John 12
1 Six days before the Passover Jesus went to Bethany, to the home of Lazarus who had been raised from the dead.
Na sześć dni przed Paschą Jezus przyszedł do Betanii, gdzie był Łazarz, który umarł, a którego wskrzesił z martwych.
2 There a dinner was arranged in his honor. Martha helped serve the food while Lazarus sat at the table with Jesus and the others guests.
Tam przygotowali mu wieczerzę, a Marta usługiwała. Łazarz zaś był jednym z tych, którzy razem z nim siedzieli przy stole.
3 Mary brought a pint of pure nard perfume and anointed Jesus' feet, wiping them dry with her hair. The scent of the perfume filled the whole house.
Wówczas Maria, wziąwszy funt bardzo drogiej maści nardowej, namaściła nogi Jezusa i wytarła je swoimi włosami, a dom napełnił się wonią [tej] maści.
4 But one of the disciples, Judas Iscariot, who would later betray Jesus, asked,
Wtedy jeden z jego uczniów, Judasz Iskariota, [syn] Szymona, ten, który miał go zdradzić, powiedział:
5 “Why wasn't this perfume sold and the money given to the poor? It was worth three hundred denarii.”
Dlaczego tej maści nie sprzedano za trzysta groszy i nie rozdano [ich] ubogim?
6 He wasn't saying this because he cared about the poor but because he was a thief. He was the one who looked after the disciples' money and he often took some for himself.
A to mówił nie dlatego, że troszczył się o ubogich, ale ponieważ był złodziejem i miał sakiewkę, a nosił to, co [do niej] włożono.
7 “Don't criticize her,” Jesus replied. “She did this in preparation for the day of my burial.
Wtedy Jezus powiedział: Zostaw ją; zachowała to na dzień mego pogrzebu.
8 You'll always have the poor here with you, but you won't always have me here.”
Ubogich bowiem zawsze macie u siebie, ale mnie nie zawsze będziecie mieć.
9 A large crowd had found out that he was there. They came there not just to see Jesus but because they wanted to see Lazarus, the man Jesus had raised from the dead.
Wtedy wielu [Żydów] dowiedziało się, że tam jest; i przyszli nie tylko z powodu Jezusa, ale także, by zobaczyć Łazarza, którego wskrzesił z martwych.
10 So the chief priests planned to kill Lazarus as well,
I naradzali się naczelni kapłani [nad tym], żeby zabić również Łazarza;
11 since it was because of him that many Jews were no longer following them but putting their trust in Jesus.
Gdyż z jego powodu wielu spośród Żydów odstąpiło i uwierzyło w Jezusa.
12 The following day the crowds of people who had come for the Passover festival heard that Jesus was on his way to Jerusalem.
Nazajutrz mnóstwo ludzi, którzy przyszli na święto, usłyszawszy, że Jezus idzie do Jerozolimy;
13 They cut off palm branches and went to welcome him, shouting, “Hosanna! Blessed is the one coming in the name of the Lord. Blessed is the king of Israel.”
Nabrało gałązek palmowych, wyszło mu naprzeciw i wołało: Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Pana, król Izraela!
14 Jesus found a young donkey and rode on it, as Scripture says:
A Jezus, znalazłszy oślątko, wsiadł na nie, jak jest napisane:
15 “Don't be afraid, daughter of Zion. Look, your king is coming, riding a donkey's colt.”
Nie bój się, córko Syjonu. Oto twój król przychodzi, siedząc na oślątku.
16 At the time, Jesus' disciples did not understand what these things meant. It was only later when he was glorified that they realized what had happened had been prophesied and applied to him.
Z początku jego uczniowie tego nie zrozumieli, ale gdy Jezus został uwielbiony, wtedy przypomnieli sobie, że to było o nim napisane i że mu tak uczynili.
17 Many in the crowd had seen Jesus call Lazarus from the tomb and raise him from the dead and were telling the story.
Dawali więc świadectwo ludzie, którzy z nim byli, gdy Łazarza wywołał z grobowca i wskrzesił go z martwych.
18 That was the reason so many people went to meet Jesus—because they had heard about this miracle.
Dlatego też ludzie wyszli mu naprzeciw, bo usłyszeli, że on uczynił ten cud.
19 The Pharisees said to one other, “Look, we're getting nowhere. Everyone's running after him.”
Wtedy faryzeusze mówili między sobą: Widzicie, że nic nie zdziałacie. Oto świat poszedł za nim.
20 Now some Greeks had come to the festival to worship.
A wśród tych, którzy przychodzili [do Jerozolimy], żeby oddać cześć [Bogu] w święto, byli pewni Grecy.
21 They came to Philip of Bethsaida in Galilee, and said, “Sir, we'd like to see Jesus.”
Oni to przyszli do Filipa, który był z Betsaidy w Galilei, i prosili go: Panie, chcemy zobaczyć Jezusa.
22 Philip went and told Andrew. Then they both went to Jesus and told him.
Filip przyszedł i powiedział Andrzejowi, a z kolei Andrzej i Filip powiedzieli Jezusowi.
23 Jesus replied, “The time has come for the Son of man to be glorified.
A Jezus im odpowiedział: Nadeszła godzina, aby Syn Człowieczy został uwielbiony.
24 I tell you the truth: unless a grain of wheat is planted in the soil and dies, it remains just one grain. But if it dies, it produces many more grains of wheat.
Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeśli ziarno pszenicy, wpadłszy w ziemię, nie obumrze, samo zostaje. Jeśli jednak obumrze, wydaje obfity plon.
25 If you love your own life you will lose it, but if you don't love your own life in this world you will keep your life forever. (aiōnios g166)
Kto miłuje swoje życie, utraci je, a kto nienawidzi swego życia na tym świecie, zachowa je na życie wieczne. (aiōnios g166)
26 If you want to serve me you need to follow me. My servants will be where I am, and my Father will honor anyone who serves for me.
Jeśli ktoś mi służy, niech idzie za mną, a gdzie ja jestem, tam będzie i mój sługa. A jeśli ktoś będzie mi służył, uczci go mój Ojciec.
27 Now I am troubled. What should I say? ‘Father, save me from this coming time of suffering?’ No, for this is why I came—to go through this time of suffering.
Teraz moja dusza jest zatrwożona. I cóż powiem? Ojcze, zachowaj mnie od tej godziny? Przecież dlatego przyszedłem na tę godzinę.
28 Father, show the glory of your character.” A voice came from heaven, saying, “I have shown its glory, and I will show it again.”
Ojcze, uwielbij swoje imię. Wtedy rozległ się głos z nieba: Uwielbiłem i jeszcze uwielbię.
29 The crowd that was standing there heard it. Some said it thundered; others said an angel had spoken to him.
A ludzie, którzy stali i słyszeli, mówili: Zagrzmiało. A inni mówili: Anioł do niego przemówił.
30 Jesus told them, “This voice spoke not for my sake, but for yours.
Jezus odpowiedział: Ten głos rozległ się nie ze względu na mnie, ale ze względu na was.
31 Now is the judgment of this world; now the prince of this world will be thrown out.
Teraz odbywa się sąd tego świata, teraz władca tego świata będzie wyrzucony precz.
32 But when I am lifted up from the earth I will attract everyone to me.”
A ja, jeśli będę wywyższony nad ziemię, pociągnę wszystkich do siebie.
33 (He said this to point out the kind of death he was going to die.)
A mówił to, dając znać, jaką śmiercią miał umrzeć.
34 The crowd responded, “The Law tells us that the Messiah will live forever, so how can you say the Son of man must be ‘lifted up’? Who is this ‘Son of man’?” (aiōn g165)
Ludzie mu odpowiedzieli: Dowiedzieliśmy się z prawa, że Chrystus trwa na wieki. Jakże więc ty [możesz] mówić, że Syn Człowieczy musi być wywyższony? Któż to jest Syn Człowieczy? (aiōn g165)
35 Jesus replied, “The light is here with you for a little longer. Walk while you have the light so that the darkness doesn't overtake you. Those who walk in the dark don't know where they're going.
Wtedy Jezus powiedział im: Jeszcze przez krótki czas jest z wami światłość. Chodźcie więc, dopóki macie światłość, żeby was ciemność nie ogarnęła. Bo kto chodzi w ciemności, nie wie, dokąd idzie.
36 Put your trust in the light while you still have it so that you can become children of light.” When Jesus had told them this, he left and hid himself from them.
Dopóki macie światłość, wierzcie w światłość, abyście byli synami światłości. Gdy Jezus to powiedział, odszedł i ukrył się przed nimi.
37 But despite all the miracles he had done in their presence, they still did not trust in Jesus.
A choć tak wiele cudów uczynił wobec nich, [jednak] nie uwierzyli w niego;
38 This fulfilled the message of Isaiah the prophet who said, “Lord, who has believed what we told them? To whom has the Lord's power been revealed?”
Aby się wypełniło słowo, które powiedział prorok Izajasz: Panie, któż uwierzył naszemu głoszeniu? I komu ramię Pańskie zostało objawione?
39 They were not able to trust him, and as a result they fulfilled what Isaiah also said:
Dlatego nie mogli uwierzyć, bo jeszcze Izajasz powiedział:
40 “He blinded their eyes, and made their minds dull, so that their eyes would not see, and their minds would not think, and they would not turn to me—for if they did I would heal them.”
Zaślepił ich oczy i zatwardził ich serce, aby oczami nie widzieli i sercem nie zrozumieli, aby się nie nawrócili, żebym ich nie uzdrowił.
41 Isaiah saw Jesus' glory and said this in reference to him.
To powiedział Izajasz, gdy widział jego chwałę i mówił o nim.
42 Even so many of the leaders did trust in him. However, they did not openly admit it because they did not want the Pharisees to expel them from the synagogue,
Jednak i z przełożonych wielu uwierzyło w niego, ale z powodu faryzeuszy nie wyznawali [go], aby nie wyłączono ich z synagogi.
43 loving human admiration more than God's approval.
Umiłowali bowiem chwałę ludzką bardziej niż chwałę Bożą.
44 Jesus called out, “If you trust in me you're not just trusting in me but also in the one who sent me.
A Jezus wołał: Kto wierzy we mnie, nie we mnie wierzy, ale w tego, który mnie posłał.
45 When you see me, you're seeing the one who sent me.
I kto mnie widzi, widzi tego, który mnie posłał.
46 I have come as a light shining into the world, so if you trust in me you won't remain in the dark.
Ja, światłość, przyszedłem na świat, aby każdy, kto wierzy we mnie, nie pozostał w ciemności.
47 I don't judge anyone who hears my words but doesn't do what I say. I came to save the world, not to judge it.
A jeśli ktoś słucha moich słów, a nie uwierzy, ja go nie sądzę. Nie przyszedłem bowiem [po to], żeby sądzić świat, ale żeby zbawić świat.
48 Anyone who rejects me and does not accept my words will be judged at the end-time judgment in accordance with what I have said.
Kto mną gardzi i nie przyjmuje moich słów, ma kogoś, kto go sądzi: słowo, które ja mówiłem, ono go osądzi w dniu ostatecznym.
49 For I'm not speaking for myself but for my Father who sent me. He is the one who instructed me what to say and how to say it.
Bo ja nie mówiłem sam od siebie, ale ten, który mnie posłał, Ojciec, on mi dał nakaz, co mam powiedzieć i co mówić.
