disciple of Jesus),
Ug sa pagkasawomsom na, dihay miabut nga usa ka tawong dato nga gikan sa Arimatea, nga ginganlan si Jose, nga tinun-an usab ni Jesus.
58 went to Pilate and asked for the body of Jesus. Pilate ordered it to be handed over to him.
Siya miadto kang Pilato ug iyang gipangayo ang lawas ni Jesus. Ug si Pilato nagsugo nga ipahatag kini kaniya.
59 Joseph took the body and wrapped it up in a fresh linen cloth,
Ug gikuha ni Jose ang lawas ug gilimisan niya kini sa malinis nga panaptong lino,
60 and placed it in his own new tomb, cut out of solid rock. He rolled a large stone across the entrance to the tomb, and left.
ug gipahimutang niya kini sa sulod sa iyang bag-ong lubnganan nga kinubkob niya diha sa kilid sa pangpang; ug iyang giligid ang usa ka dakung bato ug gisap-ong kini sa pultahan sa lubnganan, ug unya mipahawa siya.
61 Mary Magdalene and the other Mary were there, sitting opposite the tomb.
Ug didto sila si Maria Magdalena ug ang lain pa nga Maria, nga nanaglingkod atbang sa lubnganan.
62 The next day, after the Preparation day, the chief priests and the Pharisees went together to see Pilate.
Ug sa pagkasunod nga adlaw, sa ato pa, tapus sa adlaw sa Pangandam, ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo nanagtigum sa atubangan ni Pilato,
63 They said to him, “Sir, we recall that the imposter said while he was still alive, ‘After three days, I'll rise again.’
ug miingon kaniya, "Senyor, nahinumdom kami nga kadtong limbongan, sa buhi pa siya, nag-ingon, `Tapus sa tulo ka adlaw, mabanhaw ako."
64 Give orders to secure the tomb until the third day. That way his disciples can't come and steal his body and tell people that he was raised from the dead, and the deception in the end will become worse than it was at first.”
Busa magsugo ka nga ang lubnganan pabantayan pag-ayo hangtud sa ikatulong adlaw, kay tingali unyag adtoon ug kawaton siya sa iyang mga tinuin-an ug unya manugilon sila sla mga taawo nga manag-ingon, `Nabanhaw siya gikan sa mga patay,' ug ang ulahing limbong molabaw pa unya hinoon kangilad kay sa nahauna."
65 “I'll give you a guard of soldiers,” Pilate told them. “Now go, and make it as secure as you possibly can.”
Ug si Pilato miingon kanila, "Pagkuha kamog mga bantay nga sundalo; lumakaw kamo ug himoa ninyo kini nga malig-on sumala sa inyong mahimo."
66 So they went and made the tomb secure, sealing the entrance stone and posting soldiers as guards.
Ug sila nanglakaw ug ilang gilig-on ang lubnganan pinaagi sa pagtimri sa bato ug pagbutang didtog mga bantay.
