Ezekiel 18

1 A message from the Lord came to me, saying,

Ang salita ni Yahweh ay muling dumating sa akin at sinabi,

2 “What's this proverb you people are quoting about the country of Israel: ‘The fathers ate the unripe grapes, but their children got the sour taste’?

“Ano ang ibig mong sabihin, ikaw na gumamit ng kawikaang ito tungkol sa lupain ng Israel at nagsasabi, 'Ang mga ama na kumain ng mga maaasim na ubas, at ang ngipin ng mga anak ay nangilo?'

3 As I live, declares the Lord God, you won't quote this proverb in Israel any more.

Habang Ako ay nabubuhay—ito ang pahayag ng Panginoong Yahweh—tiyak na hindi na magkakaroon pa ng anumang okasyon upang gamitin ninyo ang kawikaang ito sa Israel.

4 Can't you see that everyone belongs to me? Whether parents or children, they are all mine. It's the person who sins who will die.

Tingnan mo! Ang bawat buhay ay sa akin! At gayon din ang buhay ng ama at ang buhay ng anak sila ay sa akin! Ang taong nagkakasala ay mamamatay!

5 Take the example of a man who is a good person, doing what is fair and right.

Sapagkat ang tao, kung siya ay matuwid at taglay ang katarungan at katuwiran—

6 He doesn't go to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal, or worship Israel's idols. He doesn't have sex with someone else's wife or with a woman during her period.

kung hindi siya kumain sa mga dambana sa bundok, at hindi itinaas ang kaniyang mga mata sa mga diyus-diyosan ng sambahayan ng Israel— kung hindi niya dinungisan ang asawa ng kaniyang kapitbahay, o ni hindi lumapit sa isang babae sa panahong siya ay may regla—

7 He doesn't exploit anyone. He gives back what a debtor has given him as security. He doesn't rob others. He feeds the hungry and clothes the naked.

kung wala siyang inaping sinuman sa halip ay nagsauli ng sangla sa umutang—kung hindi niya kinuha ang ninakaw, ngunit sa halip ay ibinibigay niya ang kaniyang pagkain sa mga nagugutom at tinatakpan ng mga damit ang hubad;

8 He doesn't lend with interest or make a profit from loans. He refuses to do wrong and makes sure he's truly fair in his decisions between people.

kung hindi siya nagpapatong ng anumang tubo sa pagpaputang, o kumuha ng labis na kita— kung isinasagawa niya ang katarungan at pinatitibay ang katapatan sa pagitan ng mga tao—

9 He follows my rules and keeps my regulations faithfully. Such a man lives by what's right and he will certainly live, declares the Lord God.

kung lumalakad siya sa aking mga kautusan at sinusunod ang aking mga alituntunin upang kumilos nang tapat—ang taong ito ay matuwid; siya ay mabubuhay! —ito ang pahayag ng Panginoong Yahweh.

10 What if that man has a son who is a violent criminal, who kills and does do such evil things just listed

Subalit kung may anak siyang marahas na nagpapadanak ng dugo at ginagawa alinman sa mga bagay na ito—

11 even though the father doesn't act like that at all. The son goes to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal. He has sex with someone else's wife.

kahit na hindi ginagawa ng kaniyang ama ang alinman sa mga bagay na ito— subalit kung ang kaniyang anak na lalaki ay kumain sa mga dambana sa bundok at sipingan ang asawa ng kapitbahay—

12 He exploits the poor and those in need. He robs others, and he doesn't give back what a debtor has given him as security. He worships idols. He commits disgusting sins.

kung inaapi niya ang mahirap at nangangailangan, kung sumasamsam siya at nagnanakaw at hindi ibinabalik ang sangla, kung itinataas niya ang kaniyang mga mata sa mga diyos-diyusan o gumagawa ng mga kasuklam-suklam na gawain;

13 He lends with interest and makes a profit from loans. Is someone like this going to live? No, he won't! Because he has done all these offensive things, he will die for certain, and he will be responsible for his own death.

at kung nagpapautang siya na nagpapabayad ng tubo at kumukuha ng hindi makatarungang kita, dapat ba siyang mabuhay? Siya ay hindi mabubuhay! Ginawa niya ang lahat ng kasuklam-suklam na ito. Siya ay tiyak na mamamatay; ang kaniyang dugo ay nasa kaniya.

14 Now what if this man has a son who sees all the sins his father has committed. He sees them but doesn't do the same.

Subalit tingnan mo! Kung magkaanak siya ng isang lalaking nakikita ang lahat ng kasalanang ginawa ng kaniyang ama, at kung siya mismo ay may takot sa Diyos at hindi ginagawa ang mga ganoong bagay—

15 He doesn't go to the pagan shrines in the mountains to eat a religious meal, or worship Israel's idols. He doesn't have sex with someone else's wife.

at kung hindi siya kumain sa mga dambana sa bundok o itinaas ang kaniyang mga mata sa mga diyus-diyosan ng sambahayan ng Israel—kung hindi niya sumiping sa asawa ng kaniyang kapitbahay;

16 He doesn't exploit anyone. He doesn't demand security for a loan. He doesn't rob others. He feeds the hungry and clothes the naked.

Kung hindi niya inaapi ang sinuman, sinasamsam ang sangla, o kinukuha ang mga nakaw na bagay, ngunit sa halip ibinibigay ang kaniyang pagkain sa nagugutom at tinatakpan ng mga damit ang hubad—

17 He refuses to do wrong and does not charge interest or make a profit on loans. He keeps my regulations and follows my laws. A man like that won't die because of his father's sins, he will certainly live!

kung iniurong niya ang kaniyang kamay sa paghatol sa mahirap at hindi kumukuha ng tubo o hindi makatarungang kita; kung sinusunod niya ang aking mga alituntunin at lumalakad ayon sa aking mga kautusan, hindi siya mamamatay para sa kasalanan ng kaniyang ama. Siya ay tiyak na mabubuhay!

18 But his father will die for his own sins, because he exploited others, robbed his relatives, and did wrong to his own people.

Ang kaniyang ama, sapagkat inapi niya ang iba sa pamamagitan ng pagkuha nang sapilitan at ninakawan ang kaniyang kapatid na lalaki, at ginawa ang hindi mabuti sa mga tao—tingnan mo, siya ay mamamatay sa kaniyang malaking kasalanan.

19 You ask, ‘Why shouldn't the son pay for his father's sins?’ If the son has done what is fair and right, keeping all my laws, then he'll live, he won't be punished.

Subalit sinasabi mo, 'Bakit hindi magawang akuin ng anak ang katampalasan ng kaniyang ama?' Dahil isinasagawa ng lalaking anak ang katarungan at katuwiran; at iniingatan ang aking mga utos at ginagawa niya ang mga ito. Tiyak na mabubuhay siya!

20 It's the person who sins who will die. A son won't pay for his father's sins, and a father won't pay for his son's sins. The good consequences of living right will come to those who are good; the evil consequences of wickedness will come to those who are evil.

Ang siyang nagkasala, siya ang mamamatay. Hindi dadalhin ng anak ang kasalanan ng kaniyang ama, at hindi dadalhin ng ama ang kasalanan ng kaniyang anak. Ang katuwiran ng taong kumikilos nang makatarungan ay sa kaniyang sarili, at ang kasamaan ng masamang tao ay sa kaniyang sarili.

21 However, if someone who is wicked stops sinning and keeps my laws, doing what is fair and right, they will certainly live—they won't die.

Ngunit kung ang taong makasalanan ay tatalikod sa lahat ng kaniyang mga ginawang kasalanan, at iingatan ang aking mga kautusan at isasagawa ang katarungan at katuwiran, tiyak na mabubuhay siya at hindi mamamatay.

22 None of their sins will be held against them. Because they are now doing what's right, they will live.

Lahat ng pagsuway na kaniyang ginawa ay hindi na aalalahanin laban sa kanila. Siya ay mabubuhay sa pamamagitan ng katuwiran na kaniyang ginagawa na patuloy na ginagawa.

23 Do I like it when wicked people die? declares the Lord God. Of course not—I would be delighted if they stopped sinning and lived!

Labis ko bang ikinagagalak ang pagkamatay ng makasalanan—ito ang pahayag ng Panginoong Yahweh—at hindi ang kaniyang pagtalikod mula sa kaniyang kaparaanan upang siya ay mabuhay?

24 But if someone who is living according to what's right stops and does wrong, doing the same offensive things as the wicked, will that person live? Of course not! In fact, all the good things they did previously will be forgotten. That person will die because of their betrayal of me and the sins they've committed.

Subalit kung ang matuwid na tao ay tumalikod sa kaniyang pagkamakatuwiran at isinagawa ang mga kasuklam-suklam tulad ng lahat ng kasuklam-suklam na ginagawa ng masamang tao, mabubuhay ba siya? Lahat ng matuwid na kaniyang ginawa ay hindi aalalahanin kapag ipinagkanulo niya ako sa kaniyang kataksilan. Kaya siya ay mamamatay sa mga kasalanang kaniyang ginawa.

25 Even so you say, ‘What the Lord does isn't right.’ People of Israel, listen to me! Is it what I'm doing that isn't right? Isn't it what you're doing that isn't right?

Subalit sinabi mo, 'Ang pamamaraan ng Panginoon ay hindi makatarungan! Makinig ka sambahayan ng Israel! Ang pamamaraan ko ba ay hindi makatarungan?

26 If someone who lives according to what's right stops doing right and does wrong, they will die. They will die because of wrong things they've done.

Kung ang matuwid na tao ay tumalikod sa kaniyang pagkamakatuwiran, at gumawa ng kasalanan at mamatay dahil sa mga ito, mamamatay siya sa kasalanang ginawa niya.

27 But if someone wicked stops doing wrong and does what is fair and right, they will save their life.

Ngunit kapag ang masamang tao ay tumalikod sa kasamaang ginawa niya at gumawa ng katarungan at katuwiran, kung gayon pinangangalagaan niya ang kaniyang buhay!

28 Because they thought about it and gave up their wicked ways, they will certainly live—they won't die.

Sapagkat nakita niya at tumalikod mula sa lahat ng mga kasalanang ginawa niya. Siya ay mabubuhay; hindi siya mamamatay!

29 But the people of Israel say, ‘The Lord's way isn't right.’ Are my ways unfair, people of Israel? Isn't it your ways that aren't fair?

Sinabi ng sambahayang Israel, 'Ang kaparaanan ng Panginoon ay hindi makatarungan! Paanong ang aking kaparaanan ay hindi makatarungan, sambahayan ng Israel? At paanong ang iyong pamamaraan ay makatarungan?

30 Consequently I'm going to judge you, people of Israel! I will judge each of you depending on what you've done, declares the Lord God. Repent and stop rebelling so that your sins won't bring you down.

Kaya hahatulan ko ang bawat isa sa inyo ayon sa inyong kaparaanan, sambahayan ng Israel! —ito ang pahayag ng Panginoong Yahweh. Magsisi kayo at talikuran ninyo ang lahat ng inyong mga pagsalangsang upang ang mga ito ay hindi maging kasalanan na katitisuran laban sa inyo.

31 Get rid of all your rebellious sins! Change your way of thinking and have a new spirit. Why do you want to die, people of Israel?

Itapon palayo mula sa inyong sarili ang lahat ng mga pagsuway na inyong ginawa; magkaroon kayo ng bagong puso at bagong espiritu para sa inyong sarili. Sapagkat bakit kayo mamamatay, sambahayan ng Israel?

32 I don't like it when anybody dies, declares the Lord God. So repent so you can live!”

Sapagkat hindi ako nagagalak sa pagkamatay ng isang namatay—ito ang pahayag ng Panginoong Yahweh- kaya magsisi at mabuhay!”