Mark 4
1 Jesus began teaching beside the Sea again. So many people came to listen to him that he climbed into a boat and sat in it on the water while the crowd listened from the shore.
Unya misugod na usab si Jesus sa pagpanudlo didto sa lapyahan sa lanaw. Ug midugok ngadto kaniya ang usa ka dakung panon sa katawhan, nga tungod niana misakay siya ug milingkod sa usa ka sakayan diha sa lanaw; ug ang tibuok panon diha sa mamala sa lapyahan sa lanaw.
2 He illustrated his teachings using many stories.
Ug iyang gitudloan sila sa daghang mga butang pinaagig mga sambingay, ug sa iyang pagpanudlo siya miingon kanila,
3 “Listen,” he said. “A sower went out to sow.
"Paminaw kamo! Usa ka magpupugas miadto aron sa pagsabud ug binhi.
4 Now as he was scattering the seeds, some fell on the path, and birds came and ate them up.
Ug sa nagsabud siya, may mga binhi nga diha mahulog sa daplin sa dalan ug ang mga langgam nanugok ug ilang gipanagtuka kini.
5 Other seeds fell on stony ground where there wasn't much earth. In the shallow soil the plants started growing quickly, but because the soil wasn't deep
Ug may ubang mga binhi nga diha mahulog sa kabatoan, diin dili daghan ang yuta, ug kini migitib dayon sanglit kini wala may giladmon diha sa yuta;
6 they were scorched when the sun came up. Since they didn't have any real roots, they soon withered.
ug unya sa pagsubang sa Adlaw, kini nalawos; ug kay wala may gamut, kini nalaya.
7 Other seeds fell among thorns. The thorns grew up and choked the sprouting seeds, so they produced nothing.
Ug may ubang mga binhi nga diha mahulog sa kasampinitan, ug ang mga sampinit mitubo ug milumos niini, ug wala kini makapamunga.
8 Other seeds fell on good soil where they sprouted and grew. They produced a harvest of some thirty, some sixty, and some a hundred times what was planted.
"Ug ang ubang mga binhi diha mahulog sa maayong yuta, ug kini namunga nga nagtubo ug milambo ug nagpaanig katloan ka pilo, ug kan-oman ka pilo, ug usa ka gatus ka pilo."
9 If you have ears to hear, listen to what I'm saying.”
Ug siya miingon, "Ang may mga dalunggan nga makadungog, kinahanglan magpatalinghug."
10 When he was by himself, his twelve disciples and the others who were with him asked him what the illustrations meant.
Ug sa diha nga nag-inusara siya, ang mga nanag-alirong kaniya kauban sa Napulog-Duha nangutana kaniya mahitungod sa mga sambingay.
11 He told them, “The mystery of God's kingdom has been given to you to understand. But outsiders only have the stories,
Ug siya miingon kanila, "Kaninyo gihatag ang tinagoan mahitungod sa gingharian sa Dios; apan kanila nga anaa sa gawas, ang tanan ipaagig mga sambingay;
12 so that even though they see, they don't really ‘see,’ and even though they hear, they don't understand, otherwise they might turn to me and be forgiven.”
"aron nga sila sa pagkatinuod magatutok apan dili makakita, ug sa pagkatinuod magapaminaw apan dili makasabut, basi unyag managpamalik sila pag-usab ug pasayloon."
13 “Don't you understand this story?” Jesus asked them. “If you can't, how are you going to understand all the other stories?
Ug siya miingon kanila, "Wala ba diay kamo makasabut niining sambingaya? Nan, unsaon man diay ninyo pagpakasabut sa tanang mga sambingay?
14 The sower sows the word.
Ang gisabud sa magpupugas mao ang pulong.
15 The seeds on the path where the word is sown illustrate those who hear the message, but then Satan immediately comes along and takes away the word that's been sown in them.
Ug mao kini sila ang diha sa daplin sa dalan nga gisaburan sa pulong; sa ilang pagkadungog niini, si Satanas mitungha dayon ug iyang gisakmit ang pulong nga gikasabud kanila.
16 Likewise the seeds on the rocky ground illustrate those who hear the word, and happily accept it right away.
Ug ingon man usab, mao kini sila ang gikasabud diha sa kabatoan, nga sa pagkadungog nila sa pulong, kini dihadiha ilang pagadawaton uban sa kalipay.
17 But since they have no real roots, they only last for a while until trouble or persecution comes, and then they quickly fall away.
Ug sila walay gamut diha sa ilang kaugalingon, hinoon magapabilin silag makadiyot; unya, inig-abut sa kasakitan o pagpanglutos tungod sa pulong, sila mobiya dayon gikan sa pagtoo.
18 Those sown among the thorns illustrate those who hear the word,
Ug ang uban mao ang gikasabud diha sa kasampinitan; kini sila mao kadtong makadungog sa pulong,
19 but worries of this world, the temptation of wealth, and other distractions choke the growth of the word, and it becomes unproductive. (aiōn g165)
apan ang kabalaka dinhi sa kalibutan ug ang kalipay tungod sa mga bahandi, ug ang kaibog alang sa ubang mga butang, mosulod ug magalumos sa pulong, ug kini dili makapamunga. (aiōn g165)
20 But the seeds sown on good soil illustrate those who hear the word, accept it, and are productive—producing thirty, sixty, and hundred times what was originally sown.
Apan ang mga gikasabud diha sa maayong yuta mao kadtong makadungog sa pulong ug magadawat niini ug mamunga, sa katloan ka pilo, ug kan-oman ka pilo, ug usa ka gatus ka pilo."
21 Who puts a lamp under a bucket, or beneath a bed?” Jesus asked them. “No, you put a lamp up on a lamp-stand.
" Ug siya miingon kanila, " Kuhaon ba ang suga aron ibutang kini sa ilalum sa gantangan o sa ilalum sa katri, ug dili hinoon sa ibabaw sa tongtonganan?
22 Everything that is hidden will be revealed, and everything that is secret will be brought out into the open.
Kay walay nahisalipdan nga dili igapadayag, o natago nga dili igabutyag.
23 If you have ears to hear, listen to what I'm saying!
"Kon ang bisan kinsa may mga dalunggan nga makadungog, kinahanglan siya magpatalinghug."
24 Pay attention to what you're hearing,” he told them, “for you will be given according to how much you want to receive, measure for measure.
"Ug siya miingon kanila, " Kinahanglan magbantay kamo sa inyong pagapamatian; ang takus nga inyong igahatag mao usab ang takus nga inyong pagadawaton, ug labaw pa gani unya ang igahatag kaninyo.
25 More will be given to those who already have understanding, but those who don't want to know will have what little understanding they have taken from them.
Kay siya nga adunay iya pagahatagan ug labaw pa, apan siya nga walay iya pagakuhaan sa bisan unsa nga anaa kaniya.
26 God's kingdom is like a man sowing seed in the ground,” Jesus said.
"Ug siya miingon, " Ang gingharian sa Dios sama sa usa ka tawo nga magasabud ug binhi diha sa yuta,
27 “He goes to bed and gets up, day after day, but the man has no knowledge of how the seeds sprout and grow.
ug unya matulog siya sa gabii ug mobangon sa adlaw, ug ang binhi mogitib ug motubo sa paagi nga dili niya mahibaloan.
28 The earth produces a harvest by itself. First a shoot appears, then the heads of grain, and then the heads of grain ripen.
Ang yuta, pinaagi sa kaugalingon niini, nagahatag ug abut: ang nahauna mao ang dahon, unya ang uhay, ug unya ang bus-ok nga lugas sa uhay.
29 When the grain is ripe, the farmer reaps it with a sickle, because the harvest is ready.
Apan inigkahinog na sa uhay, dihadiha iyang gamiton ang galab kay ang ting-ani nahiabut na."
30 What can we compare God's kingdom to? What illustration shall we use?” he asked.
Ug siya miingon, "Sa unsa ba ikapanig-ingon nato ang ngingharian sa Dios, o unsa bang sambingaya ang atong gamiton alang niini?
31 “It's like a mustard seed, the tiniest seed of all.
Kini samag liso sa mustasa nga sa pagpugas niini diha sa yuta, kini mao ang labing gamay sa tanang mga liso dinhi sa yuta;
32 But when it's sown it grows into a plant that's larger than other plants. It has branches big enough that birds can roost in its shade.”
apan sa ikapugas na, kini motubo ug mahimong labing daku sa tanang mga tanum nga utanon, ug manglipang ang dagkung mga sanga niini, nga tungod niana ang mga langgam sa kalangitan makahimo sa ilang batuganan diha sa iyang landong."
33 Jesus used many of these illustrated stories when he spoke to the people so they would understand as much as they could.
Ug pinaagi sa daghang mga sambingay nga sama niini, ang pulong gisulti ni Jesus ngadto kanila, sumala sa ilang katakus sa pagsabut niini.
34 In fact, when he spoke publicly, he only used stories; however in private he explained everything to his disciples.
Ug siya wala magsulti kanila nga dili pinaagig sambingay, apan sa tago gisaysay niya ang tanan ngadto sa iyang kaugalingong mga tinun-an.
35 Later that day, in the evening, he said to his disciples, “Let's go across to the other side of the Sea.”
Ug sa maong adlaw, sa pagkahapon na kaayo, siya miingon kanila, "Manabok kita ngadto sa usang daplin."
36 Leaving the crowd behind, the disciples went with Jesus and got into a boat. Other boats went with them.
Ug sa namahawa sila sa panon sa katawhan, ilang gidala siya uban kanila sa sakayan diin diha na siyang daan. Ug dihay ubang mga sakayan nga mikuyog kaniya.
37 Soon a terrible storm started blowing, and waves crashed against the boat, filling it with water.
Ug unya miabut ang usa ka makusog nga unos, ug ang mga balud mitabontabon sa sakayan, nga tungod niana ang sakayan nagkapuno na sa tubig.
38 Jesus was asleep in the stern, resting his head on a cushion. The disciples woke him up, shouting at him, “Teacher, don't you care that we're about to drown?”
Apan siya didto sa ulin nagkatulog nga nag-unlan. Ug siya gipukaw nila nga nag-ingon, "Magtutudlo, wala ka ba lang magkabana nga mangalumos kita?"
39 Jesus woke up. He told the wind to die down and told the waves, “Be quiet! Be still.” The wind stopped, and the water became completely calm.
Ug siya nagmata ug iyang gibadlong ang hangin, ug miingon siya sa lanaw, "Hilum! Hunong!" Ug ang hangin milunay, ug miabut ang dakung kalinaw.
40 “Why are you so frightened? Haven't you learned to trust me?” he asked them.
Ug siya miingon kanila, "Nganong nalisang man kamo? Wala ba kamoy pagsalig?"
41 They were stunned and terrified. They asked each other, “Who is this? Even the wind and the waves obey him!”
Ug giabut silag dakung kahadlok, ug nasig-ingon ang usa sa usa, "Kinsa man diay kini siya, nga bisan pa ang hangin ug ang lanaw mopatoo man kaniya?"
