Proverbs 6
1 My son, if thou be surety for thy friend, thou hast engaged fast thy hand to a stranger.
| ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، |
2 Thou art ensnared with the words of thy mouth, and caught with thy own words.
| ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، |
3 Do therefore, my son, what I say, and deliver thyself: because thou art fallen into the hand of thy neighbour. Run about, make haste, stir up thy friend:
| ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. |
4 Give not sleep to thy eyes, neither let thy eyelids slumber.
| خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. |
5 Deliver thyself as a doe from the hand, and as a bird from the hand of the fowler.
| وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. |
6 Go to the ant, O sluggard, and consider her ways, and learn wisdom:
| ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. |
7 Which, although she hath no guide, nor master, nor captain,
| بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، |
8 Provideth her meat for herself in the summer, and gathereth her food in the harvest.
| بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. |
9 How long wilt thou sleep, O sluggard? when wilt thou rise out of thy sleep?
| ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ |
10 Thou wilt sleep a little, thou wilt slumber a little, thou wilt fold thy hands a little to sleep:
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
11 And want shall come upon thee, as a traveller, and poverty as a man armed. But if thou be diligent, thy harvest shall come as a fountain, and want shall flee far from thee.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
12 A man that is an apostate, an unprofitable man, walketh with a perverse mouth,
| کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، |
13 He winketh with the eyes, presseth with the foot, speaketh with the finger.
| چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، |
14 With a wicked heart he deviseth evil, and at all times he soweth discord.
| فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. |
15 To such a one his destruction shall presently come, and he shall suddenly be destroyed, and shall no longer have any remedy.
| لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. |
16 Six things there are, which the Lord hateth, and the seventh his soul detesteth:
| شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: |
17 Haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
| چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، |
18 A heart that deviseth wicked plots, feet that are swift to run into mischief,
| دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، |
19 A deceitful witness that uttereth lies, and him that soweth discord among brethren.
| شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. |
20 My son, beep the commandments of thy father, and forsake not the law of thy mother.
| ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. |
21 Bind them in thy heart continually, and put them about thy neck.
| هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. |
22 When thou walkest, let them go with thee: when thou sleepest, let them keep thee; and when thou awakest, talk with them.
| لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، |
23 Because the commandment is a lamp, and the law a light, and reproofs of instruction are the way of life:
| چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، |
24 That they may keep thee from the evil woman, and from the flattering tongue of the stranger.
| بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. |
25 Let not thy heart covet her beauty, be not caught with her winks:
| لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، |
26 For the price of a harlot is scarce one loaf: but the woman catcheth the precious soul of a man.
| چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. |
27 Can a man hide fire in his bosom, and his garments not burn?
| ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ |
28 Or can he walk upon hot coals, and his feet not be burnt?
| یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ |
29 So he that goeth in to his neighbour’s wife, shall not be clean when he shall touch her.
| ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. |
30 The fault is not so great when a man hath stolen: for he stealeth to fill his hungry soul:
| سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. |
31 And if he be taken he shall restore sevenfold, and shall give up all the substance of his house.
| هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. |
32 But he that is an adulterer, for the folly of his heart shall destroy his own soul:
| بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. |
33 He gathereth to himself shame and dishonour, and his reproach shall not be blotted out:
| تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، |
34 Because the jealousy and rage of the husband will not spare in the day of revenge,
| چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، |
35 Nor will he yield to any man’s prayers, nor will he accept for satisfaction ever so many gifts.
| چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. |
