Mark 6
1 Jesus left and went home to Nazareth with his disciples.
Ug si Jesus mipahawa didto ug miadto sa iyang kaugalingon lunsod ug ang iyang mga tinun-an mikuyog kaniya.
2 On Sabbath he began teaching in the synagogue, and many of those who were listening were surprised. “Where does he get these ideas?” they asked. “What's this wisdom he's been given? Where does he get the power to do miracles?
Ug sa pagkaadlaw nga igpapahulay, siya misugod sa pagpanudlo sulod sa sinagoga; ug ang daghang nakadungog kaniya nahibulong nga nanag-ingon, "Diin ba niya hibatoni kining mga butanga? Ug unsa bang kaalama kining gikahatag kaniya. Ug ang mga milagro nga nahimo pinaagi sa iyang mga kamot!
3 Isn't this the carpenter, Mary's son—the brother of James, Joseph, Judas and Simon? Don't his sisters live here among us?” They were offended and rejected him.
"Dili ba siya mao man ang panday, ang anak ni Maria ug igsoon nila ni Santiago ug ni Jose ug ni Judas ug ni Simon? Ug dili ba ang iyang mga igsoong babaye ania man uban kanato?" Ug kaniya nakaplagan nila ang kahigayonan sa pagkapangdol.
4 “A prophet is treated with respect except in his home town, among his relatives, and within his own family,” Jesus told them.
Ug si Jesus miingon kanila, "Ang profeta dungganan bisan diin, gawas sa iyang kaugalingong lungsod ug sa iyang kaugalingong kaparyentihan ug sa iyang kaugalingong panimalay."
5 The result was that Jesus could not do any miracles there, except to heal a few sick people.
Ug didto wala siya makahimog mga milagro, gawas sa pagtapion sa iyang mga kamot diha sa pipila ka mga masakiton ug iyang gipang-ayo sila.
6 He was amazed at their lack of trust. Jesus traveled around the villages, teaching as he went.
Ug nahibulong siya tungod sa ilang pagkawalay pagtoo.
7 He called together the twelve disciples, and began sending them out two by two, giving them authority over evil spirits.
Ug ang Napulog-Duha iyang gitawag ngadto kaniya, ug gisugdan niya ang pagpadala kanila nga magtinagurha, ug gihatagan niya silag kagahum batok sa mga mahugawng espiritu.
8 He told them not to take anything with them except a walking stick—no bread, no bag, and no money in their belts.
Ug iyang gitugon sila nga walay bisan unsa nga ilang dad-on alang sa ilang panaw, gawas sa sungkod, walay tinapay, walay puntil, walay kuwarta sa ilang mga bulsa sa bakus;
9 They could wear sandals, but they were not to take an extra shirt.
hinoon sa paggamit ug mga sapin, apan sa dili pagsul-ob ug duha ka buok kamisola.
10 “When you're invited into a home, stay there until you leave,” he told them.
"Ug siya miingon kanila, " Asa gani kamog balay nga kasak-an, pabilin kamo didto hangtud sa inyong pagpamahawa sa maong dapit.
11 “If you're not welcomed and not listened to, then shake the dust from your feet as you leave as a sign you have given up on them.”
Ug kon sa bisan unsang dapit kamo dili dawaton ug dili patalinghugan, inigpamahawa ninyo, itaktak ninyo ang mga abog nga anha sa inyong mga tiil ingon nga pagtutol batok kanila."
12 So they went around telling people to repent.
Ug sila nanglakaw ug nagwali nga kinahanglan maghinulsol ang mga tawo.
13 They drove out many demons, and healed many who were sick by anointing them with oil.
Ug ilang gipagula ang daghang mga yawa, ug gihidhiran nilag lana ang daghang mga yawa, ug gihidhiran nilag lana ang daghang mga masakiton ug gipang-ayo sila.
14 King Herod got to hear about Jesus since he had become well-known. Some said, “This is John the Baptist risen from the dead. That's why he has such miraculous powers.”
Ug si hari Herodes nakadungog niini, kay ang ngalan ni Jesus nabantug na man. Ug dihay nanag-ingon, "Si Juan nga magbabautismo gibanhaw gikan sa mga patay; ug mao kanay hinungdan ngano nga kining mga gahuma maabtik diha kaniya."
15 Others said, “It's Elijah.” Still others said, “He's a prophet, like one of the prophets of the past.”
Apan ang uban nanag-ingon, "Kini mao si Elias." Ug ang uban nanag-ingon, "Kini profeta, sama sa usa sa mga profeta sa karaan."
16 But when Herod heard about it, he said, “It's John, the one I beheaded! He's come back from the dead!”
Apan sa pagkadungog niini ni Herodes, siya miingon, "Nabanhaw si Juan nga akong gipapunggotan."
17 For Herod had given orders to arrest and imprison John because of Herodias, his brother Philip's wife, whom Herod had married.
Kay si Herodes ugod mao man ang nagsugo sa pagpadakop kang Juan, ug nagpagapos kaniya sa bianggoan tungod kang Herodias nga asawa ni Felipe nga igsoon niya ni Herodes; kay gipangasawa man siya ni Herodes.
18 John had been saying to Herod, “It's against the law to marry your brother's wife.”
Kay si Juan nakaingon man ugod kang Herodes, "Dili uyon sa balaod ang paghupot mo sa asawa sa imong igsoon."
19 So Herodias had a grudge against John and wanted him killed. But she wasn't able to arrange it
Ug si Herodias nasilag batok kaniya, ug buot unta niyang patyon siya. Apan wala siya makagayon,
20 because Herod knew John was a holy man who did what was right. Herod protected John and though what John said was very disturbing to him, he was still happy to hear what he had to say.
tungod kay si Herodes nahadlok man kang Juan, sanglit nahibaloan man niya nga siya maoy matarung ug balaan nga pagkatawo, ug iyang gipanalipdan siya. Ug sa iyang pagkadungog kaniya, siya nalibog sa hilabihan; ngani iyang gikalipay ang pagpatalinghug kaniya.
21 Herodias had her opportunity on Herod's birthday. He gave a banquet for the nobles, military officers, and important leaders of Galilee.
Apan miabut ang higayon sa diha nga sa pagkasumad sa iyang adlawng natawhan, si Herodes naghimog kombira alang sa iyang mga punoang kawani ug sa mga pangulo sa kasundalohan ug sa mga kadagkuan sa Galilea
22 Herodias' daughter came in and danced for them. Herod and those eating with him were delighted at her performance, so he told the girl,
Kay sa diha nga ang babayeng anak ni Herodias misulod ug misayaw, nahimuot kaniya si Herodes ug ang iyang mga dinapit; ug ang hari miingon sa dalaga, "Pangayo kanako sa bisan unsang gusto mo, ug ihatag ko kini kanimo."
23 “Ask me for whatever you like, and I'll give it to you.” He confirmed his promise with an oath, “I'll give you up to half my kingdom.”
Ug kaniya nanumpa siya nga nag-ingon, "Bisan unsay imong pangayoon kanako, ihatag ko kini kanimo bisan pa ang katunga sa akong gingharian."
24 She went out and asked her mother, “What should I ask for?” “The head of John the Baptist,” she replied.
Ug ang dalaga migowa ug nangutana sa iyang inahan, "Unsa bay akong pangayoon?" Ug siya mitubag, "Ang ulo ni Juan nga magbabautismo."
25 The girl hurried back in and said to the king, “I want you to give me right now the head of John the Baptist on a plate.”
Ug dihadiha midali siya sa pagsulod ngadto sa atubangan sa hari ug kaniya nangayo siya nga nag-ingon, "Gusto ko nga karon dayon ihatag mo kanako ang ulo ni Juan nga Bautista, sinulod sa bandiha."
26 The king was very upset, but because of the oaths he'd made in front of his guests, he didn't want to refuse her.
Ug ang hari nasubo sa hilabihan gayud, apan tungod sa iyang mga panumpa ug sa iyang mga dinapit, dili niya buot usbon ang iyang pulong ngadto kaniya.
27 So he immediately sent an executioner to bring him John's head. After beheading him in the prison,
Ug dihadiha gisugo sa hari ang usa ka sundalo sa mga bantay sa pagkuha sa ulo ni Juan. Ug iyang giadto ug gipunggotan siya sa sulod sa bilanggoan,
28 the executioner brought John's head on a plate and gave it to the girl, and the young girl handed it to her mother.
ug ang ulo iyang gidala sinulod sa bandiha, ug gihatag niya sa dalaga; ug kini gihatag sa dalaga ngadto sa iyang inahan.
29 When John's disciples heard what had happened they came and took his body and placed it in a tomb.
Ug sa pagkadungog niini sa mga tinun-an ni Juan, nangadto sila ug gikuha nila ang iyang lawas ug gipahiluna kini sa usa ka lubnganan.
30 The apostles returned and gathered around Jesus. They told him all they had done and what they had taught.
Ug unya ang mga apostoles nagkatigum pag-usab uban kang Jesus, ug kaniya ilang gisugilon ang tanan nga ilang nahimo ug gipanudlo.
31 “Come with me, just yourselves. We'll go to a quiet place, and rest for a while,” Jesus told them, because there was so much coming and going that they didn't even have time to eat.
Ug siya miingon kanila, "Pangadto kamo nga kamokamo ra sa usa ka dapit nga awaaw, ug pamahulay kamog makadiyot." Kay daghan man ugod ang mga tawo nga nagpangadto-nganhi, ug si Jusu ug ang mga tinun-an halos makagayon bisan sa pagpangaon.
32 So they went by boat to a quiet place to be alone.
Ug sakay sa sakayan nangadto sila sa usa ka dapit nga awaaw nga silasila ra.
33 But people saw them leaving and recognized them. So people from all the surrounding towns ran ahead and got there before them.
Ug daghan ang nakakita kanila sa ilang paggikan, ug nakaila kanila; ug kini sila midali pagpanalagan sa mamala paingon didto gikan sa tanang kalungsuran, ug miabut sila didto nga una pa kanila.
34 When Jesus got off the boat he saw a huge crowd, and he felt pity for them, because they were like sheep without a shepherd. So he began to teach them about many things.
Ug sa pagtakas ni Jesus sa mamala, iyang nakita ang usa ka dakung pundok sa mga tawo, ug siya naluoy kanila, kay sila sama sa mga karnero nga walay magbalantay; ug iyang gisugdan ang pagpanudlo kanila sa daghang mga butang.
35 It was getting late in the day and Jesus' disciples came to him. They told him, “We're miles from anywhere, and it's really late.
"Ug sa pagkahapon na kaayo, kaniya miduol ang iyang mga tinun-an ug miingon, " Awaaw kining dapita dinhi, ug karon hapon na kaayo;
36 You should tell the people to go and buy themselves something to eat in the villages and countryside nearby.”
"palakta na sila sa pagpangadto sa silingang kayutaan ug mga kabalangayan aron makapamalit silag ilang makaon."
37 But Jesus replied, “You give them something to eat.” “What? We'd need more than six month's pay to buy bread to feed all these people,” the disciples replied.
Apan siya mitubag kanila, "Kamoy maghatag kanilag makaon." Ug sila miingon kaniya, "Mangadto ba kami sa pagpalit ug balig duha ka gatus ka denario nga tinapay, ug among ipakaon kanila?"
38 “Well, how much bread do you have?” Jesus asked. “Go and see.” They went and checked, and told him, “Five loaves, and a couple of fish.”
Ug siya miingon kanila, "Pila ba ka buok ang inyong tinapay? Adtoa ug susiha ninyo." Ug sa nasayran na nila, sila miingon kaniya, "Lima, ug duha ka buok isda."
39 Jesus told everyone to sit down in groups on the green grass.
Ug iyang gisugo silang tanan sa pagpanglingkod nga magpundokpundok diha sa lunhawng mga balili.
40 They sat in groups of hundreds and fifties.
Ug nanglingkod sila nga nagpundokpundok sa tinaggatus ug tinagkalim-an.
41 Then he took the five loaves and the two fish. Looking up to heaven he blessed the food and broke the bread into pieces. Then he handed the bread to the disciples to give to the people, and he divided the fish up between all of them.
Ug sa nagkupot siya sa lima ka tinapay ug duha ka isda, miyahat siya sa langit ug nagpasalamat, ug iyang gipikaspikas ang mga tinapay ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an aron idulot ngadto sa katawhan; ug iyang gibahinbahin ang duha ka isda alang kanilang tanan.
42 Everyone ate until they were full.
Ug nangaon silang tanan ug nabusog.
43 Then they collected up the leftovers of the bread and fish—twelve basketfuls.
Ug ilang nahipos ang napulog-duha ka bukag nga mga tipik sa tinapay ug sa isda.
44 A total of five thousand men plus their families ate the food.
Ug ang mga nangaon sa tinapay may gidaghanon nga lima ka libo ka mga lalaki.
45 Immediately after this Jesus instructed his disciples to get back into the boat. They were to go on ahead to Bethsaida on the other side of the lake while he sent the people on their way.
Ug dihadiha ang iyang mga tinun-an gipasakay niya sa sakayan ug iyang gipauna kaniya sa pag-adto sa pikas nga daplin, sa Betsaida, samtang nagpalakaw pa siya sa panon sa katawhan.
46 Once he'd said goodbye to them he went up into the hills to pray.
Ug sa nakapanamilit na siya kanila, siya miadto sa kabungturan aron sa pag-ampo.
47 Late that evening the boat was in the middle of the lake while Jesus was alone, still on land.
Ug sa pagkasawomsom na, ang sakayan didto na sa lawod sa lanaw, ug siya mao rang usa didto sa mamala.
48 He could see them being buffeted about as they rowed hard because the wind was blowing against them. In the early morning hours Jesus came to them, walking on the water. He would have passed them,
Ug nakita niya sila nga nagkalisudlisud sa paggaud, kay songsongon man ang hangin. Ug sa may ikaupat nga hugna sa bantay sa kagabhion, kanila miadto siya nga naglakaw ibabaw sa tubig. Tuyo unta niya ang paglabay kanila,
49 but when they saw him walking on the water they thought he was a ghost. They screamed out
apan sa ilang pagkakita kaniya nga naglakaw ibabw sa tubig, ilang gidahum nga siya abat, ug sila naniyagit;
50 because they could all see him and were absolutely terrified. Jesus told them right away: “Don't worry, it's me. Don't be afraid!”
kay silang tanan nakakita man kaniya, ug nangalisang sila. Apan dihadiha kanila misulti siya nga nag-ingon, "Salig kamo, ako kini; ayaw kamo kalisang."
51 He went over to them and climbed into the boat, and the wind died down. They were totally shocked,
Ug siya misaka sa sakayan ngadto kanila, ug ang hangin milunay. Ug sila nahibulong sa hilabihan gayud,
52 for they hadn't understood the meaning of the feeding miracle due to their stubborn, hard-hearted attitude.
kay wala man ugod sila makasabut mahitungod sa tinapay, hinonoa nagmagahi ang ilang mga kasingkasing.
53 After crossing the Sea they arrived at Gennesaret and moored the boat.
Ug sa nakatabok na sila, miabut sila sa yuta sa Genezaret ug midunggo sa baybayon.
54 As they climbed out, the people immediately recognized Jesus.
Ug sa paghikawas na nila sa sakayan, dihadiha nakaila kaniya ang mga tawo,
55 They ran everywhere around the whole area to bring in all the sick on their mats to where they'd heard Jesus was.
ug nagpanalagan sila ngadto-nganhi sa tanang dapit niadtong yutaa, ug gisugdan nila ang pagpangdala sa mga masakiton diha sa mga higdaanan ngadto sa bisan diing dapit, diin atua siya sumala sa ilang madunggan.
56 Wherever he went, in the villages, in the towns, or in the countryside, they put the sick in the marketplaces and begged Jesus to let the sick touch just the edge of his clothes. Everyone who touched him was healed.
Ug bisan diin siya mag-adto, sa mga kabalangayan, sa mga siyudad, o sa kaumahan, didto gipahimutang nila ang mga masakiton diha sa mga tiyanggihan, ug nagpakiluoy sila kaniya nga pahikapon unta sila bisan na lang sa borlas sa iyang kupo; ug nangaayo ang tanang nakahikap niini.
