John 11
1 A man named Lazarus was sick. He lived in Bethany with his sisters Mary and Martha.
Ug dihay nagmasakiton nga usa ka tawo, si Lazaro nga taga-Betania, sa balangay ni Maria ug sa iyang igsoon nga si Marta.
2 Mary was the one who had anointed the Lord with perfume and wiped his feet with her hair. It was her brother Lazarus who was sick.
Kini si Maria, kinsang igsoon nga si Lazaro nagmasakiton, mao kadto ang naghaplas sa Ginoo ug pahumot, ug gipahiran niya ang mga tiil niini pinaagi sa iyang mga buhok.
3 So the sisters sent a message to Jesus: “Lord, your close friend is sick.”
Busa si Jesus gipasugoan sa mga magsoong babaye nga nag-ingon, "Ginoo, ang imong hinigugma nagamasakiton."
4 When Jesus heard the news he said, “The end result of this sickness will not be death. Through this God's glory will be revealed so that the Son of God may be glorified.”
Apan sa pagkadungog niini ni Jesus, siya miingon, "Kining sakita dili ikamatay, kondili alang kini sa himaya sa Dios, aron ang Anak sa Dios pagahimayaon pinaagi niini."
5 Even though Jesus loved Martha, Mary, and Lazarus,
Ug si Jesus nahigugma kang Marta ug sa iyang igsoong babaye ug kang Lazaro.
6 and had heard that Lazarus was sick, he remained where he was for two more days.
Busa sa iyang pagkadungog nga nagmasakiton si Lazaro, siya mipabilin pa ug duha ka adlaw sa dapit diin didto siya.
7 Then he told the disciples, “Let's return to Judea.”
Tapus niini siya miingon sa iyang mga tinun-an, "Mangadto kita pag-usab sa Judea."
8 The disciples replied, “Rabbi, just a few days ago the Jews were trying to stone you. Do you really want to go back there now?”
Ug ang mga tinun-an miingon kaniya, "Rabi, ang mga Judio bag-o pa lang naninguha sa pagbato kanimo, ug karon moadto ka na usab didto?"
9 “Aren't there twelve hours in a day?” Jesus replied.
"Ug si Jesus mitubag nga nag-ingon, " Dili ba ang adlaw napulo man ug duha ka takna? Kon may magalakaw sa adlaw, siya dili mahipangdol kay siya magatan-aw man sa kahayag niining kalibutan.
10 “If you walk during the day you don't stumble because you can see where you're going by the light of this world. But if you walk during the night you stumble because you have no light.”
Apan kon adunay magalakaw sa gabii, siya mahipangdol kay ang kahayag wala man diha kaniya."
11 After telling them this, he said, “Our friend Lazarus has fallen asleep, but I'm going to go there and wake him up!”
Gisulti niya kining mga butanga, ug unya miingon siya kanila, "Ang atong higala nga si Lazaro natulog, apan moadto ako aron sa pagpukaw kaniya gikan sa paghikatulog."
12 The disciples said, “Lord, if he's sleeping then he'll get better.”
Ug ang mga tinun-an miingon kaniya, "Ginoo, kon siya nahikatulog, nan, mamaayo ra siya."
13 Jesus had been referring to the death of Lazarus, but the disciples thought he meant actual sleep.
Ang gihisgutan ni Jesus mao ang kamatayon ni Lazaro, apan sila nanagdahum nga ang iyang gipasabot mao ang pagpahulay sa kinaiya nga pagkatulog.
14 So Jesus told them plainly, “Lazarus is dead.
Busa si Jesus misulti kanila sa walay lipodlipod, "Si Lazaro namatay.
15 For your sake I'm glad I wasn't there, because now you will be able to trust in me. Let's go and see him.”
Ug tungod kaninyo ako nalipay nga wala ako didto aron managpanoo kamo. Apan, tana, mangadto kita kaniya."
16 Thomas, the Twin, said to his fellow-disciples, “Let's go too so we can die with him.”
Ug si Tomas nga ginganlag Kaluha, miingon sa iyang mga masigkatinun-an, "Mangadto usab kita aron mamatay kita uban kaniya."
17 When he arrived, Jesus learned that Lazarus had been in the tomb for four days.
Ug sa pag-abut ni Jesus, iyang nasuta nga si Lazaro upat na ka adlaw didto sa lubong.
18 Bethany was just two miles from Jerusalem,
Ug ang Betania duol sa Jerusalem, mga tulo ka kilometro gikan niini,
19 and many Jews had come to console Mary and Martha at the loss of their brother.
ug daghan sa mga Judio ang nangadto kang Marta ug Maria sa paglipay kanila tungod sa ilang igsoon.
20 When Martha found out that Jesus was coming, she went to meet him, but Mary stayed at home.
Ug sa pagkadungog ni Maria nga si Jesus nagsingabut na, siya miadto ug misugat kaniya, samtang si Maria nagpabilin nga naglingkod sa sulod sa balay.
21 Martha said to Jesus, “Lord, if you'd been here, my brother wouldn't have died.
Ug si Marta miingon kang Jesus, "Ginoo, kon dinhi pa ikaw dili unta mamatay ang akong igsoon.
22 But I'm certain that even now God will give you whatever you ask.”
Hinoon nahibalo ako nga bisan karon ang tanan nga imong pangayoon sa Dios, kini igahatag kanimo sa Dios."
23 Jesus told her, “Your brother will rise again.”
Si Jesus miingon kaniya, "Ang imong igsoon mabanhaw."
24 “I know he will rise again in the resurrection at the last day,” Martha answered.
Ug si Marta mitubag kaniya, "Ako nahibalo nga siya mabanhaw sa pagpamanhaw unya sa kaulahian nga adlaw."
25 Jesus said, “I am the resurrection and the life. Those who trust in me will live, even though they die.
Si Jesus miingon kaniya, "Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi. Ang mosalig kanako, bisan siya mamatay, mabuhi siya,
ug ang tanan nga buhi ug nagasalig kanako dili na gayud mamatay. Motoo ba ikaw niini?" (aiōn g165)
27 “Yes, Lord,” she replied, “I believe you are the Messiah, the Son of God, the one expected to come to this world.”
Ug siya miingon kaniya, "Oo, Ginoo, ako nagatoo nga ikaw mao ang Cristo, ang Anak sa Dios, ang moanhi sa kalibutan."
28 When she had said this, she went and told her sister Mary in private, “The Teacher's here, and asking to see you.”
Ug sa nakasulti na siya niini, siya miadto ug iyang gitawag si Maria nga iyang igsoon ug sa tago gisultihan niya nga nag-ingon. "Nia ang Magtutudlo, ug gipatawag ikaw niya."
29 As soon as she heard, Mary quickly got up and went to see him.
Sa pagkadungog niya niini, siya midali pagtindog ug miadto kaniya.
30 Jesus hadn't arrived in the village yet. He was still at the place where Martha had met him.
Ug si Jesus wala pa mahiabut sa balangay, kondili didto pa siya sa dapit diin gikasugat niya si Marta.
31 The Jews who had been comforting Mary in the home saw how she'd got up quickly and left. So they followed her, thinking she was going to the tomb to weep there.
Unya ang mga Judio nga didto sa balay uban kang Maria sa paglipay kaniya, sa ilang pagkakita kaniya nga midali pagtindog ug migula, misunod kaniya nga nanagdahum nga moadto siya sa lubong aron sa paghilak didto.
32 When Mary arrived at the place where Jesus was and saw him, she fell at his feet and said, “Lord, if you'd been here, my brother wouldn't have died.”
Ug sa iyang paghiabut sa dapit diin didto si Jesus, ug iyang nakita siya, si Maria mihapa sa iyang tiilan ug miingon kaniya, "Ginoo, kon dinhi pa ikaw dili unta mamatay ang akong igsoon."
33 When Jesus saw her crying, and the Jews who had come with her crying as well, he was very troubled and upset.
Sa pagkakita ni Jesus kaniya nga naghilak, ug sa mga Judio nga nangabut uban kaniya nga nanaghilak usab, siya miluom diha sa iyang espiritu ug naguol.
34 “Where have you laid him?” he asked. They replied, “Lord, come and see.”
Ug siya nangutana kanila, "Hain ba ninyo siya ibutang?" Ug sila miingon kaniya, "Ginoo, aria ug tan-awa."
35 Then Jesus cried too.
Ug si Jesus mihilak.
36 “See how much he loved him,” the Jews said.
Busa ang mga Judio nanag-ingon, "Tan-awa, pagkadaku gayud sa iyang paghigugma kaniya!"
37 But some of them said, “If he could open the eyes of a blind man, couldn't he have kept Lazarus from dying?”
Apan diha kanilay nanag-ingon, "Dili ba kini siya nga maoy nakapabuka sa mga mata sa buta, makahimo usab unta aron dili mamatay si Lazaro?"
38 Very troubled, Jesus went to the tomb. It was a cave with a large stone placed at the entrance.
Ug si Jesus, nga miluom pag-usab, miduol sa lubong. Kini usa ka lungib nga gitabonan ug usa ka bato.
39 “Remove the stone,” Jesus told them. But Martha, the dead man's sister, said, “Lord, by now there will be a terrible smell, for he's been dead for four days.”
Si Jesus miingon kanila, "Kuhaa ninyo ang bato." Si Marta, ang igsoon sa minatay, miingon kaniya, "Ginoo, baho na siya karon kay upat na man ka adlaw sa iyang pagkamatay."
40 “Didn't I tell you that if you trusted me you would see God's glory?” Jesus replied.
Si Jesus mitubag kaniya, "Wala ba ako mag-ingon kanimo nga kon motoo ikaw makita mo ang himaya sa Dios?"
41 So they removed the stone. Jesus looked heavenwards, and said, “Father, thank you for listening to me.
Busa gikuha nila ang bato. Ug giyahat ni Jesus ang iyang mga mata ngadto sa kahitas-an, ug miingon siya, "Amahan, nagapasalamat ako kanimo nga gipamatian mo ako.
42 I know you always listen to me. I said this because of the crowd standing here so that they will believe that you sent me.”
Ako nahibalo nga ikaw mamati kanako sa kanunay, apan gipamulong ko kini tungod sa panon sa katawhan nga naga-alirong, aron sila motoo nga ikaw mao ang nagpadala kanako."
43 After saying this, Jesus shouted, “Lazarus, come out!”
Ug sa nakasulti na siya niini, siya misinggit sa makusog nga tingog nga nag-ingon, "Lazaro, gula ngari!"
44 The dead man came out, his hands and feet bound with strips of linen, and with a cloth around his face. “Unbind him and set him free,” Jesus told them.
Ug ang namatay migula, ang iyang mga kamot ug mga tiil binugkosan ug mga bendahi, ug ang iyang nawong naputos ug panyo. Si Jesus miingon kanila, "Badbari ninyo siya, ug palakta siya."
45 Consequently many of the Jews who had come to comfort Mary and who saw what Jesus did put their trust in him.
Tungod niini misalig kaniya ang daghan sa mga Judio nga nangadto uban kang Maria ug nakakita sa gibuhat ni Jesus.
46 But others went to the Pharisees and told them what Jesus had done.
Apan ang pipila kanila miadto sa mga Fariseo ug ilang gisuginlan sila sa gibuhat ni Jesus.
47 Then the chief priests and the Pharisees called a meeting of the ruling council. “What shall we do?” they asked. “This man is doing many miracles.
Busa ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo mipatigum sa Sanhedrin ug miingon, "Unsa may atong buhaton? Kay kining tawhana nagahimog daghang mga milagro.
48 If we allow him to continue, everybody will believe in him, and then the Romans will destroy both the Temple and our status as a nation.”
Kon pasagdan ta siya niini, ang tanan mosalig kaniya, ug unya aang mga Romanhon manganhi ug ilang laglagon ang atong balaang dapit ug ang atong nasud."
49 “You don't understand anything!” said Caiaphas, who was high priest that year.
Apan usa kanila, si Caifas, nga mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, miingon kanila, "Kamo mga walay alamag.
50 “Can't you see that it's better for you that one man die for the people so that the whole nation won't be destroyed?”
Kamo wala gani makasabut nga maoy maayo alang kaninyo nga usa lamang ka tawo ang mamatay alang sa katawhan, ug nga dili ang tibuok nasud maoy pagalaglagon."
51 He didn't say this on his own behalf, but as chief priest that year he was prophesying that Jesus would die for the nation.
Gisulti niya kini dili sa kinaugalingon niyang pagbulot-an, hinonoa, sanglit siya man ang labawng sacerdote niadtong tuiga, nahimo niya ang profesiya nga si Jesus mamatay alang sa nasud,
52 And this was not just for the Jewish nation, but for all the scattered children of God so that they might be gathered together and be made into one.
ug dili alang sa nasud lamang, kondili usab sa pagtigum aron magkahiusa ang nagakatibulaag nga mga anak sa Dios.
53 From that time on they plotted how they might kill Jesus.
Tungod niini, sukad niadtong adlawa ang ilang sabut mao ang pagpatay kaniya.
54 So Jesus did not travel openly among the Jews but went to a town called Ephraim in the region near the desert and stayed there with his disciples.
Busa si Jesus wala na maglakawlakaw sa dayag taliwala sa mga Judio, hinonoa gikan didto miadto siya sa kayutaan duol sa awaaw, sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Efraim, ug didto mipabilin siya uban sa mga tinun-an.
55 It was nearly time for the Jewish Passover, and many people went from the countryside to Jerusalem to purify themselves for the Passover.
Ug nagsingabut na ang Pasko sa mga Judio; ug sa wala pa kini, daghan ang nanungas gikan sa kabanikanhan ngadto sa Jerusalem aron sa pagpaputli sa ilang kaugalingon.
56 People were looking for Jesus and talking about him as they stood in the Temple. “What do you think?” they asked each other. “Isn't he coming to the festival?”
Ug sila nangita kang Jesus ug nanag-ingon sa usa ug usa samtang nanagbarug sila didto sa templo, "Unsay inyong hunahuna? Nga dili siya moanhi sa fiesta?"
57 The chief priests and the Pharisees had given orders that anyone who knew where Jesus was should report it so they could arrest him.
Ug ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo nagpakanaug ug sugo nga kon adunay masayud diin si Jesus, kinahanglan pahibaloon sila aron ilang dakpon siya.
