Mark 4
1 Jesus began teaching beside the Sea again. So many people came to listen to him that he climbed into a boat and sat in it on the water while the crowd listened from the shore.
I począł zasię uczyć przy morzu; i zgromadził się do niego lud wielki, tak iż wstąpiwszy w łódź, siedział na morzu, a wszystek lud był przy morzu na ziemi.
2 He illustrated his teachings using many stories.
I nauczał ich wiele rzeczy w podobieństwach, a mówił do nich w nauce swojej: Słuchajcie!
3 “Listen,” he said. “A sower went out to sow.
Oto wyszedł rozsiewca, aby rozsiewał.
4 Now as he was scattering the seeds, some fell on the path, and birds came and ate them up.
I stało się, gdy rozsiewał, że jedno padło podle drogi, a ptaki niebieskie przyleciały i podziobały je.
5 Other seeds fell on stony ground where there wasn't much earth. In the shallow soil the plants started growing quickly, but because the soil wasn't deep
Drugie zasię padło na miejsce opoczyste, gdzie nie miało wiele ziemi; i prędko weszło, przeto iż nie miało głębokości ziemi;
6 they were scorched when the sun came up. Since they didn't have any real roots, they soon withered.
A gdy słońce weszło, wygorzało, a iż korzenia nie miało, uschło.
7 Other seeds fell among thorns. The thorns grew up and choked the sprouting seeds, so they produced nothing.
A drugie padło między ciernie; i wzrosły ciernie i zadusiły je, i nie wydało pożytku.
8 Other seeds fell on good soil where they sprouted and grew. They produced a harvest of some thirty, some sixty, and some a hundred times what was planted.
Drugie zasię padło na ziemię dobrą, i wydało pożytek bujno wschodzący i rosnący; i przyniosło jedno trzydziesiątny, a drugie sześćdziesiątny, a drugie setny.
9 If you have ears to hear, listen to what I'm saying.”
I mówił im: Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.
10 When he was by himself, his twelve disciples and the others who were with him asked him what the illustrations meant.
A gdy sam tylko był, pytali go ci, co przy nim byli ze dwunastoma, o to podobieństwo.
11 He told them, “The mystery of God's kingdom has been given to you to understand. But outsiders only have the stories,
A on im odpowiedział: Wam dano wiedzieć tajemnicę królestwa Bożego; ale tym, którzy są obcymi, wszystko się podawa w podobieństwach;
12 so that even though they see, they don't really ‘see,’ and even though they hear, they don't understand, otherwise they might turn to me and be forgiven.”
Aby patrząc patrzeli, ale nie widzieli, i słysząc słyszeli, ale nie zrozumieli, by się snać nie nawrócili, a byłyby im grzechy odpuszczone.
13 “Don't you understand this story?” Jesus asked them. “If you can't, how are you going to understand all the other stories?
Zatem rzekł do nich: Nie rozumiecie tego podobieństwa? A jakoż zrozumiecie wszystkie inne podobieństwa?
14 The sower sows the word.
Rozsiewca on rozsiewa słowo.
15 The seeds on the path where the word is sown illustrate those who hear the message, but then Satan immediately comes along and takes away the word that's been sown in them.
A którzy podle drogi, ci są, którym się rozsiewa słowo; ale gdy usłyszeli, zaraz przychodzi szatan, a wybiera słowo wsiane w serca ich.
16 Likewise the seeds on the rocky ground illustrate those who hear the word, and happily accept it right away.
Także i ci, którzy na opoczystych miejscach posiani są, ci są, którzy, gdy usłyszeli słowo, zaraz je z radością przyjmują;
17 But since they have no real roots, they only last for a while until trouble or persecution comes, and then they quickly fall away.
Wszakże nie mają korzenia w sobie, ale są doczesnymi; potem, gdy przychodzi ucisk albo prześladowanie dla słowa, wnet się gorszą;
18 Those sown among the thorns illustrate those who hear the word,
A którzy między cierniem są posiani, ci są, którzy słuchają słowa;
19 but worries of this world, the temptation of wealth, and other distractions choke the growth of the word, and it becomes unproductive. (aiōn g165)
Ale pieczołowanie świata tego i omamienie bogactw, i pożądliwości innych rzeczy, wszedłszy zaduszają słowo, i staje się bez pożytku. (aiōn g165)
20 But the seeds sown on good soil illustrate those who hear the word, accept it, and are productive—producing thirty, sixty, and hundred times what was originally sown.
A którzy na dobrą ziemię przyjęli nasienie, ci są, co słuchają słowa, i przyjmują je, przynoszą pożytek, jedno trzydziesiątny, a drugie sześćdziesiątny, a drugie setny.
21 Who puts a lamp under a bucket, or beneath a bed?” Jesus asked them. “No, you put a lamp up on a lamp-stand.
Nadto mówił im: Izali przynoszą świecę, aby wstawiona była pod korzec albo pod łoże? izali nie dlatego, aby ją na świecznik wstawiono?
22 Everything that is hidden will be revealed, and everything that is secret will be brought out into the open.
Bo nic nie masz tajemnego, co by nie miało być objawiono; ani się stało co skrytego, aby na jaw nie wyszło.
23 If you have ears to hear, listen to what I'm saying!
Jeźli kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha!
24 Pay attention to what you're hearing,” he told them, “for you will be given according to how much you want to receive, measure for measure.
I rzekł do nich: Patrzcież, czego słuchacie; jaką miarą mierzycie, taką wam będzie odmierzono, a będzie wam przydano, którzy słuchacie.
25 More will be given to those who already have understanding, but those who don't want to know will have what little understanding they have taken from them.
Albowiem kto ma, będzie mu dano; a kto nie ma, i to, co ma, będzie od niego odjęto.
26 God's kingdom is like a man sowing seed in the ground,” Jesus said.
I mówił: Takie jest królestwo Boże, jako gdyby człowiek wrzucił nasienie w ziemię;
27 “He goes to bed and gets up, day after day, but the man has no knowledge of how the seeds sprout and grow.
A spałby i wstawałby we dnie i w nocy, a nasienie by weszło i urosło, gdy on nie wie.
28 The earth produces a harvest by itself. First a shoot appears, then the heads of grain, and then the heads of grain ripen.
Boć ziemia sama z siebie pożytek wydawa, naprzód trawę, potem kłos, a potem zupełne zboże w kłosie.
29 When the grain is ripe, the farmer reaps it with a sickle, because the harvest is ready.
A skoro się okaże urodzaj, wnet gospodarz zapuszcza sierp; bo żniwo przyszło.
30 What can we compare God's kingdom to? What illustration shall we use?” he asked.
Nad to rzekł: Do czego przypodobamy królestwo Boże, albo którem je podobieństwem wyrazimy?
31 “It's like a mustard seed, the tiniest seed of all.
Jest jako ziarno gorczyczne; które, gdy wsiane bywa w ziemię, najmniejsze jest ze wszystkich nasion, które są na ziemi.
32 But when it's sown it grows into a plant that's larger than other plants. It has branches big enough that birds can roost in its shade.”
Ale gdy bywa wsiane, wzrasta, i bywa największe nad wszystkie jarzyny, i rozpuszcza gałęzie wielkie, tak iż pod cieniem jego mogą sobie czynić gniazda ptaki niebieskie.
33 Jesus used many of these illustrated stories when he spoke to the people so they would understand as much as they could.
I przez wiele takich podobieństw mówił do nich słowo, tak jako słuchać mogli.
34 In fact, when he spoke publicly, he only used stories; however in private he explained everything to his disciples.
A bez podobieństwa nie mówił do nich; wszakże uczniom swym wszystko z osobna wykładał.
35 Later that day, in the evening, he said to his disciples, “Let's go across to the other side of the Sea.”
I rzekł do nich w tenże dzień, gdy już był wieczór: Przeprawmy się na drugą stronę.
36 Leaving the crowd behind, the disciples went with Jesus and got into a boat. Other boats went with them.
A rozpuściwszy lud, wzięli go z sobą, tak jako był w łodzi; ale i inne łódki były przy nim.
37 Soon a terrible storm started blowing, and waves crashed against the boat, filling it with water.
Tedy powstała wielka nawałność wiatru, a wały biły na łódź, tak że się już napełniała.
38 Jesus was asleep in the stern, resting his head on a cushion. The disciples woke him up, shouting at him, “Teacher, don't you care that we're about to drown?”
A on na zadzie łodzi spał na wezgłówku; i obudzili go i mówili mu: Nauczycielu! nie dbasz, że giniemy?
39 Jesus woke up. He told the wind to die down and told the waves, “Be quiet! Be still.” The wind stopped, and the water became completely calm.
A tak ocknąwszy się, zgromił wiatr, i rzekł morzu: Umilknij, a uśmierz się. I przestał wiatr, a stało się wielkie uciszenie.
40 “Why are you so frightened? Haven't you learned to trust me?” he asked them.
Zatem rzekł im: Przecz jesteście tak bojaźliwi? Jakoż nie macie wiary?
41 They were stunned and terrified. They asked each other, “Who is this? Even the wind and the waves obey him!”
I bali się bojaźnią wielką, i mówili jedni do drugich: Któż wżdy ten jest, że mu i wiatr i morze są posłuszne?
