Luke 1
1 As you know, many others have attempted to put down in writing the things that have been fulfilled that involve us.
| ئەی ساوفیلۆسی پایەبەرز، زۆر کەس هەستان بە داڕشتنی چیرۆکی ئەو شتانەی لەلای ئێمە هاتنە دی، |
2 They based their accounts on evidence from the earliest eyewitnesses and ministers of the Word,
| وەک ئەوەی لەلایەن ئەوانەوە پێمان گەیشت کە لە سەرەتاوە شایەتحاڵ و خزمەتکاری پەیامەکە بوون. |
3 and so I also decided that since I have followed these things very carefully from the beginning, it would be a good idea to write out an accurate account of all that happened.
| لەدوای ئەوەی من لە سەرەتاوە پشکنینێکی وردم بۆ هەموو شتێک کرد، ئێستاش بە باشم زانی بە ڕیزبەندی بۆت بنووسم، |
4 I have done this dear Theophilus so you can be certain that what you were taught is completely reliable.
| تاکو لە ڕاستی ئەو قسانە دڵنیابی کە فێرکراوی. |
5 During the time when Herod was king of Judea, there was a priest called Zechariah, who came from the Abijah priestly division. He was married to Elizabeth, who was also descended from Aaron the priest.
| لەو سەردەمەی هێرۆدسی باوک پاشای یەهودیا بوو، کاهینێک لە نۆرەی نەوەی ئەبیا هەبوو کە ناوی زەکەریا بوو، ئەلیساباتی ژنیشی لە نەوەی هارون بوو. |
6 They both did what was right before God, being careful to follow all the Lord's commandments and regulations.
| هەردووکیان لەبەرچاوی خودا ڕاستودروست بوون، بێ گلەیی بوون لە پەیڕەوکردنی هەموو ڕاسپاردە و حوکمەکانی یەزدان. |
7 They had no children because Elizabeth wasn't able to have any, and they were both growing old.
| بەڵام منداڵیان نەدەبوو، چونکە ئەلیسابات نەزۆک بوو، هەردووکیشیان بە ساڵدا چووبوون. |
8 While Zechariah was serving as a priest before God, on behalf of his priestly division,
| کاتێک زەکەریا لە نۆرەی کۆمەڵەکەی خۆیدا کاروباری کاهینیێتی جێبەجێ دەکرد لەبەردەم خودا، |
9 he was chosen by lot according to priestly custom to enter the Temple of the Lord and burn incense.
| بەگوێرەی نەریتی کاهینیێتی، تیروپشکی کەوتە سەر تاکو بچێتە ناو پەرستگای یەزدان و بخوور بسووتێنێت. |
10 During the time of offering incense a large crowd of people were praying outside.
| لە کاتی سووتانی بخوورەکەدا، خەڵکی هەموو لە دەرەوە نوێژیان دەکرد. |
11 An angel of the Lord appeared to Zechariah, standing to the right of the altar of incense.
| لەوێ فریشتەیەکی یەزدانی بۆ دەرکەوت، لەلای ڕاستی قوربانگای بخوور ڕاوەستابوو. |
12 When Zechariah saw the angel, he was startled and became terrified.
| کاتێک زەکەریا فریشتەکەی بینی، پەشۆکا و ترسی لێ نیشت. |
13 But the angel told him, “Don't be afraid, Zechariah. Your prayer has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you shall call him John.
| بەڵام فریشتەکە پێی گوت: «زەکەریا مەترسە، چونکە پاڕانەوەکەت بیسترا، ئەلیساباتی ژنیشت کوڕێکی بۆت دەبێت و ناوی لێ دەنێیت یەحیا. |
14 He will bring you joy and gladness, and many will celebrate his birth.
| ئەو دەبێتە مایەی خۆشی و شادی بۆ تۆ، زۆر کەس بە لەدایکبوونی دڵخۆش دەبن، |
15 He will be great in the sight of the Lord. He will refuse to drink wine or other alcoholic drink. He will be filled with the Holy Spirit even before he's born.
| چونکە ئەو لەبەرچاوی یەزدان دەبێتە کەسێکی مەزن و پایەبەرز. هەرگیز شەراب و مەی ناخواتەوە. لە سکی دایکییەوە پڕدەبێت لە ڕۆحی پیرۆز و |
16 He will turn many Israelites back to the Lord their God.
| زۆر لە ڕۆڵەکانی ئیسرائیل بۆ لای یەزدانی پەروەردگاری خۆیان دەگەڕێنێتەوە. |
17 He will go ahead of the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the fathers back to thinking about their children, and to turn those who are rebellious back to a right understanding—to prepare a people ready for the Lord.”
| بە ڕۆح و توانای ئەلیاسەوە پێش یەزدان دەکەوێت، تاکو دڵی باوکان بۆ لای منداڵەکان ڕابکێشێت و یاخیبووانیش بۆ لای دانایی ڕاستودروستان بگەڕێنێتەوە، بۆ ئەوەی گەلێکی ئامادە بۆ یەزدان پێکبهێنێت.» |
18 “How can I be sure about this?” Zechariah asked the angel. “I'm an old man, and my wife is getting old too.”
| زەکەریاش بە فریشتەکەی گوت: «چۆن لەمە دڵنیا بم، چونکە خۆم پیرم و ژنەکەشم بە ساڵدا چووە؟» |
19 “I am Gabriel,” the angel replied. “I stand in God's presence, and I was sent to speak to you and give you this good news.
| فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «من جبرائیلم لەبەردەم خودا ڕادەوەستم، نێردراوم تاکو لەگەڵت بدوێم و ئەم مژدەیەت بدەمێ. |
20 But since you didn't believe what I told you, you'll become dumb, unable to speak, until the appointed time when my words come true.”
| ئەوەتا لە ئێستاوە تۆ لاڵ دەبیت و توانای قسەکردنت نامێنێت هەتا ئەو ڕۆژەی ئەم شتانە ڕوودەدەن، چونکە باوەڕت بە قسەکەم نەکرد، ئەوەی لە کاتی خۆیدا دێتە دی.» |
21 Outside the people were waiting for Zechariah, wondering why he was taking so long in the Temple.
| خەڵکەکە چاوەڕوانی زەکەریایان دەکرد و سەرسام ببوون لە دواکەوتنی لەناو پەرستگادا. |
22 When eventually he came out, he wasn't able to speak to them. They realized he'd seen a vision in the Temple, for though he could make gestures, he was completely dumb.
| کاتێک هاتە دەرەوە نەیتوانی لەگەڵیان بدوێت، جا زانییان کە لە پەرستگادا بینینێکی بۆ ئاشکرا کراوە، چونکە بە ئیشارەت لەگەڵیان دەدوا و بە لاڵی مایەوە. |
23 After he'd finished his time of service, he went back home.
| کاتێک ڕۆژانی خزمەتکردنەکەی تەواوبوو، گەڕایەوە ماڵ. |
24 Some time later his wife Elizabeth became pregnant. She stayed at home for five months.
| دوای ئەو ڕۆژانە، ئەلیساباتی ژنی سکی پڕبوو، پێنج مانگ خۆی شاردەوە و دەیگوت: |
25 “The Lord has done this for me,” she said, “now that he's taken away my disgrace in the eyes of others.”
| «یەزدان ئەمەی بۆ کردم، لەم ڕۆژانەدا چاکەی خۆی نیشان دا و ئابڕووی منی لەنێو خەڵکدا کڕییەوە.» |
26 In the sixth month of her pregnancy God sent the angel Gabriel to a young girl called Mary who lived in the town of Nazareth in Galilee.
| کاتێک ئەلیسابات سکی شەش مانگ بوو، خودا جبرائیلی فریشتەی نارد بۆ شارێک لە ناوچەی جەلیل کە ناوی ناسیرە بوو، |
27 She was engaged to a man named Joseph.
| بۆ لای پاکیزەیەک کە دەستگیرانی پیاوێک بوو لە بنەماڵەی داود بە ناوی یوسف، ناوی پاکیزەکەش مریەم بوو. |
28 The angel greeted her. “You are very privileged,” he told her. “The Lord is with you.”
| جبرائیل هاتە لای مریەم و گوتی: «سڵاو، ئەی ئەو کەسەی نیعمەتی خودات بەسەردا ڕژاوە، یەزدانت لەگەڵە.» |
29 Mary was very puzzled at what he said, and wondered what this greeting meant.
| بەڵام ئەو بە پەیامەکە زۆر شێوا و بیری کردەوە دەبێت ئەمە چ جۆرە سڵاوێک بێت. |
30 “Don't worry, Mary,” the angel went on, “for God has shown his graciousness to you.
| فریشتەکە پێی گوت: «مەترسە مریەم، چونکە لەلای خودا ڕەزامەندیت بەدەستهێنا. |
31 You will become pregnant and give birth to a son. You shall call him Jesus.
| ئەوەتا سکت دەبێت و کوڕێکت دەبێت ناوی لێ دەنێیت عیسا. |
32 He will be very great, and he will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of David his father,
| پایەبەرز دەبێت و بە کوڕی خودای هەرەبەرز ناودەبردرێت، خودای پەروەردگاریش تەختی داودی باوکی پێدەداتەوە. |
33 and he will reign over the house of Jacob forever. His kingdom will never come to an end.” (aiōn g165)
| هەتاهەتایە حوکمڕانی نەوەی یاقوب دەکات، شانشینەکەشی کۆتایی نایەت.» (aiōn g165) |
34 “How is this possible?” Mary asked. “I'm still a virgin.”
| بەڵام مریەم بە فریشتەکەی گوت: «ئەمە چۆن دەبێت، کە من هێشتا پاکیزەم؟» |
35 He replied, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will cover you. The baby who is to be born is holy, and will be called the Son of God.
| فریشتەکە وەڵامی دایەوە: «ڕۆحی پیرۆز دێتە سەرت و هێزی خودای هەرەبەرز دەبێتە سایەی سەرت. لەبەر ئەوە ئەو پیرۆزەی لێت دەبێت بە کوڕی خودا ناودەبردرێت. |
36 And Elizabeth, your relative, even she is pregnant in her old age. The woman that people said couldn't have children is already six months pregnant.
| ئەوەتا ئەلیساباتی خزمیشت بەو پیرییە سکی پڕە بە کوڕێک. ئەوەی پێیان دەگوت نەزۆک سکی شەش مانگە، |
37 Nothing is impossible for God.”
| چونکە هیچ شتێک لەلای خودا مەحاڵ نییە.» |
38 “Here I am, ready to be the Lord's servant,” said Mary. “May it happen to me just as you said.” Then the angel left her.
| مریەم گوتی: «ئەوەتا من کارەکەری یەزدانم. ئەوەی تۆ دەیفەرموویت با بێتە دی.» فریشتەکەش بەجێی هێشت. |
39 A little while later, Mary got herself ready and hurried up into the hills of Judea, to the town where
| لەو ڕۆژانەدا، مریەم هەستا و خێرا بۆ شارۆچکەیەک چوو لە ناوچە شاخاوییەکانی هەرێمی یەهودیا. |
40 Zechariah's house was. She called out to Elizabeth as she went in.
| چووە ماڵی زەکەریا و سڵاوی لە ئەلیسابات کرد. |
41 As soon as Elizabeth heard Mary's voice, the baby jumped for joy inside her. Elizabeth was filled with the Holy Spirit,
| کاتێک ئەلیسابات گوێی لە سڵاوەکەی مریەم بوو، منداڵەکە لە سکیدا کەوتە جوڵەجوڵ و ئەلیسابات پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز. |
42 and cried out in a loud voice, “How blessed you are among women, and how blessed will be the child born to you!
| ئەلیسابات بە دەنگێکی بەرز هاواری کرد: «لەنێو ژناندا بەرەکەتداریت، بەرهەمی سکت بەرەکەتدار دەبێت! |
43 Why am I so honored that the mother of my Lord should visit me?
| بۆ من کێم تاکو دایکی گەورەکەم بێت بۆ لام؟ |
44 As soon as I heard you call out in greeting, my baby jumped for joy inside me.
| چونکە هەرکە دەنگی سڵاوەکەت بەر گوێم کەوت، منداڵەکە لە خۆشیدا لە سکمدا هەڵبەزییەوە. |
45 How fortunate you are, because you are convinced that the Lord will do what he has promised you!”
| خۆزگە دەخوازرێت بەوەی باوەڕی هێناوە کە لە یەزدانەوە چی پێ گوتراوە دێتە دی.» |
46 Mary replied, “How I praise the Lord!
| مریەمیش گوتی: «گیانم ستایشی یەزدان دەکات، |
47 I am so happy with God my Savior,
| ڕۆحم بە خودای ڕزگارکەرم دڵشادە، |
48 because he decided that I, his servant, was worthy of his consideration, despite my humble background. From now on every generation will say I was blessed.
| چونکە سەیری بێفیزی کارەکەرەکەی کرد. ئەوەتا لە ئێستاوە هەموو نەوەکان خۆزگە بە من دەخوازن، |
49 God Almighty has done great things for me; his name is holy.
| چونکە توانادار کاری گەورەی بۆ من ئەنجام دا، پیرۆزە ناوی ئەو. |
50 His mercy lasts for generation after generation to those who respect him.
| بەزەییەکەی بۆ ئەوانەیە کە لێی دەترسن، نەوە دوای نەوە. |
51 With his power he has broken to pieces those who arrogantly think they're so clever.
| بە بازووی کاری بەهێزی ئەنجام دا، ئەوانەی بە بۆچوونەکانی دڵیان لووتبەرز بوون، پەرتوبڵاوی کردنەوە. |
52 He tears the powerful down from their thrones, and elevates those who are humble.
| تەختی توانادارەکانی سەرەوژێر کردووە و بێفیزەکانی بڵند کردەوە. |
53 He fills the hungry with good things to eat, and he sends the rich away empty-handed.
| برسییەکانی لە خێروبێر تێر کرد، دەوڵەمەندانی بە دەستی بەتاڵ ڕەوانە کردەوە. |
54 He has helped his servant Israel, remembering him in mercy,
| بە یارمەتیدانی گەلی ئیسرائیلی بەندەی خۆی هەتاهەتایە بەزەییەکەی بەبیر هێنایەوە |
| لەگەڵ ئیبراهیم و نەوەکەی، هەروەک بەڵێنی بە باوباپیرانمان دا.» (aiōn g165) |
56 Mary stayed with her for three months and then returned home.
| مریەم لەلای ئەلیسابات نزیکەی سێ مانگ مایەوە، پاشان گەڕایەوە بۆ ماڵەکەی خۆی. |
57 The time came for Elizabeth to have her baby and she gave birth to a son.
| ئەلیسابات کاتی منداڵبوونی هات و کوڕێکی بوو. |
58 Her neighbors and relatives heard how the Lord had showed her great kindness, and they celebrated together with her.
| جا دراوسێ و خزمانی بیستیان یەزدان دەرگای بەزەیی فراوانی خۆی بۆ کردووەتەوە، لەگەڵی شادمان بوون. |
59 Eight days later they came to circumcise the boy. They planned to call him Zechariah after his father.
| لە ڕۆژی هەشتەمدا بۆ خەتەنەکردنی منداڵەکە هاتن، لەسەر ناوی باوکی ناویان لێنا زەکەریا. |
60 “No,” Elizabeth said. “He shall be called John.”
| بەڵام دایکی گوتی: «نەخێر، ناوی دەنرێت یەحیا.» |
61 “But there's nobody among your relatives who has this name,” they told her.
| پێیان گوت: «کەس لە خزمانت بەم ناوە ناونەنراوە.» |
62 Through gestures they asked Zechariah, the boy's father, what he wanted to call his son.
| ئینجا ئاماژەیان بۆ باوکی کرد، دەیەوێت چ ناوێکی لێ بنێت. |
63 Zechariah motioned for something to write on. To everyone's surprise he wrote, “His name is John.”
| تەختەیەکی داوا کرد و لەسەری نووسی: «ناوی یەحیایە.» هەموو سەرسام بوون. |
64 Immediately he could speak again, and he started praising God.
| دەستبەجێ دەم و زمانی زەکەریا کرایەوە، دەستی کرد بە قسەکردن و ستایشی خودا. |
65 All those living nearby were in awe at what had happened, and the news spread throughout the hill country of Judea.
| هەموو دراوسێکانیان ترسیان لێ نیشت و لە سەراپای ناوچە شاخاوییەکانی یەهودیا هەموو ئەم شتانە بوون بە قسە و باسی سەر زاری خەڵکی. |
66 Everyone who heard the news wondered what it meant. “What will the little boy grow up to be?” they asked, for it was clear he was very special to God.
| هەموو ئەوانەی ئەم باسەیان بیست لە دڵی خۆیاندا گوتیان: «ئایا ئەم منداڵە دەبێتە چی؟» چونکە دەستی یەزدانی لەگەڵ بوو. |
67 Zechariah, his father, filled with the Holy Spirit, spoke this prophecy:
| زەکەریای باوکیشی پڕبوو لە ڕۆحی پیرۆز و پێشبینی کرد و گوتی: |
68 “The Lord, the God of Israel, he is wonderful, for he has come to his people and set them free.
| «ستایش بۆ یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل، چونکە گەلەکەی بەسەرکردەوە و کڕییەوە. |
69 He has given us a great Savior from the line of his servant David,
| هێزی ڕزگاریمانی هەستاندەوە، لە بنەماڵەی داودی بەندەی، |
| وەک چۆن لە کۆنەوە لە ڕێگەی پێغەمبەرە پیرۆزەکانییەوە دواوە، (aiōn g165) |
71 He promised to save us from our enemies, from those who hate us.
| بۆ ڕزگاربوون لە دەست دوژمنان و هەموو ناحەزانمان، |
72 He was merciful to our fathers, remembering his holy agreement—
| هەروەها بۆ بەخشینی بەزەیی بە باوباپیرانمان و پەیوەستبوون بە پەیمانە پیرۆزەکەی، |
73 the promise that he made to our father Abraham.
| واتە ئەو سوێندەی کە بۆ ئیبراهیمی باپیرە گەورەمانی خوارد: |
74 He gives us freedom from fear and rescues us from our enemies,
| کە ئێمە لە دەست دوژمن ڕزگارمان بێت و بێ ترس ئەو بپەرستین، |
75 so we can serve him by doing what is good and right for our whole lives.
| هەموو ڕۆژانی ژیانمان بە پیرۆزی و ڕاستودروستی لەبەردەمیدا بین. |
76 Even though you are only a small child, you will be called the prophet of the Most High, for you will go ahead of the Lord to prepare his way,
| «تۆش ئەی منداڵ، بە پێغەمبەری خودای هەرەبەرز ناودەبردرێیت، چونکە پێش یەزدان دەکەویت، تاکو ڕێگای بۆ ئامادە بکەیت، |
77 providing knowledge of salvation to his people through the forgiveness of their sins.
| تاکو بە گەلەکەی ڕابگەیەنیت بە لێخۆشبوونی گوناهەکانیان ڕزگاریان دەبێت، |
78 Through God's caring kindness to us, heaven's dawn will break upon us
| بەهۆی بەزەییە بەسۆزەکەی خودامانەوە، کە بەهۆیەوە ڕووناکی لە بەرزاییەوە بەسەرماندا دەدرەوشێتەوە، |
79 to shine on those who live in darkness and under the shadow of death, and to guide us along the path of peace.”
| تاکو بەسەر ئەوانەی لە تاریکی و لە سێبەری مەرگدا دانیشتوون بدرەوشێتەوە، بۆ ئەوەی پێیەکانمان بە ڕێگای ئاشتیدا ببات.» |
80 The boy John grew and became spiritually strong. He lived in the desert until the time came for his public ministry to Israel.
| منداڵەکەش گەشەی دەکرد و لە ڕۆحدا بەهێز دەبوو، لە چۆڵەوانی مایەوە هەتا ئەو ڕۆژەی کە خۆی بۆ گەلی ئیسرائیل دەرخست. |
