John 7
1 After this, Jesus spent his time going from place to place in Galilee. He did not want to do so in Judea because the Jews were out to kill him.
Бу ишлардин кейин, Әйса Галилийәдә айлинип жүрди. У Йәһудийәдә айлинип жүрүшни халимайтти, чүнки [шу йәрдики] Йәһудийлар униңға қәст қилмақчи еди.
2 But as it was almost time for the Jewish festival of the Tabernacles,
Бу чағда, Йәһудийларниң «кәпиләр һейти»ға аз қалған еди.
3 his brothers told him, “You ought to leave and go to Judea so your followers will be able to see what miracles you can do.
Шуңа Әйсаниң инилири униңға: — Мошу йәрдин айрилип Йәһудийәгә барғин, шуниң билән мухлислириңму [карамәт] әмәллириңни көрәләйду!
4 No one who wants to be famous keeps what they do hidden. If you can do such miracles, then show yourself to the world!”
Чүнки өзини хәлиқ-аләмгә тонутмақчи болған һеч ким йошурун җайда иш қилмайду. Бу әмәлләрни қиливатқан екәнсән, өзүңни дунияға көрсәт! — дейишти.
5 For even his own brothers really didn't believe in him.
Чүнки униң инилириму униңға етиқат қилмиған еди.
6 Jesus told them, “This is not my time to go, not yet; but you can go whenever you want, for any time's the right time for you.
Шуңа Әйса уларға: — Мениң вақит-саитим техи кәлмиди. Лекин силәргә нисбәтән һәрвақит мунасиптур.
7 The world has no reason to hate you, but it does hate me, because I make it clear that its ways are evil.
Бу дуниядики кишиләр силәргә һәргиз өч болмайду; лекин мени өч көриду. Чүнки мән уларниң қилмишлирини рәзил дәп гувалиқ бериватимән.
8 You go on to the festival. I'm not going to this festival because this is not the right time for me, not yet.”
Силәр бу һейтқа беривериңлар. Мән бу һейтқа бармаймән, чүнки мениң вақит-саитим техи йетип кәлмиди, — деди.
9 After saying this he stayed behind in Galilee.
Әйса бу сөзләрни қилип, Галилийәдә қалди.
10 After his brothers left to go to the festival, Jesus also went, but not openly—he stayed out of sight.
Әйсаниң инилири һейтқа чиққандин кейин, у өзиму униңға барди. Амма ашкарә әмәс, йошурун барди.
11 Now at the festival the Jewish leaders were searching for him and kept on asking, “Where is he?”
Һейтта Йәһудийлар уни издәп: «У қәйәрдидур?» дәп соравататти.
12 Many people in the crowds were complaining about him. Some said, “He's a good man,” while others argued, “No! He deceives people.”
Кишиләр арисида униң тоғрисида көп ғул-ғула болди. Бәзиләр уни: «Яхши адәм!» десә, йәнә бәзиләр: «Яқ, у халайиқни аздуруватиду!» дейишти.
13 But no one dared to speak openly about him because they were afraid of what the Jewish leaders would do to them.
Бирақ Йәһудий [чоңлиридин] қорқуп, һеч ким очуқ-ашкарә униң гепини қилмайтти.
14 When the festival was halfway through Jesus went to the Temple and began to teach.
Һейтниң йерими өткәндә, Әйса ибадәтхана һойлилириға кирип хәлиққә тәлим беришкә башлиди.
15 The Jewish leaders were very surprised, and asked, “How does this man have so much learning when he hasn't been educated?”
Йәһудийлар: — Бу адәм һеч қандақ тәлим алмиған туруқлуқ, униң қандақму мунчә көп билими болсун? — дәп һаң-таң қелишти.
16 Jesus answered, “My teaching is not from me but from the one who sent me.
Әйса уларға: — Бу тәлимләр мениң әмәс, бәлки мени Әвәткүчиниңкидур.
17 Anyone who chooses to follow what God wants will know if my teaching comes from God or if I'm only speaking for myself.
Униң ирадисигә әмәл қилишқа өз ирадисини бағлиған һәр ким бу тәлим тоғрилиқ — униң Худадин кәлгәнлигини яки өзлүгүмдин ейтиватқанлиғимни билиду.
18 Those who speak for themselves want to glorify themselves, but someone who glorifies the one who sent him is truthful and not deceitful.
Өз алдиға сөзлигән киши өз шан-шәривини издәйду, лекин өзини әвәткүчиниң шан-шәривини издәйдиған киши һәқ-садиқтур, униңда һәққанийсизлиқ йоқтур.
19 Moses gave you the law, didn't he? Yet none of you keeps the law! Why are you trying to kill me?”
Муса [пәйғәмбәр] силәргә Тәврат қанунини тапшурған әмәсму? Лекин һеч қайсиңлар бу қанунға әмәл қилмайватисиләр! Немишкә мени өлтүрмәкчи болисиләр? — деди.
20 “You're demon-possessed!” the crowd replied. “No one's trying to kill you!”
Көпчилик: — Саңа җин чаплишипту! Сени өлтүрмәкчи болған ким екән? — дейишти.
21 “I did one miracle and you're all shocked by it,” Jesus replied.
Әйса уларға мундақ җавап бәрди: — Мән бир карамәтни яритишим билән һәммиңлар һаң-таң қелиштиңлар.
22 “However, because Moses told you to circumcise—not that it really came from Moses, but from your forefathers before him—you perform circumcision on the Sabbath.
— Әнди Муса [пәйғәмбәр] силәргә хәтнә қилиш тоғрилиқ әмир қалдурған (әмәлийәттә болса хәтнә қилиш Муса пәйғәмбәрдин әмәс, ата-бовилардин қалған), шуңа силәр шабат күнигә [тоғра келип қалсиму] шу күнидә адәмниң хәтнисини қиливерисиләр.
23 If you circumcise on the Sabbath to make sure that the law of Moses isn't broken, why are you angry with me for healing someone on the Sabbath?
Әнди Тәврат қануниға хилаплиқ қилинмисун дәп шабат күнидә адәм хәтнә қилинған йәрдә, мән шабат күнидә бир адәмни сәллимаза сақайтсам, силәр немә дәп маңа аччиқлинисиләр?
24 Don't judge by appearances; decide what is right!”
Сиртқи қияпәткә қарап һөкүм қилмаңлар, бәлки һәққаний һөкүм қилиңлар!
25 Then some of those from Jerusalem began wondering, “Isn't this the one they're trying to kill?
У вақитта Йерусалимлиқларниң бәзилири: — [Чоңлар] өлтүрмәкчи болған киши бу әмәсмиди?
26 But see how openly he's speaking, and they're saying nothing to him. Do you think the authorities believe he's the Messiah?
Ашкарә сөзләватсиму, униңға қарши һеч нәрсә демидиғу! Дәрвәқә, ақсақалларниң униң Мәсиһ екәнлигини билип йәткәнму?
27 But that's not possible because we know where he comes from. When the Messiah comes, nobody will know where he's from.”
Һалбуки, бу адәмниң қәйәрдин кәлгәнлигини биз ениқ билимиз. Лекин Мәсиһ кәлгәндә, униң қәйәрдин кәлгәнлигини һеч ким билмәстиғу, — дейишти.
28 While he was teaching in the Temple, Jesus called out in a loud voice, “So you think you know me and where I'm from? However, I did not come for my own sake. The one who sent me is true. You don't know him,
Шуңа Әйса ибадәтхана һойлисида тәлим бериветип, жуқури аваз билән мундақ деди: — Силәр мени тонуймиз һәмдә мениң қәйәрдин кәлгәнлигимниму билимиз, [дәватисиләр]?! Бирақ мән өзлүгүмдин әмәс, мән мени Әвәткүчидин [кәлдим], У һәқтур; бирақ силәр Уни тонумайсиләр.
29 but I know him, for I come from him, and he sent me.”
Мән Уни тонуймән. Чүнки мән Униң йенидин кәлдим, мени У әвәтти.
30 So they tried to arrest him, but no one laid a hand on him because his time had not yet come.
Шуңа улар уни тутуш йолини издәйтти, лекин һеч ким униңға қол салмиди; чүнки униң вақит-саити техи йетип кәлмигән еди.
31 However, many of the crowd did put their trust in him. “When the Messiah appears, will he do more miraculous signs than this man has done?” they said.
Лекин халайиқ арисидики нурғун кишиләр униңға етиқат қилди. Улар: «Мәсиһ кәлгәндә бу киши көрсәткән мөҗизилик аламәтләрдин артуқ [мөҗизә] яриталарму?!» дейишти.
32 When the Pharisees heard the crowd whispering this about him, they and the chief priests sent guards to arrest Jesus.
Пәрисийләр халайиқниң у тоғрилиқ ғул-ғула болуватқан бу гәп-сөзлирини аңлиди; шуниң билән Пәрисийләр билән баш каһинлар уни тутуш үчүн бир нәччә қаравулларни әвәтти.
33 Then Jesus told the people, “I'll be with you just a little longer, but then I'll return to the one who sent me.
Шуниң билән Әйса: — Йәнә бир аз вақит силәр билән биллә болимән, андин мени Әвәткүчиниң йениға кетимән.
34 You'll search for me but you won't find me; and you can't come where I'm going.”
Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр, — деди.
35 The Jews said to each other, “Where could he be going that we couldn't find him? Is he planning to go to those scattered among the foreigners, and teach the foreigners?
Буниң билән, Йәһудийлар бир-биригә: — У биз тапалмиғидәк қәйәрләргә барар? Грекләр арисидики тарқақ Йәһудий муһаҗирларниң йениға берип, грекларға тәлим берәмдиғанду?
36 What does he mean by saying, ‘You'll search for me but you won't find me; and you can't come where I'm going’?”
«Мени издәйсиләр, лекин тапалмайсиләр. Мән баридиған йәргә баралмайсиләр» дегини немисиду? — дейишти.
37 On the last and most important day of the festival, Jesus stood up and shouted out in a loud voice, “If you're thirsty, come to me and drink.
Һейтниң ахирқи һәм әң катта күни, Әйса орнидин туруп, жуқури аваз билән: — Кимдәким уссиса, мениң йенимға келип ичсун!
38 If you trust in me, you will have streams of life-giving water flowing out from within you, as Scripture says.”
Маңа етиқат қилғучи кишиниң худди муқәддәс язмиларда ейтилғинидәк, ич-бағридин һаятлиқ сүйиниң дәриялири еқип чиқиду! — дәп җакалиди
39 He was referring to the Spirit that those who trusted in him would later receive. The Spirit hadn't been given yet because Jesus hadn't yet been glorified.
(у бу сөзни өзигә етиқат қилғанларға ата қилинидиған Муқәддәс Роһқа қарита ейтқан еди. [Худаниң] Роһи техи һеч кимгә ата қилинмиғанмиди, чүнки Әйса техи шан-шәривигә кирмигән еди).
40 When they heard these words, some of the people said, “This man is definitely the Prophet!”
Халайиқ ичидә бәзиләр бу сөзни аңлап: — [Келиши муқәррәр болған] пәйғәмбәр һәқиқәтән мошу екән! — дейишти.
41 Others said, “He is the Messiah!” Still others said, “How can the Messiah come from Galilee?
Бәзиләр: «Бу Мәсиһ екән!» дейишәтти. Йәнә бәзиләр болса: «Яқ, Мәсиһ Галилийәдин келәттиму?
42 Doesn't Scripture say that the Messiah comes from David's lineage, and from David's home town of Bethlehem?”
Муқәддәс язмиларда, Мәсиһ [падиша] Давутниң нәслидин һәм Давутниң жути Бәйт-Ләһәм йезисидин келиду, дейилмигәнмиди?» — дейишти.
43 So the crowd had a strong difference of opinion about him.
Буниң билән, халайиқ униң вәҗидин иккигә бөлүнүп кәтти.
44 Some wanted to arrest him, but nobody laid a hand on him.
Бәзилири уни тутайли дегән болсиму, лекин һеч ким униңға қол салмиди.
45 Then the guards returned to the chief priests and the Pharisees who asked them, “Why didn't you bring him in?”
Қаравуллар [ибадәтханидин] баш каһинлар билән Пәрисийләрниң йениға қайтип кәлгәндә, улар қаравулларға: — Немә үчүн уни тутуп кәлмидиңлар? — дәп сорашти.
46 “Nobody ever spoke like this man does,” the guards replied.
Қаравуллар: — Һеч ким һеч қачан бу адәмдәк сөзлигән әмәс! — дәп җавап беришти.
47 “Have you been fooled too?” the Pharisees asked them.
Пәрисийләр уларға җававән: — Силәрму аздурулдуңларму?
48 “Has a single one of the rulers or Pharisees believed in him? No!
Ақсақаллардин яки Пәрисийләрдин униңға етиқат қилғанлар болғанму?!
49 But this crowd that knows nothing about teachings of the law—they're damned anyway!”
Лекин Тәврат қанунини билмәйдиған бу чүпрәндиләр ләнәткә қалиду! — дейишти.
50 Nicodemus, who had previously gone to meet Jesus, was one of them and asked them,
Уларниң арисидин бири, йәни бурун ахшамда Әйсаниң алдиға кәлгән Никодим уларға:
51 “Does our law condemn a man without a hearing and without finding out what he actually did?”
— Тәврат қанунимиз авал кишиниң немә қилғинини өзидин аңлап билмәй туруп, униңға һөкүм чиқирамду!
52 “So you're a Galilean as well, are you?” they replied. “Check the Scriptures and you'll discover that no prophet comes from Galilee!”
Улар җавап қилип: — Сәнму Галилийәдинму? [Муқәддәс язмиларни] көр, қетирқинип оқуп бақ, Галилийәдин һеч қандақ пәйғәмбәр чиқмайду! — деди.
53 Then they all went home,
Шуниң билән [уларниң] һәр бири өз өйигә кәтти.
