Matthew 12
1 Around that time Jesus was walking through fields of grain on the Sabbath day. His disciples were hungry so they started to pick ears of grain and eat them.
W on czas szedł Jezus w sabat przez zboża, a uczniowie jego łaknęli, i poczęli rwać kłosy i jeść.
2 When the Pharisees saw this they said to Jesus, “Look at your disciples—they're doing what isn't allowed on the Sabbath!”
A ujrzawszy to Faryzeuszowie, rzekli mu: Oto uczniowie twoi czynią, czego się nie godzi czynić w sabat.
3 But Jesus told them, “Haven't you read what David did when he and his men were hungry?
A on im rzekł: Izaście nie czytali, co uczynił Dawid, gdy łaknął, on i ci, którzy z nim byli?
4 He went into the house of God, and he and his men ate the sacred bread that they weren't allowed to eat since it's only for the priests.
Jako wszedł do domu Bożego, i chleby pokładne jadł, których mu się nie godziło jeść, ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom.
5 Haven't you read in the law that on the Sabbath day the priests in the Temple break the Sabbath but are not considered guilty?
Alboście nie czytali w zakonie, że w sabat i kapłani w kościele sabat gwałcą, a bez winy są?
6 However, I tell you that someone is here who is greater than the Temple!
Ale mówię wam, iż tu większy jest niż kościół.
7 If you'd known the meaning of this Scripture, ‘I want mercy, and not sacrifice,’ you wouldn't have condemned an innocent man.
A gdybyście wiedzieli, co to jest: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych;
8 For the Son of man is Lord of the Sabbath.”
Albowiem Syn człowieczy Panem jest i sabatu.
9 Then Jesus left and went into their synagogue.
A odszedłszy stamtąd przyszedł do bóżnicy ich;
10 A man was there with a crippled hand. “Does the law allow healing on the Sabbath?” they asked him, looking for a reason to accuse him.
A oto był tam człowiek mający rękę uschłą; i pytali go, mówiąc: Godzili się w sabat uzdrawiać? aby go oskarżyli.
11 “Suppose you have a sheep and it falls into a hole in the ground on the Sabbath. Don't you grab hold of it and pull it out?” Jesus asked them.
A on im rzekł: Któryż człowiek z was będzie, który by miał owcę jedną, a gdyby mu ta w sabat w dół wpadła, izali jej nie dobędzie i nie wyciągnie?
12 “Don't you think a human being is worth much more than a sheep? So yes, you are allowed to do good on the Sabbath.”
A czemże zacniejszy jest człowiek niżeli owca? Przetoż godzi się w sabat dobrze czynić.
13 Then he said to the man, “Hold out your hand.” The man held out his hand, and it was healed, just as healthy as the other hand.
Tedy rzekł człowiekowi onemu: Wyciągnij rękę twoję; a on wyciągnął, i przywrócona jest do zdrowia jako i druga.
14 But the Pharisees went out and plotted how to kill Jesus.
A wyszedłszy Faryzeuszowie, uczynili radę przeciwko niemu, jakoby go stracili.
15 Knowing this, Jesus left, with large crowds following him. He healed all of them,
Ale Jezus poznawszy to, odszedł stamtąd, i szedł za nim lud wielki; i uzdrowił one wszystkie,
16 but instructed them not to tell people who he was.
I przygroził im, aby go nie objawiali,
17 This fulfilled what Isaiah the prophet said:
Żeby się wypełniło, co powiedziano przez Izajasza proroka, mówiącego:
18 “This is my servant whom I've chosen, The one I love, who pleases me. I will put my Spirit on him, And he will tell the foreigners what's right.
Oto ten sługa mój, któregom obrał, ten umiłowany mój, w którym się upodobało duszy mojej; położę ducha mojego na nim, a sąd narodom opowie;
19 He won't argue, he won't shout out, And nobody will hear his voice in the streets.
Nie będzie się wadził, ani będzie wołał, i nikt na ulicach nie usłyszy głosu jego;
20 He won't break a damaged reed, And he won't extinguish a smoking wick, Until he has proved that his judgment is right,
Trzciny nałamanej nie dołamie, a lnu kurzącego się nie zagasi, aż wystawi sąd ku zwycięstwu;
21 And foreigners will put their hope in him.”
A w imieniu jego narodowie będą nadzieję mieli.
22 Then a man was brought to Jesus who was demon-possessed and blind and dumb. Jesus healed him, so that the dumb man could speak and see.
Tedy przywiedziono do niego opętanego, ślepego i niemego, i uzdrowił go, tak iż on ślepy i niemy i mówił i widział.
23 All the crowds were amazed, and asked, “Could this really be the son of David?”
I zdumiał się wszystek lud, i mówili: Nie tenże jest on syn Dawidowy?
24 But when the Pharisees heard this, they replied, “This man can only throw out demons through the power of Beelzebub, the chief of demons!”
Ale Faryzeuszowie usłyszawszy to, rzekli: Ten nie wygania dyjabłów, tylko przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego.
25 Knowing what they were thinking, Jesus told them, “Any kingdom that is divided against itself will be destroyed. No town or household that is divided against itself can stand.
Lecz Jezus widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, i każde miasto albo dom, sam przeciwko sobie rozdzielony, nie ostoi się.
26 If Satan drives out Satan, then he's divided against himself—so how could his kingdom stand?
A jeźliż szatan szatana wygania, sam przeciwko sobie rozdzielony jest; jakoż się tedy ostoi królestwo jego?
27 If I'm throwing out demons in the name of Beelzebub, in whose name are your people throwing out demons? Your own people prove you're wrong!
A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni sędziami waszymi będą;
28 But if I'm throwing out demons through the power of the Spirit of God, then the kingdom of God has come to you!
A jeźliż ja duchem Bożym wyganiam dyjabły, tedyż do was przyszło królestwo Boże.
29 Can you enter a strong man's house and take his belongings unless you tie him up first? If you do that then you can take everything in his house.
Albo jakoż może kto wnijść do domu mocarza, i sprzęt jego rozchwycić, jeźliby pierwej nie związał mocarza onego? toż dopiero dom jego rozchwyci.
30 Those who are not with me are against me, and those who do not gather together with me do the opposite: they are scattering.
Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
31 That's why I'm telling you that every sin and blasphemy you commit will be forgiven, except blasphemy against the Spirit which won't be forgiven.
Dlatego powiadam wam: Wszelki grzech i bluźnierstwo ludziom odpuszczone będzie; ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będzie odpuszczone ludziom.
32 Those who say something against the Son of man will be forgiven, but those who say something against the Holy Spirit won't be forgiven, neither in this life nor the next. (aiōn g165)
I ktobykolwiek rzekł słowo przeciwko Synowi człowieczemu, będzie mu odpuszczono; ale kto by mówił przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczono, ani w tym wieku ani w przyszłym. (aiōn g165)
33 Either decide that the tree is good, and its fruit is good, or decide that the tree is bad and its fruit is bad—for the tree is known by its fruit.
Czyńcież albo drzewo dobre, i owoc jego dobry; albo czyńcie drzewo złe, i owoc jego zły; albowiem z owocu drzewo poznane bywa.
34 You viper's brood, how can you who are evil say anything good? For your mouth simply says what your mind is busy thinking about.
Rodzaju jaszczurczy! jakoż możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi, gdyż z obfitości serca usta mówią?
35 A good person brings out good from their store of good things, and an evil person brings out evil from their store of evil things.
Dobry człowiek z dobrego skarbu serca wynosi rzeczy dobre, a zły człowiek ze złego skarbu wynosi rzeczy złe.
36 I tell you, people will have to account for every careless thing they say on the Day of Judgment.
Ale powiadam wam, iż z każdego słowa próżnego, które by mówili ludzie, dadzą z niego liczbę w dzień sądny;
37 For what you say will either vindicate you or condemn you.”
Albowiem z mów twoich będziesz usprawiedliwiony, i z mów twoich będziesz osądzony.
38 Then some of the religious teachers and Pharisees came to him and said, “Teacher, we want you to show us a miraculous sign.”
Tedy odpowiedzieli niektórzy z nauczonych w Piśmie i Faryzeuszów, mówiąc: Nauczycielu, chcemy od ciebie znamię widzieć.
39 “Evil people who don't trust in God are the ones who look for a miraculous sign. The only sign they will be given is the sign of the prophet Jonah,” Jesus told them.
A on odpowiadając rzekł im: Rodzaj zły i cudzołożny znamienia szuka; ale mu nie będzie znamię dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
40 “In the same way Jonah was in the belly of a huge fish for three days and three nights, the Son of man will lie in the earth for three days and three nights.
Albowiem jako Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak będzie Syn człowieczy w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
41 The people of Nineveh will rise in the judgment together with this generation and they will condemn it because they repented in response to Jonah's message—and as you see, there's someone greater than Jonah here!
Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem, i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej niżeli Jonasz.
42 The Queen of the South will be raised in the judgment together with this generation and will condemn it because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon—and as you see, there's someone greater than Solomon here!
Królowa z południa stanie na sądzie z tym rodzajem, i potępi go; iż przyszła od krajów ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej niżeli Salomon.
43 When an evil spirit leaves someone, it wanders through deserted places looking for rest, and finds nowhere to stay.
A gdy nieczysty duch od człowieka wychodzi, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, ale nie znajduje.
44 So it says, ‘I'll go back to the place I left,’ and when it returns it finds the place empty, all clean and tidy.
Tedy mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł; a przyszedłszy znajduje go próżny i umieciony i ochędożony.
45 Then it goes and brings back seven other spirits even more evil than it is, and it enters and lives there. So the person ends up worse than they were at the beginning. That's the way it will be with this evil generation.”
Tedy idzie, i bierze z sobą siedm inszych duchów gorszych, niżeli sam: a wszedłszy mieszkają tam, i bywają ostatnie rzeczy człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze. Tak się stanie i temu rodzajowi złemu.
46 While he was speaking to the crowds, his mother and his brothers arrived and stood outside, wanting to talk to him.
A gdy on jeszcze mówił do ludu, oto matka i bracia jego stali przed domem chcąc z nim mówić.
47 Someone came and told him, “Look, your mother and brothers are outside, wanting to talk to you.”
I rzekł mu niektóry: Oto matka twoja i bracia twoi stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
48 “Who is my mother? Who are my brothers?” Jesus asked.
A on odpowiadając, rzekł temu, co mu to powiedział: Któraż jest matka moja? i którzy są bracia moi?
49 He pointed at his disciples, and said, “Look, they are my mother and my brothers!
A wyciągnąwszy rękę swoję na uczniów swoich, rzekł: Oto matka moja i bracia moi!
50 For those who do the will of my heavenly Father, they are my brother, sister, and mother!”
Albowiem ktobykolwiek czynił wolę Ojca mojego, który jest w niebiesiech, ten jest bratem moim, i siostrą i matką.
