John 8
1 but Jesus went to the Mount of Olives.
apan si Jesus miadto sa Bungtod sa mga Olivo.
2 Early in the morning he returned to the Temple where many people gathered around him and he sat down and taught them.
Ug sa pagkakaadlawon, siya miadto na usab sa templo. Ug ang tanang tawo nangadto kaniya, ug siya milingkod ug iyang gipanudloan sila.
3 The religious teachers and the Pharisees brought in a woman caught committing adultery and made her stand before everyone.
Ug ngadto kaniya gipanagdala sa mga escriba ug mga Fariseo ang usa ka babaye nga hing-abtan nga nanapaw. Ug ilang gipatindog siya sa taliwala
4 They said to Jesus, “Teacher, this woman was caught in the act of adultery.
ug miingon sila kang Jesus, "Magtutudlo, kining babayhana nadakpan diha gayud sa buhat sa pagpanapaw.
5 Now in the Law Moses commanded us to stone such women. What do you say?”
Ug diha sa kasugoan, si Moises nagsugo kanato nga ang ingon kaniya kinahanglan gayud patyon pinaagi sa pagbato. Unsa may imong ikasulti mahitungod kaniya?"
6 They said this to try and trap Jesus so they could condemn him. But Jesus bent down and wrote on the ground with his finger.
Kini ilang gisulti sa pagsulay kaniya aron aduna silay ikasumbong batok kaniya. Ug si Jesus mitikubo ug nagsulat sa yuta pinaagi sa iyang tudlo.
7 They kept on demanding an answer, so he stood up and told them, “Whichever one of you has never sinned may throw the first stone at her.”
Ug kay nagpadayon man gayud sila sa pagpangutana kaniya, siya mitul-id ug miingon kanila, "Kinsa kaninyo ang walay sala maoy paunahag labay kaniyag bato."
8 Then he bent down again and went on writing on the ground.
Ug unya miusab siya patikubo ug mipadayon sa pagsulat sa yuta pinaagi sa iyang tudlo.
9 When they heard this they began to leave, one by one, starting with the oldest until Jesus was left in the middle of the crowd with the woman still standing there.
Apan sa pagkadungog nila niini, sila namahawa nga nagtinagsatagsa, sugod sa labing tigulang. Ug si Jesus mao na lamang ang nahibilin uban sa babaye nga nagtindog sa iyang atubangan.
10 Jesus straightened up and asked her, “Where are they? Didn't anybody stay to condemn you?”
Unya mitul-id si Jesus ug miingon kaniya, "Babaye, hain na sila? Wala bay mihukom kanimog silot?"
11 “No one did, sir,” she replied. “I don't condemn you either,” Jesus told her. “Go, and don't sin anymore.”
Siya mitubag, "Wala, Senyor." Ug si Jesus miingon kaniya, "Dili usab ako mohukom kanimog silot. Lumakaw ka ug ayaw na pagpakasala."
12 Jesus spoke again to the people, telling them, “I am the light of the world. If you follow me you won't walk in darkness for you will have the life-giving light.”
Ug kanila si Jesus misulti pag-usab nga nag-ingon, "Ako mao ang kahayag alang sa kalibutan. Siya nga magasunod kanako dili gayud magalakaw sa kangitngit, hinonoa magabaton siya sa kahayag nga magahatag ug kinabuhi."
13 The Pharisees replied, “You can't be your own witness! What you say doesn't prove anything!”
Ug ang mga Fariseo miingon kaniya, "Ikaw mao ang nagahimog panghimatuod bahin sa imong kaugalingon; ang imong panghimatuod maisip nga dili tinuod."
14 “Even if I am my own witness, my testimony is true,” Jesus told them, “for I know where I came from and where I'm going. But you don't know where I came from or where I'm going.
Si Jesus mitubag kanila, "Bisan tuod ako mao ang naghimog panghimatuod bahin sa akong kaugalingon, ang akong panghimatuod tinuod kay nahibalo man ako kon diin ako gikan ug asa ako padulong. Apan kamo wala nahibalo kon diin ako gikan ug asa ako padulong.
15 You judge in a typically human way, but I don't judge anyone.
Kamo nagahukom pinasubay sa tawhanong paagi; apan wala ako maghukom kang bisan kinsa.
16 Even if I did judge, my judgment would be right because I am not doing this alone. The Father who sent me is with me.
Ngani kon himoon ko man ang pagpanghukom, ang akong hukom tinuod kay dili man ako rang usa ang magahukom, kondili ako ug ang Amahan nga mao ang nagpadala kanako.
17 Your own law states that the testimony of two witnesses is valid.
Nahisulat diha sa inyong kasugoan nga ang panghimatuod sa duha ka tawo pagadawaton ingon nga tinuod.
18 I am my own witness, and my other witness is my Father who sent me.”
Ako usa nga nagahimog panghimatuod bahin sa akong kaugalingon, ug ang Amahan nga mao ang nagpadala kanako nagahimo usab ug panghimatuod bahin kanako."
19 “Where is your father?” they asked him. “You don't know me or my Father,” Jesus replied. “If you knew me then you would know my Father as well.”
Busa nangutana sila kaniya, "Hain man ang imong Amahan?" Si Jesus mitubag nga nag-ingon, "Kamo wala makaila kanako o sa akong Amahan. Kon nakaila pa kamo kanako nakaila usab unta kamo sa akong Amahan."
20 Jesus explained this while he was teaching near the Temple treasury. Yet no one arrested him because his time had not yet come.
Kining mga pulonga gisulti ni Jesus didto sa tipiganan sa mga halad, samtang nagpanudlo siya sulod sa templo. Apan walay midakop kaniya kay wala pa man moabut ang iyang panahon.
21 Jesus told them again, “I'm leaving, and you'll search for me, but you'll die in your sin. You can't come where I'm going.”
Ug kanila misulti siya pag-usab nga nag-ingon, "Ako molakaw. Unya mangita kamo kanako, apan mangamatay kamo diha sa inyong pagkamakasasala. Asa ako padulong, niini dili kamo makaadto."
22 The Jews wondered out loud, “Is he going to kill himself? Is that what he means when he says ‘You can't come where I'm going’?”
Unya ang mga Judio nanag-ingon, "Magpatay ba kaha siya sa iyang kaugalingon, kay nag-ingon man siya, `Asa ako padulong, niini dili kamo makaadto'?"
23 Jesus told them, “You are from below; I am from above. You are of this world; I am not of this world.
Siya miingon kanila, "Kamo taga-ubos, ako taga-itaas. Kamo tagadinhi niining kalibutana, ako dili tagadinhi niining kalibutana.
24 That is why I told you that you'll die in your sins. For if you don't trust in me, the ‘I am,’ you'll die in your sins.”
Busa giingnan ko kamo nga mangamatay kamo diha sa inyong mga sala, kay mangamatay man gayud kamo diha sa inyong mga sala gawas kon motoo kamo nga ako mao siya."
25 Then they asked him, “Who are you?” “Exactly who I told you I was from the beginning,” Jesus replied.
Ug sila nangutana kaniya, "Kinsa ka ba diay?" Si Jesus miingon kanila, "Ako mao ang gikasugilon ko na kaninyo sukad pa sa sinugdan.
26 “There's much I could say about you, and much I could condemn. But the one who sent me tells the truth, and what I'm saying to you here in this world is what I heard from him.”
Daghan akog igsusulti ug ighuhukom mahitungod kaninyo; apan matinuoron siya nga mao ang nagpadala kanako, ug ang akong nadungog gikan kaniya ginapahayag ko ngadto sa kalibutan."
27 They didn't understand that he was talking to them about the Father. So Jesus explained to them:
Wala nila masabut nga siya nagsulti kanila mahitungod sa Amahan.
28 “When you have lifted up the Son of man then you'll know that I am the ‘I am,’ and that I do nothing of myself, but only say what the Father taught me.
Busa si Jesus miingon, "Sa diha nga maisa na ninyo ang Anak sa Tawo, nan, inyong mahibaloan nga ako mao siya ug nga wala akoy ginabuhat sa kinaugalingon kong pagbulot-an, hinonoa nga nagasulti ako sa ingon sumala sa gitudlo kanako sa Amahan.
29 The one who sent me is with me; he has not abandoned me, for I always do what pleases him.”
"Ug siya nga mao ang nagpadala kanako ania uban kanako. Wala ako niya pasagdi nga mag-inusara, kay sa kanunay ginabuhat ko man ang makapahimuot kaniya."
30 Many who heard Jesus say these things put their trust in him.
Samtang nagsulti siya niini, daghan ang misalig kaniya.
31 Then Jesus said to those Jews who trusted in him, “If you follow my teaching then you really are my disciples.
Unya si Jesus miingon sa mga Judio nga misalig kaniya, "Kon pabilin kamo sa akong pulong, nan, kamo tinuod gayud nga akong mga tinun-an,
32 You will know the truth, and the truth will set you free.”
ug kamo mahibalo sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magahatag kaninyog kagawasan."
33 “We're descendants of Abraham! We've never been slaves to anyone,” they answered. “How can you say that we'll be set free?”
Ug sila mitubag kaniya. "Mga kaliwat baya kami ni Abraham, ug wala gayud kami maulipon ni bisan kinsa. Naunsa ba nga nakaingon ka man, `Pagahatagan kamog kagawasan'?"
34 Jesus replied, “I tell you the truth, everyone who sins is a slave of sin.
Ug si Jesus mitubag kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga ang tanan nga magapakasala ulipon sa sala.
35 A slave doesn't have a permanent place in the family, but the son is part of the family forever. (aiōn g165)
Ang ulipon dili magapuyo nga dayon diha sa panimalay, apan ang anak magapuyo nga dayon. (aiōn g165)
36 If the Son sets you free, then you're truly free.
Tungod niini, kon ang Anak mao ang magahatag kaninyog kagawasan, kamo mahimo gayud nga mga tawong gawas.
37 I know you're Abraham's descendants, yet you're trying to kill me because you refuse to accept my words.
Nasayud bitaw ako nga kamo mga kaliwat ni Abraham, ngani gitinguha ninyo ang pagpatay kanako tungod kay ang akong pulong dili man makakaplag ug luna diha kaninyo.
38 I'm telling you what the Father has revealed to me, while you do what your father told you.”
Ako nagasulti sa nakita ko sa atubangan sa akong Amahan, ug kamo nagabuhat sa nadungog ninyo sa atubangan sa inyong kaugalingong amahan."
39 “Abraham is our father,” they answered. “If you really were children of Abraham, you'd do what Abraham did,” Jesus told them.
Kaniya mitubag sila nga nanag-ingon, "Si Abraham mao ang among amahan." Si Jesus miingon kanila, "Kon mga anak pa kamo ni Abraham, magabuhat unta kamo sa gibuhat ni Abraham.
40 “But you are trying to kill me now, because I told you the truth that I heard from God. Abraham would never have done that.
Apan karon naninguha kamo sa pagpatay kanako sa pagpatay sa tawo nga nagsugilon kaninyo sa kamatuoran nga akong nadungog gikan sa Dios. Wala magbuhat niini si Abraham.
41 You're doing what your father does.” “Well we are not illegitimate,” they responded. “God alone is our father!”
Kamo nagabuhat sa gibuhat sa inyong kaugalingong amahan." Ug sila miingon kaniya, "Dili kami mga pinaangkan. Kami usa rag Amahan, nga mao ang Dios."
42 Jesus replied, “If God really was your father, you would love me. I came from God and now I am here. The decision to come wasn't mine, but the one who sent me.
Si Jesus mitubag kanila, "Kon ang Dios mao pa ang inyong Amahan, higugmaon unta ninyo ako, kay migula ug mianhi man ako gikan sa Dios. Ako wala moanhi sa akong kinaugalingong pagbulot-an, kondili siya mao ang nagpadala kanako.
43 Why can't you understand what I'm saying? It's because you refuse to hear my message!
Nganong dili man kamo makasabut sa akong sinultihan? Tungod kay kamo dili man ugod makabati sa akong pulong.
44 Your father is the Devil, and you love to follow your father's evil desires. He was a murderer from the beginning. He never stood for the truth, because there is no truth in him. When he lies he reveals his true character, for he's a liar and the father of lies.
Kamo gikan sa inyong amahan nga mao ang yawa, ug ang inyong tinguha mao ang pagtagbaw sa mga pangibog sa inyong amahan. Siya maoy usa ka mamumuno sukad pa sa sinugdan, ug siya walay labut sa kamatuoran kay ang kamatuoran wala man diha kaniya. Inigpamakak niya, siya magasulti tukma sa iyang kaugalingong kinaiya, kay siya bakakon man ug mao ang amahan sa mga bakak.
45 So because I tell you the truth, you don't believe me!
Apan kay nagsulti man ako sa kamatuoran, kamo dili motoo kanako.
46 Can any one of you prove that I'm guilty of sin? If I'm telling you the truth, why don't you believe me?
Kinsa ba kaninyoy makapamatuod nga ako nakahimog sala? Kon ako nagasulti man sa kamatuoran, nganong dili man kamo motoo kanako?
47 Anyone who belongs to God listens to what God says. The reason you don't listen is because you don't belong to God.”
Siya nga gikan sa Dios makabati sa mga pulong sa Dios. Ang katarungan ngano nga dili kamo makabati niini mao nga kamo dili gikan sa Dios."
48 “Aren't we right to call you a Samaritan who is demon-possessed?” said the Jews.
Kaniya mitubag ang mga Judio nga nanag-ingon, "Dili ba husto kami sa among pag-ingon nga ikaw Samarianhon ug giyawaan?"
49 “No, I don't have a demon,” Jesus replied. “I honor my Father, but you dishonor me.
Si Jesus mitubag nga nag-ingon, "Ako wala hingyawai; hinonoa ako nagapasidungog sa akong Amahan, ug kamo nagapakaulaw kanako.
50 I'm not here looking to glorify myself. But there is one who does this for me and who judges in my favor.
Ngani dili ako ang naninguha sa akong kaugalingong kadungganan. Anaay usa nga nagatinguha niini alang kanako, ug siya mao ang magahukom.
Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga kon adunay magatuman sa akong pulong, siya dili gayud makasinatig kamatayon." (aiōn g165)
52 “Now we know you're demon-possessed,” said the Jews. “Abraham died, and the prophets did too, and you're telling us ‘anyone who follows my teaching will never die’! (aiōn g165)
Ug ang mga Judio miingon kaniya, "Karon napiho na gayud namo nga ikaw giyawaan. Si Abraham namatay, maingon man ang mga profeta; ug unya moingon ikaw, `Kon adunay magatuman sa akong pulong, siya dili gayud makatilawg kamatayon.' (aiōn g165)
53 Are you greater than our father Abraham? He died, and the prophets died. Who do you think you are?”
Labaw ka pa ba sa atong amahan nga si Abraham, nga namatay? Ug ang mga profeta nangamatay! Nagpakakinsa ka ba oroy?"
54 Jesus answered, “If I glorify myself, my glory means nothing. But it is God himself who glorifies me, the one you claim, ‘He is our God.’
Si Jesus mitubag nga nag-ingon, "Kon ako mao pa ang nagpasidungog sa akong kaugalingon, nan, walay hinungdan ang maong kadungganan. Ang nagapasidungog kanako mao ang akong Amahan, ang inyong giingon nga mao ang inyong Dios.
55 You don't know him, but I know him. If I were to say, ‘I don't know him,’ I'd be a liar, just like you. But I do know him, and I do what he says.
Apan wala man lagi kamo makaila kaniya; ako nakaila kaniya. Kon nag-ingon pa ako nga ako wala makaila kaniya, nan, bakakon unta ako sama kaninyo. Apan ako nakaila kaniya ug nagatuman sa iyang pulong.
56 Your father Abraham was delighted as he looked forward to see my coming, and was so happy when he saw it.”
Ang inyong amahan nga si Abraham nalipay nga siya makakita sa adlaw sa akong pag-anhi; ug siya nakakita niini ug nagsadya."
57 The Jews replied, “You're not even fifty years old, and you've seen Abraham?”
Ug ang mga Judio miingon kaniya, "Wala pa man gani makalim-an ka tuig ang imong kagulangon, ug nakakita ka na kang Abraham?"
58 “I tell you the truth, before Abraham was born, I am,” said Jesus.
Si Jesus miingon kanila, "Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sa wala pa si Abraham, mao na ako."
59 At this they picked up stones to stone him, but Jesus was hidden from them and he left the Temple.
Tungod niini namunit silag mga bato aron ilabay kaniya. Apan si Jesus mitago ug migula sa templo.
