Luke 11
1 Then it happened, when He finished praying in a certain place, that one of His disciples said to Him, “Lord, teach us to pray, just as John also taught his disciples.”
Nahitabo kini sa dihang nahuman siya ug ampo sa usa ka dapit, nga usa sa iyang mga disipulo nag-ingon, “Ginoo, tudloi kami sa pag-ampo sama sa gitudlo ni Juan sa iyang mga disipulo.”
2 So He said to them: “Whenever you pray, say: Our Father who is in the heavens, your name must be reverenced. Your Kingdom must come. Your will must be done on earth as it is in heaven.
Si Jesus miingon kanila, “Kung kamo moampo ingna niini, 'Amahan, balaanon ang imong ngalan. Tugoti nga moabot ang imong gingharian.
3 Give us day by day our daily bread.
Ihatag kanamo ang matag adlaw namong tinapay.
4 Also, forgive us our sins, because we also forgive everyone indebted to us. And, do not lead us into testing, but deliver us from the malignant one.”
Pasayloa kami sa among mga sala, ingon nga sa among kaugalingon nagpasaylo sa tanan nga nakautang kanamo. Ayaw itugot nga maduol kami sa tintasyon.'”
5 Then He said to them: “Who among you will have a friend and go to him at midnight and say to him, ‘Friend, lend me three loaves,
Si Jesus miingon kanila, “Kinsa kaninyo ang adunay usa ka higala, ug moadto kaniya sa tungang gabii, ug moingon kaniya, 'Higala, pahulama ako ug tulo ka tibuok nga tinapay,
6 because a friend has come to me from a journey, and I have nothing to set before him’;
tungod kay duna akoy higala nga bag-o palang niabot gikan sa dalan, ug wala akoy bisan unsa nga ikadalit kaniya.'
7 and he will answer from within and say, ‘Don't bother me; the door is now shut, and my children are with me in bed; I cannot get up and give to you?’
Unya ang usa didto sa sulod, mitubag, naga-ingon, 'Ayaw na ako samoka. Sirado na ang pultahan, ug ang akong mga anak, kuyog kanako, anaa na sa higdaanan. Dili na ako makahimong mobangon aron sa paghatag kanimo ug tinapay.'
8 I say to you, even if he will not get up and give to him because he is his friend, yet because of his persistence he will get up and give him as many as he needs.
Ako moingon kaninyo, bisan pa ug dili na siya mobangon aron hatagan ka ug tinapay tungod kay iya kang higala, ug bisan pa niana tungod sa imong walay ulaw nga paglahutay, siya mobangon ug hatagan ka sumala sa kadaghanon sa tinapay nga imong gikinahanglan.
9 “So I say to you: ask, and it will be given to you; seek, and you will find; knock, and it will be opened to you.
Ako usab mosulti kaninyo, pangayo, ug kini igahatag kaninyo; pangita, ug kamo makakaplag; panuktok, ug kini pagaablihan para kaninyo.
10 Because everyone who asks receives, and he who seeks finds, and to him who knocks it will be opened.
Ang tanang tawo nga nagapangayo pagahatagan; ug ang tawo nga nagapangita makakaplag; ug ang tawo nga nagapanuktok, pagaablihan.
11 And which father among you, if your son asks for bread, will give him a stone? Or if a fish, will he give him a snake instead of a fish?
Kinsa kaninyo adunay anak nga lalaki nga nangayo sa iyang amahan ug usa ka tinapay, nga ang ihatag kaniya usa ka bato hinuon, o imbis nga usa ka isda, usa ka bitin?
12 Or if he asks for an egg, will he give him a scorpion?
O kung siya mangayo ug itlog, imo ba siyang hatagan ug tanga?
13 If you then, being evil, know how to give good gifts to your children, how much more will the heavenly Father give the Holy Spirit to those who ask Him!”
Busa, kung kamong mga daotan nakabalo unsaon paghatag ug maayo nga gasa sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga gikan sa langit nga naghatag sa Balaang Espiritu adtong nangayo kaniya?”
14 Then He was casting out a demon, and it was mute. As a result, when the demon had gone out the mute spoke! And the crowds marveled.
Unya, gihinginlan ni Jesus ang demonyo, ug kini amang. Kini nahitabo nga sa dihang ang demonyo nakagawas na, ang amang nga tawo nakaistorya. Ang kadaghanan nahibulong!
15 But some of them said, “It's by Beelzebul, the ruler of the demons, that he casts out demons.”
Apan nga ubang mga tawo nag-ingon, “Pinaagi kang Beelzebul, ang magmamando sa mga demonyo, siya nakahingilin sa mga demonyo.”
16 While others kept asking Him for a sign from heaven, testing.
Gisulayan siya sa uban ug gipangita gikan kaniya ang usa ka timailhan nga gikan sa langit.
17 But He, knowing their thoughts, said to them: “Every kingdom divided against itself is brought to desolation, and a house divided against itself falls.
Apan si Jesus nakabalo sa ilang hunahuna ug siya misulti ngadto kanila, “Ang matag gingharian nga nabahin batok sa iyang kaugalingon kini mahimong mamingaw, ug ang usa ka balay nga nabahin batok sa iyang kaugalingon matumba.
18 So if Satan also is divided against himself, how will his kingdom stand?—since you say I cast out demons by Beelzebul!
Kung si Satanas nabahin batok sa iyang kaugalingon, unsaon sa iyang gingharian pagtindog? Para kaninyong nagsulti nga ako nag-abog sa mga demonyo pinaagi kang Beelzebul.
19 Further, if I am casting out demons by Beelzebul, by whom do your sons cast them out? Therefore they will be your judges.
Kung ako naghingilin sa mga demonyo pinaagi kang Beelzebul, pinaagi kang kinsa sa inyong mga sumusunod ang paghingilin kanila? Tungod niini, sila ang inyong mga maghuhukom.
20 But if I cast out demons by the finger of God, surely the Kingdom of God has come upon you.
Apan kung ako naghingilin sa mga demonyo pinaagi sa tudlo sa Dios, unya ang gingharian sa Dios moabot kaninyo.
21 “When a strong man, fully armed, guards his own dwelling, his possessions are safe.
Sa dihang ang usa ka kusgan nga tawo sangkap sa hinagiban sa pagbantay sa iyang kaugalingong balay, ang iyang mga butang luwas,
22 But when someone stronger than he attacks, he overcomes him, takes away all his armor in which he trusted, and distributes his spoils.
apan kung ang mas kusgan nga tawo mobuntog kaniya, ug ang mas kusgan nga tawo kuhaon ang hinagiban gikan sa tawo, ug pangawaton ang mga bahandi sa tawo.
23 “He who is not with me is against me, and he who does not gather with me scatters.
Ang usa nga dili uban kanako siya nakigbatok kanako, ug ang usa nga wala nakighiusa kanako magkatibulaag.
24 “Whenever an unclean spirit goes out from a man, it passes through waterless places seeking rest; and not finding any it says, ‘I will return to my house from which I came out.’
Kung ang hugaw nga espiritu mawala gikan sa usa ka tawo, kini magsuroysuroy sa mamala nga dapit ug mangita sa kapahulayan. Ug kung walay makaplagan, kini moingon, 'Ako mobalik sa akong balay kung asa ako naggikan.'
25 And coming it finds it swept and put in order.
Sa pagbalik, kini nakakita nga hinlo ang balay ug han-ay.
26 Then it goes and picks up seven other spirits, more malignant than itself, and they go in and live there; so the last state of that man becomes worse than the first.”
Unya kini moadto ug modala kini ug pito pa ka ubang espiritu nga mas labaw pa kadaotan kaniya ug silang tanan magpuyo didto. Ug ang katapusang kahimtang sa maong tawo mamahimong mas labaw pa kay sa una.”
27 And then, as He was saying these things, a woman in the crowd raised her voice and said to Him, “Blessed is the womb that bore you, and the breasts that you sucked!”
Kini nahitabo nga, sa iyang pagsulti niining mga butanga, adunay usa ka babaye misinggit sa kadaghanan ug miingon ngadto kaniya, “Panalanginan kadtong nagsabak kanimo ug ang dughan nga nagpasuso kanimo.”
28 But He said, “More than that, blessed are those who hear the word of God and obey it!”
Apan siya miingon, “Hinuon, mas panalanginan kadtong naminaw sa pulong sa Dios ug nagtipig niini.”
29 Now as the crowds were increasing, He began to say: “This is a malignant generation. It keeps wanting a sign, but no sign will be given to it except the sign of the prophet Jonah.
Samtang ang panon sa katawhan nagatigom ug nagkadaghan ang mga tawo, siya nagsugod sa pagsulti, “Kini nga kaliwatan daotan nga kaliwatan. Kini nagapangita ug timailhan, bisan paman ug walay timailhan nga gihatag gawas sa timailhan ni Jonas.
30 Just as Jonah became a sign to the Ninevites, so also will the Son of the Man be to this generation.
Sama kang Jonas nga nahimong timailhan ngadto sa taga Ninive, busa mao usab ang timailhan sa Anak sa Tawo niini nga kaliwatan.
31 The queen of the South will be raised up in the judgment with the men of this generation, and she will condemn them, because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon, and indeed a greater than Solomon is here.
Ang Rayna sa Habagatan motindog sa hukmanan uban sa mga tawo niining kaliwatan ug pagahukman sila, kay siya naggikan sa kinatumyan sa kalibotan aron sa pagpamati sa kaalam ni Solomon, ug tan-awa, ang usa ka tawo nga mas labaw pa ni Solomon naa dinhi.
32 The men of Nineveh will rise up in the judgment with this generation, and they will condemn it, because they repented at the preaching of Jonah, and indeed a greater than Jonah is here.
Ang mga tawo sa Ninive magtindog sa hukmanan uban niining kaliwatan sa katawhan ug aron sa paghukom niini, kay sila naghinulsol sa pagsangyaw ni Jonas, ug tan-awa, ang usa ka tawo nga mas labaw pa ni Jonas naa dinhi.
33 “No one, having lit a lamp, puts it in hiding or under a basket, but on its stand, so that those who come in may see the light.
Walay usa, nga magpasiga ug usa ka suga, kini ibutang sa usa ka ngitngit nga aparador o sa ilalom sa usa ka bukag, kondili sa usa ka patunganan sa suga aron nga kung si bisan kinsa ang mosulod mahayagan.
34 The lamp of the body is the eye. Therefore, whenever your ‘eye’ is good, your whole body is illuminated. But when it is malignant, your body also is darkened.
Ang imong mata maoy suga sa lawas. Kung ang imong mata maayo, ang tibuok lawas napuno sa kahayag. Apan kung ang imong mata daot, ang imong lawas napuno sa kangitngit.
35 So see to it that the ‘light’ in you not be darkness.
Busa, pag-amping nga ang kahayag nga anaa kaninyo dili kangitngit.
36 If then your whole body is full of light, not having any part dark, the whole will be illuminated, as when the bright shining of a lamp gives you light.”
Ug unya, ang inyong tibuok lawas napuno sa kahayag, walay bahin niini ang kangitngit, ug ang imong tibuok lawas mahisama sa suga nga nagsiga ug naghayag kanimo.”
37 Now as He spoke, a certain Pharisee invited Him to eat with him. So He went in and reclined.
Sa dihang siya nakahuman sa pagsulti, usa ka Pariseo nag-agda kaniya aron mokaon uban kaniya didto sa iyang panimalay, busa si Jesus miadto ug nagpahiluna.
38 But the Pharisee, noticing that He did not first wash before the meal, was critical.
Ug ang Pariseo natingala nga wala siya naghugas una sa wala pa ang panihapon.
39 So the Lord said to him: “Now you Pharisees clean the outside of the cup and the dish, but your inside is full of greed and malignancy.
Apan ang Ginoo misulti ngadto kaniya, “Unya karon, kamong mga Pariseo naghinlo sa gawas lamang sa tasa ug mga panaksan, apan ang sulod kaninyo napuno sa kahakog ug kadaotan.
40 Fools! Did not He who made the outside also make the inside?
Kamong walay pulos nga mga tawo! Dili ba ang usa nga nagbuhat sa gawas mao usab ang nagbuhat sa sulod?
41 Nevertheless, give what is possible as alms; then indeed all things are clean to you.
Ihatag sa kabos unsa ang anaa sa sulod, ug ang tanang butang mahimong limpyo para kaninyo.
42 “But woe to you Pharisees! You tithe mint and rue and every herb, but you ignore justice and the love of God. These it was necessary to do, without leaving those undone.
Apan alaot kamong mga Pariseo, tungod kay naghatag kamo ug ikapulo sa humot nga tanom ug kaningag ug ang tanan nga ubang tambal sa tanaman, apan kamo nagpasagad sa hustisya ug sa gugma sa Dios. Kini kinahanglan nga magmakiangayon ug higugmaa ang Dios, walay kapakyasan usab sa pagbuhat sa ubang mga butang.
43 Woe to you Pharisees! You love the best seat in the synagogues, and greetings in the marketplaces.
Alaot kamong mga Pariseo, gusto kamong maglingkod atubangan sa sinagoga ug matinahurong pag-abiabi didto sa mga merkado nga dapit.
44 Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! You are like unperceived graves, that people walk on without knowing it.”
Alaot kamo, tungod kay kamo nahisama sa walay patik nga lubnganan nga ang mga tawo maglakaw ibabaw niini nga wala nakahibalo.”
45 Then one of the lawyers reacted and said to him, “Teacher, by saying these things you insult us also!”
Ug ang usa ka magtutudlo sa balaod sa Judio nagtubag kaniya ug miingon, “Magtutudlo, unsa imong gisulti insulto usab kanamo.”
46 So He said: “Woe to you lawyers also! You load men down with burdens hard to carry, but you yourselves do not touch the burdens with one of your fingers.
Si Jesus miingon, “Ug alaot kamo, mga magtutudlo sa balaod! Inyong gipabug-atan ang mga tawo sa mga palas-anon nga malisod dad-on, apan wala gani kamo maghikap adtong mga palas-anon sa inyong kaugalingong mga tudlo.
47 Woe to you! You restore the tombs of the prophets, it being your fathers who killed them.
Alaot kamo, tungod kay kamo nagtukod ug mga handumanan sa mga lubnganan sa mga propeta, ug unya ang inyong mga katigulangan maoy nagpatay kanila.
48 Thereby you witness to and approve of the deeds of your fathers; because they indeed killed them, while you restore their tombs.
Busa kamo mga saksi ug nag-uyon sa gibuhat sa inyong mga katigulangan, tungod kay sa pagkatinuod sila ang nagpatay sa mga propeta, kansang mga lubnganan nga kamo nagtukod ug mga handumanan.
49 Also, because of this ‘the wisdom of God’ said: ‘I will send them prophets and apostles, and some of them they will kill and persecute,’
Sa kini nga rason usab, ang kaalam sa Dios nag-ingon, 'Ako magpadala kanila ug mga propeta ug mga apostoles, ug sila pagalutuson ug pagapatyon ang uban kanila.'
50 so that the blood of all the prophets which was shed from the foundation of the world may be required of this generation,
Kini nga kaliwatan, unya, manubag sa tanang dugo sa mga propeta nga naula sukad sa pagsugod sa kalibotan,
51 from the blood of Abel to the blood of Zechariah, who perished between the altar and the sanctuary. Yes, I say to you, it shall be required of this generation!
gikan sa dugo ni Abel hangtod sa dugo ni Zacarias, nga gipatay taliwala sa altar ug sa balaang puloy-anan. Oo, Ako moingon kaninyo, kani nga kaliwatan manubag.
52 Woe to you lawyers! You have taken away the key of knowledge; you yourselves have not entered, and you have hindered those who were entering!”
Alaot kamong mga magtutudlo sa balaod sa Judio, tungod kay inyong gikuha ang susi sa kahibalo; kamo dili makasulod sa inyong kaugalingon, ug inyong gibabagan kadtong buot nga musulod.”
53 Well when He had said these things to them, the scribes and the Pharisees began to urge Him on vehemently and to cross-examine Him about many things,
Human si Jesus mibiya didto, ang mga manunulat ug ang mga Pariseo nisupak kaniya ug nakiglalis kaniya mahitungod sa daghang mga butang,
54 lying in wait for Him, trying to catch Him in something He might say, so that they might accuse Him.
gisulayan siya ug paglit-ag sa iyang kaugalingong mga pulong.
