Matthew 21
1 Jesus and his disciples went to Jerusalem. As they were getting close, they came to the village of Bethphage on the Mount of Olives. Jesus sent two disciples on ahead,
A gdy się przybliżyli do Jerozolimy i przyszli do Betfage na Górę Oliwną, wtedy Jezus posłał dwóch uczniów;
2 telling them, “Go into the village. Right there you'll find a donkey tied up with a colt. Untie them and bring them to me.
Mówiąc im: Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie uwiązaną oślicę i oślątko z nią. Odwiążcie [je] i przyprowadźcie do mnie.
3 If anyone asks you what you're doing, just tell them, ‘The Lord needs them,’ and they will send them right away.”
A gdyby wam ktoś coś mówił, powiedzcie: Pan ich potrzebuje, a zaraz je puści.
4 This was to fulfill what the prophet said:
To wszystko się stało, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka:
5 “Tell the daughter of Zion, ‘Look, your King is coming to you. He is humble, and rides a donkey, and a colt, the offspring of a donkey.’”
Powiedzcie córce Syjonu: Oto twój król przychodzi do ciebie cichy, siedzący na ośle, na oślątku, źrebięciu oślicy.
6 The disciples went and did as Jesus had instructed.
Poszli więc uczniowie i uczynili tak, jak im nakazał Jezus.
7 They brought back the donkey and the colt. They placed their cloaks on them, and he sat on them.
Przyprowadzili oślicę i oślątko, położyli na nie swoje szaty i posadzili go na nich.
8 Many people in the crowd spread their cloaks on the road, while others cut branches from the trees and laid them on the road.
A wielki tłum słał swoje szaty na drodze, inni zaś obcinali gałązki z drzew i kładli na drodze.
9 The crowds that went ahead of him and those that followed were all shouting, “Hosanna to the son of David! Blessed is he who comes in the name of the Lord! Hosanna in the highest!”
A tłumy, które szły przed nim i za nim, wołały: Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Pana! Hosanna na wysokościach!
10 When Jesus arrived in Jerusalem, the whole city was in an uproar. “Who is this?” they were asking.
Kiedy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto i pytano: Któż to jest?
11 “This is Jesus, the prophet from Nazareth in Galilee,” the crowds replied.
A tłumy odpowiadały: To jest Jezus, prorok z Nazaretu w Galilei.
12 Jesus went into the Temple, and threw out all the people buying and selling. He overturned the tables of the money-changers and the chairs of the dove-sellers.
Wtedy Jezus wszedł do świątyni Boga i wypędził wszystkich sprzedających i kupujących w świątyni; poprzewracał stoły wymieniających pieniądze i stołki sprzedających gołębie.
13 He told them, “Scripture says, ‘My house shall be called a house of prayer,’ but you've turned it into a den of thieves.”
I powiedział im: Jest napisane: Mój dom będzie nazwany domem modlitwy, a wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.
14 The blind and the lame came to Jesus in the Temple, and he healed them.
Wtedy ślepi i chromi podeszli do niego w świątyni, a on ich uzdrowił.
15 But when the chief priests and religious teachers saw the wonderful miracles he did, and the children shouting in the Temple, “Hosanna to the son of David,” they were offended. “Do you hear what these children are saying?” they asked him.
A gdy naczelni kapłani i uczeni w Piśmie zobaczyli cuda, które czynił, i dzieci wołające w świątyni: Hosanna Synowi Dawida, rozgniewali się.
16 “Yes,” Jesus replied. “Haven't you ever read the Scripture that says, ‘You arranged for children and infants to give you perfect praise’?”
I zapytali go: Słyszysz, co one mówią? A Jezus im odpowiedział: Tak. Czy nigdy nie czytaliście: Przez usta niemowląt i ssących przygotowałeś [sobie] chwałę?
17 Jesus left them and went out of the city to stay at Bethany.
A opuściwszy ich, wyszedł z miasta do Betanii i tam przenocował.
18 The next morning as he walked back into the city, he was hungry.
A wracając rano do miasta, poczuł głód.
19 He saw a fig tree at the side of the road, so he went over to it but didn't find any fruit, only leaves. He told the fig tree, “May you never ever produce fruit again!” Immediately the fig tree withered. (aiōn g165)
I widząc przy drodze drzewo figowe, podszedł do niego, ale nie znalazł na nim nic oprócz samych liści. I powiedział do niego: Niech się już nigdy nie rodzi z ciebie owoc. I drzewo figowe natychmiast uschło. (aiōn g165)
20 The disciples were amazed to see this. “How did the fig tree wither so suddenly?” they asked.
A gdy uczniowie to zobaczyli, dziwili się, mówiąc: Jak szybko uschło to drzewo figowe!
21 “I tell you the truth,” Jesus replied, “If you really trust in God, and don't doubt him, you could not only do what was done to the fig tree, but even more. If you said to this mountain, ‘Get up and throw yourself into the sea,’ it would happen!
Wtedy Jezus im odpowiedział: Zaprawdę powiadam wam: Jeśli będziecie mieć wiarę i nie zwątpicie, nie tylko to, [co się stało] z drzewem figowym, uczynicie, ale jeśli i tej górze powiecie: Podnieś się i rzuć się do morza, stanie się [tak].
22 You will receive everything you ask for in prayer, as long as you trust in God.”
I wszystko, o cokolwiek poprosicie w modlitwie, wierząc, otrzymacie.
23 Jesus went into the Temple. The chief priests and the ruling elders of the people came to him while he was teaching and asked, “By what authority are you doing these things? Who gave you this authority?”
A gdy przyszedł do świątyni i nauczał, podeszli do niego naczelni kapłani i starsi ludu, pytając: Jakim prawem to czynisz? I kto dał ci tę władzę?
24 “I too will ask you a question,” Jesus replied. “If you give me the answer, I will tell you by what authority I do these things.
A Jezus im odpowiedział: I ja was spytam o pewną rzecz. Jeśli mi odpowiecie, i ja wam powiem, jakim prawem to czynię.
25 Where did the baptism of John come from? Was it from heaven, or was it from human beings?” They argued with each other. “If we say ‘it was from heaven,’ then he'll ask us why we didn't believe him.
Skąd pochodził chrzest Jana? Z nieba czy od ludzi? A oni zastanawiali się między sobą i mówili: Jeśli powiemy, że z nieba, zapyta nas: Czemu więc mu nie uwierzyliście?
26 But if we say, ‘it was from human beings,’ then the crowd will turn against us, because they all consider John to be a prophet.”
Jeśli zaś powiemy, że od ludzi – boimy się tłumu, bo wszyscy uważają Jana za proroka.
27 So they answered Jesus, “We don't know.” “Then I won't tell you by what authority I'm doing these things,” Jesus replied.
Odpowiedzieli więc Jezusowi: Nie wiemy. On również im odpowiedział: I ja wam nie powiem, jakim prawem to czynię.
28 “But what do you think about this illustration? Once there was a man who had two sons. He went to the first son, and said, ‘Son, go and work in the vineyard today.’
Jak wam się wydaje? [Pewien] człowiek miał dwóch synów. Podszedł do pierwszego i powiedział: Synu, idź, pracuj dziś w mojej winnicy.
29 The son answered, ‘I won't,’ but afterwards he was sorry for what he said and he did go.
Ale on odpowiedział: Nie chcę. Lecz potem odczuł żal i poszedł.
30 The man went to the second son, and told him the same thing. He replied, ‘I'll go,’ but he didn't.
Podszedł do drugiego i powiedział to samo. On zaś odpowiedział: [Idę], panie. Ale nie poszedł.
31 Which of the two sons did what his father wanted?” “The first,” they answered. “I tell you the truth: tax-collectors and prostitutes are entering the kingdom of God before you,” Jesus told them.
Który z tych dwóch wypełnił wolę ojca? Odpowiedzieli mu: Ten pierwszy. Jezus im powiedział: Zaprawdę powiadam wam, że celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa Bożego.
32 “John came to show you the way to live right with God, and you didn't believe him, but the tax-collectors and prostitutes did believe him. Later, when you saw what happened, you still didn't repent and believe him.
Przyszedł bowiem do was Jan drogą sprawiedliwości, a nie uwierzyliście mu, ale celnicy i nierządnice mu uwierzyli. A wy, chociaż [to] widzieliście, nie odczuliście żalu, aby mu uwierzyć.
33 Here's another illustration. There once was a man, a landowner, who planted a vineyard. He put a fence around it, made a winepress, and built a watchtower. He rented it to some tenant farmers, and then left to go to a different country.
Posłuchajcie innej przypowieści: Był pewien gospodarz, który założył winnicę. Ogrodził ją płotem, wykopał w niej prasę, zbudował wieżę i wydzierżawił ją rolnikom, i wyjechał.
34 At harvest time, he sent his servants to the farmers to collect the fruit that belonged to him.
A gdy nadszedł czas [zbiorów], posłał swoje sługi do rolników, aby odebrali plony tej [winnicy].
35 But the farmers attacked his servants. They beat one, killed another, and stoned another.
Lecz rolnicy schwytali jego sługi, jednego pobili, innego zabili, a jeszcze innego ukamienowali.
36 So he sent more servants, but the farmers did the same things to them.
Wtedy posłał inne sługi, więcej niż za pierwszym razem, ale postąpili z nimi tak samo.
37 So then he sent his son. ‘They will respect my son,’ he told himself.
W końcu posłał do nich swego syna, mówiąc: Uszanują mego syna.
38 But the farmers, when they saw the son, said to each other, ‘Here's the heir! Come on! Let's kill him so we can take his inheritance!’
Lecz rolnicy, gdy zobaczyli syna, mówili między sobą: To jest dziedzic. Chodźmy, zabijmy go, a posiądziemy jego dziedzictwo.
39 They grabbed him, threw him out of the vineyard, and killed him.
I schwytali go, wyrzucili z winnicy i zabili.
40 When the vineyard owner returns, what will he do to those farmers?”
Gdy więc przyjdzie pan winnicy, co zrobi z tymi rolnikami?
41 The chief priests and elders said to Jesus, “He will put to death those wicked men in the most awful way, and rent out the vineyard to other farmers who will be sure to give him his fruit at harvest time.”
Odpowiedzieli mu: Złych srogo wytraci, a winnicę wydzierżawi innym rolnikom, którzy będą mu oddawać plony we właściwym czasie.
42 “So haven't you read this in the Scriptures?” Jesus asked them. “‘The stone which the builders rejected has become the chief cornerstone. The Lord has done this, and it is wonderful in our eyes.’
Powiedział im Jezus: Czy nigdy nie czytaliście w Pismach: Kamień, który odrzucili budujący, stał się kamieniem węgielnym; Pan to sprawił i jest to cudowne w naszych oczach?
43 That's why I'm telling you that the kingdom of God will be taken away from you. It will be given to a people who produce the right kind of fruit.
Dlatego mówię wam: Królestwo Boże zostanie wam zabrane, a dane narodowi, który wyda jego owoce.
44 Anyone who falls on this stone will be broken, but it will completely crush anyone it falls upon.”
A kto upadnie na ten kamień, rozbije się, na kogo zaś [on] upadnie, zmiażdży go.
45 When the chief priests and the Pharisees heard his illustrations, they realized he was speaking about them.
Kiedy naczelni kapłani i faryzeusze usłyszeli jego przypowieści, domyślili się, że o nich mówił.
46 They wanted him arrested, but they were afraid of what the people would do because the people believed he was a prophet.
I chcieli go schwytać, ale bali się tłumów, ponieważ uważały go za proroka.
